Page 483 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 483

ANADOL
            ANADOLU'NUN ISLAMLAŞMASIU'NUN ISLAMLAŞMASI                                      4. ÜNITE   483
            •   Anadolu’nun Islam yurdu haline gelmesinde pek çok etken vardır. Bunlardan biri de, Anadolu’ya hoşgörü tohumunu
               eken ülkede birlik ve beraberliği sağlamak için büyük çaba harcayan ve Türklere Islamiyet’i sevdiren mutasavvıflardı.
            •   Tasavvuf; kalbin kötülüklerden arındırılıp yaratılanlara karşı güzel davranılması, insanın dünyalık menfaatlerden ve
               nefsinden uzaklaşarak Allah’ın varlığı ile yetinmesidir.
            •   Tasavvuf ehli olan ya da herhangi bir tasavvuf yolunda mertebe katetmiş olanlara mutasavvıf denir.
            •   Türklere Islamiyet’i sevdiren ve Anadolu’nun Islamlaşmasında önemli rolü olan mutasavvıfların başında; Ahmet
               Yesevi, Mevlana, Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli, Hacı Bayram Veli, ve Ahi Evran gelmektedir.

            AHMET YESEVÎ
            •   Tarihte bilinen ilk büyük Türk mutasavvıfıdır.
       EDİTÖR YAYINLARI
            •   Öğretisinin özünü; Allah ve peygamber sevgisi, fakir ve yetimleri korumak, dini kurallara riayet, güzel ahlak, zikir,
               nefis ile mücadele kendini eleştirmek ve ölümü düşünmek oluşturur.
            •   Ahlaki hürriyete, “Hakkı bilmek için ilk önce kendini bilmek” ve “Ölmeden önce ölmek” anlayışıyla ulaşılır. Bu öğre-
               tinin temeli; hikmet, sohbet ve ahlak esaslarına dayanır. Bu üç esas, insanı nefsin esaretinden ve kendine yaban-
               cılaşmaktan kurtararak ahlaki olgunluğa kavuşturur.

            MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN–Î RUMÎ
            •   Öğretisinde insanlara iyiliği, alçak gönüllüğü, cömertliği, merhametli ve doğru olmayı öğütlemektedir.
            •   Mevlânâ’ya göre insan, kendi kendini eğiterek hayvani ve şeytani yönlerinden sıyrılır.
            •   Mevlânâ öğretilerinde, dinî-tasavvufi düşüncesinin kaynağının Kur’an ve sünnet olduğunu vurgulamaktadır.

            •   Mevlana’nın sevgisi evrenseldir. Irk, din, dil ayrımı yapmadan tüm insanları kapsar.


            YUNUS EMRE
            •   Öğretilerinde bütün insanlığı ilahi aşka, kardeşliğe, merhamete ve şefkate davet etmiştir. Ona göre insan her yerde
               aynı değeri taşıyan yüce bir varlıktır.
            •   Ilimden asıl amaç, insanın kendini tanıması ve olgunlaşmasıdır. Sevgi temeli üzerine kurulu düşünce dünyasında
               insanı sevme noktasında kalmayıp, Allah sevgisine uzanır.

            HACI BEKTÂŞ–I VELÎ
            •   Öğretisini “Yolumuz ilim, irfan ve insanlık üzerine kurulmuştur.” sözüyle ifade etmektedir. Insanları sevgi, hoşgörü,
               birlik ve kardeşlik duyguları etrafında toplamaya çalışmıştır.
            •   Bu yüzden onda birleştiricilik duygusu hâkimdir. Toplumsal dayanışmayı ve yardımlaşmayı kurmaya çalışmıştır.
            •   Hacı Bektâş-ı Velî, ilhamını Kur’an’dan alarak insana bakar, insana hizmeti en büyük ibadet sayar.


            HACI BAYRÂM–I VELÎ
            •   Nefsin olgunluğunu önemli saymış, olgunluğa erişmek ve kendini tanımak gibi öğretileri dile getirmiştir. Hacı Bay-
               râm-ı Velî’nin öğretisi, önce Allah’a sonra canlı cansız tüm varlıklara derin bir sevgi duymanın yanı sıra onların
               hizmetine kendini adamak şeklindedir.

            AHÎ EVRAN
            •   Toplumun mutluluk ve refahı için bütün sanat dallarının gerekliliğini savunmuş, sanat erbablarının belli iş yerlerinde

               toplanarak oralarda sanatlarını icra etmelerini yani bir araya gelmelerini tavsiye etmiştir.
            •   Ahi Evran’ın öğretisinde; kişinin eline, beline ve diline hakim olması, kapısını ve sofrasını açık bulundurması yönün-

               de ahlaki ve terbiyevi eğitimler verilirdi.
   478   479   480   481   482   483   484   485   486   487   488