Page 483 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

ANADOL
ANADOLU'NUN ISLAMLAŞMASIU'NUN ISLAMLAŞMASI 4. ÜNITE 483
• Anadolu’nun Islam yurdu haline gelmesinde pek çok etken vardır. Bunlardan biri de, Anadolu’ya hoşgörü tohumunu
eken ülkede birlik ve beraberliği sağlamak için büyük çaba harcayan ve Türklere Islamiyet’i sevdiren mutasavvıflardı.
• Tasavvuf; kalbin kötülüklerden arındırılıp yaratılanlara karşı güzel davranılması, insanın dünyalık menfaatlerden ve
nefsinden uzaklaşarak Allah’ın varlığı ile yetinmesidir.
• Tasavvuf ehli olan ya da herhangi bir tasavvuf yolunda mertebe katetmiş olanlara mutasavvıf denir.
• Türklere Islamiyet’i sevdiren ve Anadolu’nun Islamlaşmasında önemli rolü olan mutasavvıfların başında; Ahmet
Yesevi, Mevlana, Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli, Hacı Bayram Veli, ve Ahi Evran gelmektedir.

AHMET YESEVÎ
• Tarihte bilinen ilk büyük Türk mutasavvıfıdır.
EDİTÖR YAYINLARI
• Öğretisinin özünü; Allah ve peygamber sevgisi, fakir ve yetimleri korumak, dini kurallara riayet, güzel ahlak, zikir,
nefis ile mücadele kendini eleştirmek ve ölümü düşünmek oluşturur.
• Ahlaki hürriyete, “Hakkı bilmek için ilk önce kendini bilmek” ve “Ölmeden önce ölmek” anlayışıyla ulaşılır. Bu öğre-
tinin temeli; hikmet, sohbet ve ahlak esaslarına dayanır. Bu üç esas, insanı nefsin esaretinden ve kendine yaban-
cılaşmaktan kurtararak ahlaki olgunluğa kavuşturur.

MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN–Î RUMÎ
• Öğretisinde insanlara iyiliği, alçak gönüllüğü, cömertliği, merhametli ve doğru olmayı öğütlemektedir.
• Mevlânâ’ya göre insan, kendi kendini eğiterek hayvani ve şeytani yönlerinden sıyrılır.
• Mevlânâ öğretilerinde, dinî-tasavvufi düşüncesinin kaynağının Kur’an ve sünnet olduğunu vurgulamaktadır.

• Mevlana’nın sevgisi evrenseldir. Irk, din, dil ayrımı yapmadan tüm insanları kapsar.

YUNUS EMRE
• Öğretilerinde bütün insanlığı ilahi aşka, kardeşliğe, merhamete ve şefkate davet etmiştir. Ona göre insan her yerde
aynı değeri taşıyan yüce bir varlıktır.
• Ilimden asıl amaç, insanın kendini tanıması ve olgunlaşmasıdır. Sevgi temeli üzerine kurulu düşünce dünyasında
insanı sevme noktasında kalmayıp, Allah sevgisine uzanır.

HACI BEKTÂŞ–I VELÎ
• Öğretisini “Yolumuz ilim, irfan ve insanlık üzerine kurulmuştur.” sözüyle ifade etmektedir. Insanları sevgi, hoşgörü,
birlik ve kardeşlik duyguları etrafında toplamaya çalışmıştır.
• Bu yüzden onda birleştiricilik duygusu hâkimdir. Toplumsal dayanışmayı ve yardımlaşmayı kurmaya çalışmıştır.
• Hacı Bektâş-ı Velî, ilhamını Kur’an’dan alarak insana bakar, insana hizmeti en büyük ibadet sayar.

HACI BAYRÂM–I VELÎ
• Nefsin olgunluğunu önemli saymış, olgunluğa erişmek ve kendini tanımak gibi öğretileri dile getirmiştir. Hacı Bay-
râm-ı Velî’nin öğretisi, önce Allah’a sonra canlı cansız tüm varlıklara derin bir sevgi duymanın yanı sıra onların
hizmetine kendini adamak şeklindedir.

AHÎ EVRAN
• Toplumun mutluluk ve refahı için bütün sanat dallarının gerekliliğini savunmuş, sanat erbablarının belli iş yerlerinde

toplanarak oralarda sanatlarını icra etmelerini yani bir araya gelmelerini tavsiye etmiştir.
• Ahi Evran’ın öğretisinde; kişinin eline, beline ve diline hakim olması, kapısını ve sofrasını açık bulundurması yönün-

de ahlaki ve terbiyevi eğitimler verilirdi.