Page 170 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ §
1700 ANI (HATIRA)
17
* Bu tür, Tanzimat Dönemi’nden itibaren önem kazanınca sanatçılar anılarını yazma yoluna git-
miştir. Tanzimat Dönemi’nde Akif Paşa, Namık Kemal, Ziya Paşa, Muallim Naci anı türünde
kalem oynatmıştır.

* Tanzimat Dönemi’nde yazılan anı türündeki önemli eserler şunlardır:
» Namık Kemal: Magosa Hatıraları » Muallim Naci: Ömer’in Çocukluğu
» Ziya Paşa: Defter-i Âmâl » Akif Paşa: Tabsıra

SERVETİFÜNUN DÖNEMİ’NDE ANI
EDİTÖR YAYINEVİ
* Edebiyatımıza Tanzimat’la birlikte giren anı türü, Servetifünun Dönemi’nde edebî bir olgunluk
kazanmıştır.
* Servetifünun sanatçıları anı türünün Batılı anlamdaki ilk örneklerini vermişlerdir. Halit Ziya
Uşaklıgil anı türünde edebî nitelik taşıyan ilk eserleri yazmıştır (Kırk Yıl, Saray ve Ötesi, Bir Acı
Hikâye). Bu eserler yazarın hayatını ve çevresini aydınlatması bakımından çok önemlidir.

* Hüseyin Cahit Yalçın, edebiyat hayatıyla ilgili anılarını “Edebî Hatıralar” adıyla çıkarmıştır.
Gazete ve dergilerde tefrika edilen siyasi anıları ölümünden bir süre sonra yayımlanmıştır. Ser-
vetifünun Dönemi’nde yazılan anılarda sanatçıların hangi amaçla bir araya geldikleri ve diğer
sanatçılarla girdikleri edebî ve siyasi tartışmalar işlenmiştir.

* Edebiyatıcedide topluluğunun anı türünde vermiş olduğu eserler şunlardır:
» Halit Ziya Uşaklıgil: Kırk Yıl, Saray ve Ötesi, Bir Acı Hikâye
» Ahmet İhsan Tokgöz: Matbuat Hatıralarım

» Mehmet Rauf: Edebî Hatıralar
» Hüseyin Cahit Yalçın: Siyasi Anılar, Edebî Hatıralar

MİLLÎ EDEBİYAT DÖNEMİ’NDE ANI

* Millî Edebiyat Dönemi’nde yazılan anıların özellikleri düşünüldüğünde bu anıların genellikle Millî
Mücadele yılları ile yazarların edebî ve siyasi geçmişlerini kapsadığı görülür. Bu dönemde yazar-
ların birçoğu aynı zamanda milletvekili ya da devletin çeşitli kademelerinde görevli kişiler olduk-
larından bu kişilerin yazdıkları anılardan hareketle Türk toplumunun hem siyasi hem de sosyal
özellikleriyle ilgili de bilgi sahibi olmaktayız. Bunun dışında edebî nitelik taşıyan, yazarların birbir-
leriyle fikri ve edebî münasebetlerini yansıtan anılar da kaleme alınmıştır.

* Millî Edebiyat Dönemi’nde yazılan anı türündeki önemli eserler şunlardır:
» Halide Edip Adıvar: Türk’ün Ateşle İmtihanı, Mor Salkımlı Ev
» Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Zoraki Diplomat, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları, Anamın Kitabı,
Politikada 45 Yıl
» Refik Halit Karay: Bir Ömür Boyunca, Üç Nesil Üç Hayat