Page 166 - 10. SINIF PARAGRAF SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

TEST 5
Bölüm
14 PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE (OLUMSUZ KÖKLÜ SORULAR)

1. Güzel şiirin kudreti! İyi yazılmış bir manzum hikâye kos-
koca bir hanı, koynundaki tapu senedine rağmen asıl sa-
ANALİZ KÖŞEM hibinin elinden alıyor, Faruk Nafiz’e mal ediyordu. Mama-
ANALİZ KÖŞEM
fih arkamızda ayakta duran ve bizi dinleyen uzun boylu
bir sakallının “Yok yahu! O han falanındır.” diye öteki mal
sahibinin hakkını da ziyandan kurtardığını itirafa mecbu-
Örnek
rum. Niğde ile Kayseri arasındaki yolu, Faruk Nafiz’in İs-
Hayat boyunca öğrenilen kelimeler, bizim hafızamızda, tiklâl Muharebesi senelerinde kona göçe üç günde aştığı
onların hayali ile beraber, gözle görünmez bir dünya ya- o uzun mesafeyi, ben bugün otoray denen yeni icat bir
ratır. Bir hikâyeyi dinler veya okurken, ses ve yazı, hafı- âlet içinde, âdeta uçarak geçiyorum. Akşamın beş buçu-
zamızdaki hayalleri canlandırır. İyi bir edebiyatçı, dilin bu ğunda daha Niğde istasyonunda kahve içiyordum. So-
canlandırma gücünden faydalanarak, asıl dünyaya ben- kak fenerleri yanarken Kayseri’de olacağım.
zer veya ondan daha zengin veya değişik bir hayal dün-
EDİTÖR YAYINLARI
yası yaratır. Herkesin bildiği, günlük hayatta kullandığı Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
kelimelerin hayal mekanizmasını daha çabuk harekete
getireceği gayet tabiidir. Bundan dolayı büyük yazarlar, A) Sanat gücü yüksek eserlerin etkileyiciliği
yeni kelimeler icat etmekten çok, herkesin bildiği kelime- B) Faruk Nafiz’in yolculuğu ne zaman yaptığı
lerle yeni dünyalar yaratırlar. C) Taşımacılığın çok geliştiği
D) Yolculuğun nereye yapıldığı
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? E) Yolculuğun niçin yapıldığı
A) Kelimeler hayal dünyamızı zenginleştirir.
B) Kelimeler hayallerimizi canlandırır.
C) Dilin canlandırma gücünden yararlanarak kurgusal
bir dünya oluşturan kişi iyi bir yazardır.
D) Ancak büyük yazarlar bilindik kelimelerle farklılık or-
taya koyar.
E) İyi bir yazardan beklenen yeni kelimeler türetmesidir.

Çözüm
Bu parçadan;
“Hayat boyunca öğrenilen kelimeler, bizim hafızamızda,
onların hayali ile beraber, gözle görünmez bir dünya ya-
ratır.” cümlesi ile kelimelerin hayal dünyamızı zenginleş- 2. Yurdumuza Tanzimat hareketiyle giren yeniliklerden birisi
tirdiği, de eleştiridir. Eleştirinin o günden bu yana önem kazan-
masında birçok yazarımızın emeği vardır. Özellikle son
“… ses ve yazı, hafızamızdaki hayalleri canlandırır.” ifa- yıllarda gazete ve dergilerin artmasına paralel olarak da
desi ile kelimelerin hayallerimizi canlandırdığı,
bir gelişme göstermiştir eleştiri. Ancak gazete ve dergi
“İyi bir edebiyatçı, dilin bu canlandırma gücünden fayda- bolluğunda öteki yazın türleri içinde eleştiri, çoğu pole-
lanarak, asıl dünyaya benzer veya ondan daha zengin miklere kurban edilmiştir. Çünkü eleştirideki yanlılık, kimi
veya değişik bir hayal dünyası yaratır.” cümlesi ile dilin gerçek eleştirilerin gözden yitirilmesine neden olmuştur.
canlandırma gücünden yararlanarak kurgusal bir dünya Bu parçadan
oluşturan kişinin iyi bir yazar olduğu,
“… büyük yazarlar, yeni kelimeler icat etmekten çok, I. Eleştirinin Tanzimat’la gelmiş bir tür olduğu
herkesin bildiği kelimelerle yeni dünyalar yaratırlar.” II. Birçok yazarın eleştiriyi geliştirmek için gayret ettiği
cümlesi ile ancak büyük yazarların bilindik kelimelerle III. Eleştirinin diğer yazı türlerine göre ikinci planda kal-
farklılık ortaya koyduğu, dığı
E seçeneğinde yer alan “İyi bir yazardan beklenen yeni IV. Gerçek eleştirinin ortadan kaybolduğu
kelimeler türetmesidir.” ifadesi bu parçadan çıkarılamaz. V. Yazarlar arasındaki tartışmaların eleştiriyi geliştirdiği
yargılarından hangileri çıkarılamaz?

A) Yalnız I B) Yalnız V C ) II ve V
D) III ve IV E) IV ve V

166