Page 379 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

GIDALAR - 1
GIDALAR - 1 4. ÜNİTE 379
HAZIR GIDALARI SEÇERKEN VE TÜKETİR- Pastörizasyon ve UHT
Pastörizasyon ve UHT
KEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER • Gıdaların hastalık yapıcı mikroorganizmalardan arın-
• Doğal gıda; üretiminde kimyasal gübre ve katkı mad- dırılması amacıyla uygulanan ısıl işlemdir.
desi kullanılmayan, bir işlemden geçmemiş ve kayna- • Pastörizasyon;
ğından alındığı gibi kullanılabilen gıdalardır.
• Hazır gıda; fiziksel ve kimyasal işlemler uygulanarak › Besinlerdeki mikrobik büyümeyi yavaşlatır.
ambalajlanmış, ambalajdan çıkarıldıktan sonra doğru- › Patojön mikroorganizmaları tamamen yok etmez.
dan veya en düşük düzeyde işlem uygulanarak tüketi- › 63 C'ta 30 dakika veya 72 C'ta 15 saniye veya
o
o
lebilen gıdalardır. diğer eş koşullarda uygulanır.
EDİTÖR YAYINLARI
• Hazır gıdalara salam, sosis, margarin, ketçap ve pas- • UHT (Ultra yüksek sıcaklık), gıdanın yapısındaki mik-
törize süt örnek verilebilir. roorganizmaların etkin bir şekilde öldürülmesi ve ta-
• Hazır gıdalarda doğal gıdalardan farklı olarak bir ta- memen ortadan kaldırılması işlemidir.

kım teknolojiler ve gıda katkı maddeleri kullanılır.
• UHT;

Koruyucular (Antimikrobiyal Maddeler)oruyucular (Antimikrobiyal Maddeler)
K › Süt ve süt ürünlerine uygulanır.
• Gıdaların mikrooganizmalar tarafından bozulmasını › Gıda 2 saniye boyunca en az 138 C'a kadar ısıtılır.
o
önleyerek raf ömrünü uzatmak, doğal renk ve aromayı › Ürünün raf ömrünü uzatırken besin değerini azaltır.
korumak, pH değerini ayarlamak amacıyla kullanılan
katkı maddeleridir.
Hazır Gıda Etiketlerinin Önemi tiketlerinin Önemi
• Gıdalarda askorbik asit, benzoik asit, nitrit, nitrat, kü- Hazır Gıda E
kürt dioksit, sorbik asit gibi koruyucular kullanılır. • Hazır gıda etiketlerinde;

› Ürünün üretildiği yer ve saklama koşulları
Renklendiriciler (Gıda Boyaları)
Renklendiriciler (Gıda Boyaları)
• Gıdalarda tüketici beğenisini kazanmak, doğal rengi › İçeriği ve besin değerleri
kuvvetlendirmek, kaybolan rengi tekrar kazandırmak › Üretim ve son kullanım tarihleri gibi bilgiler yer alır.
ve renksiz bir ürünü renklendirmek amacı ile kullanı- • Gıdanın son kullanım tarihine dikkat edilmeli, bu tarihi
lan kimyasallardır. geçmiş gıdalar güvenilir olmayan gıdalardır.
• Gıda boyalarına tartrazin ve indigotin örnek verilebilir. • Obeziteyi engellemek amacıyla gıdanın besin değer-

lerine dikkat edilmelidir.
Emülgatörler (Emülsiyonlaştırıcılar)
Emülgatörler (Emülsiyonlaştırıcılar)
• Gıda - su, yağ - su gibi heterojen bileşenlerin birbiri K
Koruyucular, Renklendiriciler ve Yapay Tatlan-oruyucular, Renklendiriciler ve Yapay Tatlan-
içinde homojen karışmasını sağlamak için kullanılan dırıcıların Sağlık Üzerindeki Etkileri tkileri
dırıcıların Sağlık Üzerindeki E
maddelerdir.
• Emülsiyonlaştırıcı olarak gıdalarda lesitin, mono ve • Koruyucu olarak kullanılan maddelerden;

digliseritler kullanılır. › Nitrit ve nitratlar; kanın oksijen taşıma kapasitesini
azaltır ve kansere yol açar.
T › Benzoik asit; deri döküntüsü ve hiperaktiviteye
Tatlandırıcılar atlandırıcılar
• Gıdaya şeker tadı vermek, gıdanın lezzetini ve aro- neden olmaktadır.
masını daha çekici hâle getirmek amacıyla kullanılan
kimyasallardır. • Renklendiriciler; astım, migren, kanser, deri döküntü-
• Doğal tatlandırıcılara glikoz, fruktoz, sakkaroz; yapay sü ve davranış bozukluklarına neden olmaktadır.
tatlandırıcılara sakkarin, aspartam ve siklomat örnek • Tatlandırıcılar; alerji, kalp ve sinir sistemi hastalıkları,

verilebilir. tümör oluşumu gibi etkiler oluşturabilir.