Page 134 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ §
134 ROMAN
134
SERVETİFÜNUN DÖNEMİ ROMAN YAZARLARI * Edebiyatımızda Batılı anlamdaki ilk roman

HALİT ZİYA UŞAKLIGİL (1866-1945) olan Mai ve Siyah’ı yazmıştır.
Roman Türündeki Eserleri: Nemide, Bir
* Edebiyatımızda “romanın babası” olarak anı- Ölünün Defteri, Ferdi ve Şürekası, Mai ve
lan yazar, modern Türk romanının kurucusu Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar, Sefile,
olarak kabul edilir. Batılı anlamda çağdaş Nesl-i Ahîr
Türk roman ve öykücülüğü Halit Ziya ile baş-
lamıştır. MEHMET RAUF (1875-1931)

EDİTÖR YAYINEVİ
* Modern romanın kurucusu, öncüsü olan * Servetifünun topluluğu yazarlarından Meh-
sanatçı ile Türk romanı, Tanzimat Döne- met Rauf, Halit Ziya Uşaklıgil’den sonra
mi’ndeki teknik zayıflıklarından kurtulur. Edebiyatıcedide topluluğunun en önemli
Halit Ziya’nın romanları teknik açıdan kusur- romancılarındandır.
suzdur. Realizm ve natüralizmin etkisinde Fransız realistlerine bağlı olmakla birlikte,
kalan romancı, yapıtlarında ruh çözümle- * daha çok Fransa’daki psikolojik roma-
melerine, kahramanlarının iç dünyalarının nın öncülerinden olan Paul Bourget’in tesiri
betimlenmesine önem vermiştir. altında kalmıştır.
* Romanlarında İstanbul’un aydın çevrelerini * Fransızca ve İngilizce bilmektedir. Bu sayede
anlatan Halit Ziya Uşaklıgil, çevresinde gör- Batı edebiyatını kendi dillerinden okumuştur.
düğü olaylardan, kişilerden yararlanmış; bun-
ları güçlü bir gözlemle değerlendirerek yapıt- * Mehmet Rauf’un romanlarında hayatından

larına aktarmıştır. izler görülür. Bu romanlar, yazarın yaşadığı
ve yaşamak istediği aşk maceralarının edebî
* Yapıtları yabancı sözcük ve kurallarla yüklü, metin hâlinde somutlaşmış hâlleri gibidir.
üslubu süslü ve özenlidir. Dilin sadeleştirilme-
sine karşı çıkan yazar; yabancı sözcük ve dil * Birçok türde eserler veren Mehmet Rauf

kurallarından kurtulmayı, ağızdan diş çek- daha ziyade “Eylül” romanı ile tanınır. Bu
roman, Türk edebiyatında, psikoloji ve tahlil
meye benzetmiştir.
romanının başarılı ilk örneğidir.
* Romanlarında Fransız cümle yapısına benzer Sanatçı, romanlarında ele aldığı kahraman-
bir söz dizimi kullanmıştır. Anlatımı tekdüze- *
likten kurtarmak için devrik ve eksiltili cümle ların iç dünyasına yönelir ve burada psikolo-
jik tahlillerde bulunur. Romanlarında toplum-
kullanmış, bazı sıfatları isimlerin sonuna sal olaylara yer vermemiş, daha çok bireysel
getirmiş, cümlenin sonunda değişik zamanlı konuları ele almıştır. Mehmet Rauf’u, Halit
fiillere yer vermiştir. Ziya’dan ayıran başka bir özellik, üslubunun

* Romanlarında psikolojik tahlillere önem biraz daha sade ve yalın olmasıdır.
veren sanatçı, kahramanların iç ve dış dün- Roman Türündeki Eserleri: Eylül, Genç
yalarını anlatırken nesnel davranmıştır. Kız Kalbi, Karanfil ve Yasemin, Son Yıldız, Kan

* Roman kişilerini yetiştikleri çevreye uygun bir Damlası, Halas, Böğürtlen, Ferda-yı Garam,
şekilde konuşturmuştur. Define