Page 277 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 277

BASINÇ - 3
            BASINÇ - 3                                                                      2. ÜNITE   277
            PASCAL PRENSIBI (SIVILARIN BASINCI               Buna göre, küçük yüzey alanına uygulanan kuvvet küçük,
                                                             büyük yüzey alanına uygulanan kuvvet büyük olur. Bu sa-
            ILETMESI)
                                                             yede küçük bir kuvvetle büyük bir ağırlık dengelenebilir.
                             F
                                piston
                                                                     F 1            sıvı        F
                                                                           A
                                                                            1                    2
                                                                                          A 2
                                    sıvı
                                                             Yukarıdaki şekilde F  ve F  kuvvetlerinin etkisiyle oluşan
                                                                             1
                                                                                 2
                                                             sıvı basınçları eşit olduğu için düzenek dengededir.
            Düşey kesiti şekildeki gibi olan kapta, piston üzerine F
            kuvveti uygulandığında oluşan basınç kabın her yerine           G               2A         A
       EDİTÖR YAYINLARI
            eşit olarak iletilir. Kabın her yerindeki basınç artışı eşit   F  A 2  h    h             G
            olur.                                                                                      X X
                                                              K
                                                                 A 1        (d)       K    (d)
            BILEŞIK KAPLAR                                                 sıvı               sıvı    sıvı

                                                                  F    G   ..                   G x
                                                                         hd g
                                                                 A 1  A 2                   hd g.. =  A

                                                    h
                                                             U BORUSU
                       sıvı                                                              Şekildeki U borusun-
                        K      L           M                                             da d  ve d  öz kütleli
                                                                                                 2
                                                                                            1
                                                                            h       d 2  sıvılar dengededir.
            Şekildeki gibi farklı görünüşlere sahip kapların bir araya   h   2
            gelerek oluşturdukları kaplara bileşik kap denir. Bileşik   1  K    L        Pascal prensibine
                                                                                         göre h  yüksekliğin-
            kaplarda sıvı kap içerisine hangi ağızdan konulursa ko-                           1
                                                                                              1
            nulsun tüm kap ağızlarının açık olduğu bölmelerdeki sıvı   P K         d  P L  deki d  öz kütleli sıvı-
                                                                                         nın K noktasına
            yükseklikleri eşit olur. Bu nedenle kabın tabanındaki K, L              1
                                                                                         2
                                                                          2
            ve M noktalarındaki sıvı basınçları da eşit olur. Kısacası   yaptığı basınç, h  yüksekliğindeki d  öz kütleli sıvının L
                                                             noktasına yaptığı basınca eşit olur.
            sıvı derinliği kabın şekline bağlı değildir.
                                                             P = P
                                                              K
                                                                  L
            P  = P  = P  = h.d .g'dir.                       h �d �g = h �d �g
                           s
              K
                      M
                  L
                                                             1    1
                                                                      2    2
                                                             Öz kütlesi büyük olan sıvı kapta en altta olur.
            SU CENDERESI
                                                             d > d 'dir.
                             F 1         F 2                 1   2
                                                             ̛   Örnek:
                             A           A
                        P     1           2  P 2
                         1
                                                                        h    d 2
                                                                        2             h = 5 cm
                                                                                       1
                                                                          K         L
                                       sıvı                                           d
                                                                                       1
                                                                                               3
                                                                                3
                                                             Öz kütleleri d = 2 g / cm  ve d = 0,5 g / cm olan sıvılar
            Ağırlığı  ve  sürtünmesi  önemsiz  pistonlarla  şekildeki   1            2
            düzenek kurulmuştur. Yüzey alanları A  ve A  olan pis-  şekildeki U borusunda dengededir. h = 5 cm olduğuna
                                                                                          1
                                                 2
                                            1
            tonların üzerine F  ve F  kuvvetleri uygulanarak oluşan   göre, h yüksekliği kaç cm'dir?
                                                                  2
                                2
                           1
            basınçlar eşittir. F  kuvveti uygulanan pistonun altında   A) 10   B) 12   C) 15   D) 18   E) 20
                           1
            oluşan basınç P , diğer pistonun altında oluşan P  ba-
                          1
                                                      2
            sıncına  eşittir.  Pascal  prensibine  göre  aynı  seviyedeki   ̚   Çözüm: Sıvıların karşılaştığı en alt seviyedeki ba-
                                                                                       L
            noktaların basınçları eşittir.                   sınçlar eşit olduğuna göre P  = P 'dir.
                                                                                   K
                                                             h  . d  . g = h  . d  . g
                                    F   F                     2  2   1  1
                           P  = P 2  A 1  =  A 2             h  . (0,5) = 5 � 2
                                                              2
                            1
                                     1
                                         2
                                                             h  = 20 cm olur.
                                                              2
   272   273   274   275   276   277   278   279   280   281   282