Page 91 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları
P. 91
¦ § 91 91
ŞİİR
VARLIKLARIN OLUŞUNA GÖRE ADLAR ÇOĞUL ADLAR
SOMUT ADLAR * Birden fazla varlığı karşılayan ve “-ler” takı-
* Duyu organlarıyla algılanabilen varlıkları kar- sını alan adlardır.
şılayan adlardır. » çocuklar, bahçeler, sevgiler, okullar, ağaç-
lar...
» gazete, mavi, ekşi, yumuşak, soğuk,
gürültü, insan... TOPLULUK ADLARI
* “-ler” çoğul takısını almayan ancak birden
EDİTÖR YAYINEVİ
SOYUT ADLAR fazla varlığı karşılayan adlardır.
* Duyu organlarıyla algılanamayan, akıl ve * Bu adlar genellikle birden fazla unsurun oluş-
duygu yoluyla idrak edilen varlıkları ya da turduğu bir bütünlüğü ya da topluluğu ifade
kavramları karşılayan adlardır. eder.
» sevgi, nefret, korku, umut, heyecan, mut- » sınıf, ekip, sürü, ordu, millet, aile, bölük,
luluk... halk, toplum, düzine, demet, takım...
NOTOT
N
VARLIKLARIN SAYILARINA GÖRE ADLAR Topluluk anlamı ifade eden bazı sözcükler
TEKİL ADLAR cümledeki kullanılışına göre tekil isim özelliği
kazanabilir.
* Sayısal olarak tek olan, birden fazla olma- » Bütün sınıf bir olmuş, bu olaya karşı çıkı-
yan varlıkları karşılayan adlardır.
yordu. (topluluk ismi)
» çocuk, bahçe, sevgi, okul, ağaç...
» Bu kadar küçük bir sınıfta eğitim yap-
mak oldukça zor olmalı. (tekil isim)
AD TAMLAMALARI
* Bir adın aitlik ilgisi bakımından daha belirli hâle gelmesi için başka bir ad tarafından belirtilme-
siyle meydana gelen söz öbeğine ad tamlaması denir.
* Belli kurallar dâhilinde en az iki sözcük bir araya gelerek ad tamlamasını oluşturur.
* Ad tamlamaları “tamlayan” ve “tamlanan” olmak üzere iki unsurdan oluşur. Tamlayan birinci
sözcük, tamlanan ise ikinci sözcüktür.
* Ad tamlamalarının tamlayanında ilgi (-ın), tamlananında ise iyelik eki (-ı) vardır. Bazı tamlama-
larda tamlayan eki kullanılmaz.
» Kapının sesi, gecenin karanlığı, okulun yolu; aşı çalışmaları, limon kokusu, parmak izi...
* Ad tamlamaları tamlayan ve tamlanan ilişkisine göre; belirtili ad tamlaması, belirtisiz ad tam-
laması ve zincirleme ad tamlaması olmak üzere üçe ayrılır:
