Page 309 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

KÜRESEL AYNALAR - 2YNALAR - 2
KÜRESEL A 4. ÜNITE 309
T
TÜMSEK AYNAYNA
TÜMSEK A Tümsek Aynada Görüntü Oluşumuümsek Aynada Görüntü Oluşumu
• Aynanın önündeki bütün cisimlerin görüntüsü odak ile
Asal eksene paralel ayna arasında, sanal ve küçük olur.
Asal gelen ışın yansıdıktan
M F T Eksen sonra odaktan geliyor görüntü X Y
gibi ilerler. Dolayısıyla Y' X'
odağa doğru gelen bir cisim
ışın aynada yansıdık- F F
Asal tan sonra asal eksene 2
M F T Eksen paralel gider.
αTÖR YAYINLARI
• Aynanın önüne aynadan F kadar öteye konulan X cis-
F
minin görüntüsü aynanın diğer tarafında 'de oluşur.
2
Merkeze doğru gelen • Sonsuzdaki cismin görüntüsü odakta oluşur.
Asal
M F T Eksen ışın aynaya dik geldiği • Gerçek görüntüler ekran üzerine düşürülerek görüle-
Asal
M F T Eksen için kendi üzerinden bilir.
geri yansır.
• Sanal görüntüleri gözle görebiliriz.
• Gerçek görüntüler ters, sanal görüntüler düz oluşur.
α Asal Tepe noktasına gelen
α
M F T α Eksen • Tümsek aynada oluşan görüntüler daima cisimden
Asal
M F T α Eksen ışın geldiği açıyla yan- küçüktür.
sır.

Uzantısı 3F'e gelen bir ̛ Örnek:
ışın yansıdıktan sonra
Asal 1,5 F'ten geliyor gibi I) II)
3F M F T Eksen yansır. Dolayısıyla
uzantısı 1,5 F'e gelen F 2 F F
ışın, 3F'ten geliyor gibi
EDİ F T α normal Tümsek aynaya gön- III) IV)
1,5 f
1,5 f
yansır.
derilen herhangi bir
ışın geldiği açıyla yan-
sır. Merkezden çizilen
F
M
F
doğru normaldir.
2
• Asal ekseni keserek gelen ışınlar F - T arasından yansır. F M F M
Tümsek aynalara gönderilen ışınların yansımaları gös-
{ Tümsek aynaya asal ekseni keserek F uzaklıktan
terilmiştir.
gelen ışın, F 'den geliyor gibi yansır.
2 Buna göre hangi ışınların yansımaları doğru çizilmiştir?

• Tümsek aynalara dışbükey aynalarda denir. Tümsek ̚ Çözüm: II ve IV doğru çizilmiştir. I'de uzantısı odak-

aynalar daha geniş alanları görmek amacıyla kullanılır. tan geçecek şekilde gelen ışın asal eksene paralel ola-
• Tümsek aynalar, arabanın yan aynalarında, araç altı rak yansımalıdır. III'te uzantısı odak ile merkez arasında

arama aynalarında, mağaza ve otopark gibi yerlerdeki geçecek şekilde gelen ışının uzantısı merkezin dışından
güvenlik aynalarında kullanılırlar. geçecek şekilde yansımalıdır.