Page 275 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

BASINÇ - 2
BASINÇ - 2 2. ÜNITE 275
DURGUN SIVILARIN BASINCI SIVI BASINÇ KUVVETI
Sıvılar içinde bulundukları kabın şeklini alırlar. Bu neden-
le kabın tabanına ve yan yüzeylerine basınç uygularlar. Bir kaba konulan sıvı, ağırlığı ne-
• deniyle temas ettiği yüzeylere kuv-
F h vet uygular. Kabın tabanına ve yan
G Kabın tabanına yüzeylerine etkiyen bu kuvvete sıvı
(Ağırlık) h etki eden basınç basınç kuvveti denir.
G A
sıvı P = ile bulunabilir. Taban alanı A, yüksekliği h, özkütlesi d olan bir sıvıda
A A
kabın tabanına uygulanan basınç kuvveti,
hA dg
G mg . ( .). ( .. ).
Vd g
F
P = = = = P = h . d . g P =
EDİTÖR YAYINLARI
A A A A sıvı A F = P . A
h: Sıvının yüksekliği F = (h . d . g) . A ile bulunur.
d sıvı : Sıvının özkütlesi
g: Yer çekimi ivmesi • Sıvılar ağırlıkları nedeniyle
• Aynı seviyedeki noktaların basınçları eşittir. F F hem tabana hem de yan yü-

• Sıvı basıncı kabın şekline bağlı değildir. h A 1 1 2 A 2 zeylere basınç kuvveti uygu-
• Sıvı basıncı kabın kesit alanına bağlı değildir. lar.

Düşey kesiti şekildeki gibi olan kabın A - A yan yüzey-
1 2
lerine etki eden sıvı basınç kuvvetleri, yüzeylerin orta
h Farklı yoğunluktaki sıvılar aynı noktasının su yüzeyine olan uzaklığı dikkate alınarak he-
d
1 kaba konulduğunda üstteki sı- saplanır.
K
h vının basıncı, tabana aynen F = h d . g . A F = h . d . g . A
d
2 iletilir. 1 2 1 2 2 2
L
• Düzgün bir kapta kabın içerisin-
P = h. d . g deki sıvının ağırlığı G, kabın ta-
K
1
P = P + h. d . g G h banına aynen iletilir. Kap tabanı-
K
2
L
P = h. d . g + h. d . g F na uygulanan sıvı basınç kuvveti
L
2
1
F = G'dir.
• Akış hızı sabit musluklardan kaplara su akıtıldığında,
kabın tabanındaki basıncın zamanla değişim grafikleri • Düşey kesiti şekildeki gibi olan
şekillerdeki gibi olur. G kapta sıvının ağırlığı G; kabın
h tabanına tamamen iletilmez.
Kabın yan yüzeyleri, ağırlığın
F
dengelenmesine yardımcı olur.
Bu nedenle tabana etki eden
(1) (2) (3)
sıvı basınç kuvveti, sıvının ağır-
Basınç Basınç Basınç lığından küçük olur. G > F'tir.
• Düşey kesiti şekildeki gibi olan

Zaman Zaman Zaman kaptaki sıvının ağırlığı kabın ta-
G
(1) (2) (3) h banına G'den daha fazla etki
• I. kap düzgün kesitli olduğundan grafiği düzgün olur. F eder. Düşey noktalı çizgilerle
gösterilen bölümlerin arası sı-
II. kap yukarı doğru daraldığı için basınç grafiği artar vıyla doluymuş gibi tabana kuv-
parabol şeklinde olur. III. kap yukarı doğru genişlediği
için basınç grafiği azalır, parabol şeklinde olur. vet uygulanır. Bu nedenle tabana etki eden sıvı basınç
kuvveti sıvının ağırlığından büyük olur. F > G'dir.