Page 514 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

514
Nişancı: Divânda, padişah adına alınan her türlü ferman ve berata padişahın tuğrasını çekerdi.
• Fethedilen bölgelerdeki arazileri tapu tahrir defterlerine kaydederdi. Tevkiî ya da Tuğraî olarak da bilinirdi.

• Kanuni Dönemi’nden itibaren, tımar sisteminin düzenlenmesi ve dağıtılması görevi de nişancıya verildi.
• Divân toplantısıyla ilgili bir minyatür Matrakçı Nasuh tarafından yapılmıştır.

Şeyhülislam: Divânın asli üyesi olmayan şeyhülislam, gerekli görülen konularda Divâna çağrılır ve fikri alınırdı.
• Ilmiye sınıfının başı olarak en yüksek din görevlisi konumundaydı.
• Divânda alınan kararların şeri hukuka uygun olup olmadığı yönünde karar verirdi.
• Şeyhülislamın bu kararına da fetva denirdi.

Reisülküttap: Divân-ı Hümâyun’un asli üyesi olmayan reisülküttaplar, Divân kâtiplerinin ve kalemlerinin şefi konu-
EDİTÖR YAYINLARI
mundaydılar.
• XVII. yüzyıl sonlarına kadar nişancıya tabi olarak görev yaptılar.

• Reisülküttapların görevleri; Divânda kabul edilen fermanlara uygun olarak emirleri yazmak, padişah ve vezir-i âza-
ma gelen mektupları tercüme ettirerek bunlara cevaplar hazırlamaktı.
Kaptanıderya: Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nden itibaren kaptanıderya da Divânın asıl üyesi olmuştur.
• Denizcilik işlerinden sorumlu en büyük komutan sıfatındaydı.
• Tersaneye ait işlere bakar, donanma ile ilgili çalışmaları yürütürdü.

Yeniçeri Ağası: Askerî konularda gerek görüldüğü zaman Divâna çağrılırdı.
• Kapıkulu askerlerinin her türlü sorununu Divâna iletirdi.

• Aynı zamanda başkent Istanbul’un da güvenliğinden sorumluydu.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. "Osmanlı merkez teşkilatının en önemli kurumu Di- 2. Osmanlı Devleti’nde divan, devlet yönetiminde padi-
van-ı Hümayun'dur." diyen bir tarihçi bu yargısına şah adına yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin kul-
divanın; lanıldığı kurumdur.
I� Padişahın başkanlığında birinci derecede devlet Aşağıdakilerden hangisi padişahların divanda
işlerinin görüşüldüğü kurul olması, yasama, yürütme ve yargı yetkilerini kullandıkla-
II� en yüksek yargı organı olarak görev yapması, rına kanıt olarak gösterilemez?
III� haftanın belirli günlerinde toplanması A) Divanda alınan bir kararın dine uygun olup olma-
özelliklerinden hangilerini kanıt olarak göstermiş- dığına karar vermesi
tir? B) Divanda alınan kararların fermanla halka duyurul-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II ması
C) Divan üyelerini ataması
D) II ve III E) I, II ve III
D) Divanda alınan kararlara onay vermesi
E) Veziriazamları ataması ya da görevinden azlet-
mesi

Çözüm: Padişahın başkanlığında toplanarak devletin
idari, askeri, hukuki, adli ve mali konularda karar aldığı
kuruldur. Haftanın belirli günlerinde toplanması divana Çözüm: Divanda alınan bir kararın dine uygun olup ol-
devletin en önemli kurumu özelliği kazandırmıştır. madığına Şeyhülislam karar verirdi.