Page 517 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

OSMANLI DEVLET ANLA
OSMANLI DEVLET ANLAYIŞI - 2YIŞI - 2 6. ÜNITE 517
SIYASETNAMELERDE PADIŞAHLARIN VASIFLARI
• Siyasetname (nasihatname) türündeki eserler devrin hükümdarlarına ve devletin ileri gelenlerine yol gösteren kay-
naklardır.
• Siyasetnameler hükümdarlara, devlet yönetimine ilişkin sahip olması gerekenleri ve onları yönlendirecek ahlaki ve
dini konularda öğüt verirdi.
• Osmanlı Devleti’nde ilk siyasetname Şeyhoğlu Mustafa tarafından kaleme alınan Kenzü’l-Küberâ ve Mehekkül
Ulemâ adlı eserlerdir.
• ll. Murat’ın oğluna nasihatı Nasihat-ı Sultan Murad, Yavuz’un Kanuni’ye yazdığı Siyasetname, Lütfi Paşa’nın Asaf-
namesi ve Idris-i Bitlisi’nin Kanûn-ı Şâhenşâhî önemli nasihatnamelerdendir.
• Osmanlı siyasetname geleneğine göre padişahta bulunması gereken vasıflardan bazıları şunlardır:
EDİTÖR YAYINLARI
› Adil ve güçlü bir hükümdar olunmalıdır.

› Asalet ve liyakat sahibi olunmalıdır.
› Bilgili, yetenekli ve cesur olunmalıdır.
› Etrafında istişare edebileceği akıl, ilim ve fazilet sahibi bir kadro oluşturmalıdır.

› Ilim sahibi, akıllı ve ferasetli olmadır.
› Güzel ahlâk sahibi olmalı, adaletten ayrılmamalı ve halkına zulmetmemelidir.
› Halkla iç içe olmalı halkın sorunlarını dinlemeli, ülkenin huzur ve dirliğini sağlamalıdır.
• Verilen emirden sonra işin yapılıp yapılmadığını takip etmelidir.
• Devlet memurlarından ve halkın durumundan haberdar olmak için casuslar atamalıdır.
• Halkı aydınlatmak için gönderilen vaizlerin hurafelerle halkı kandırmamasına dikkat etmelidir.
• Halkın malını, ırzını korumalı ve vergiyi zamanında adilce almalıdır.

• Akrabaları ve adamları halka zulmetmemelidir.
• Kendisine emanet edilen devlet hazinesini boş yere harcamamalıdır.

ŞEHZADELERIN EĞITIMI
• Şehzadelik tabiri Osmanlı Devleti’nde padişahların erkek çocukları için kullanılan bir unvandır. Saray geleneğine
göre dört yaşına gelen şehzadelere hoca tayin edilerek şehzadenin eğitim hayatı başlatılırdı.
• Haremdeki “Şehzadegan Mektebi” şehzadenin eğitime attığı ilk adımdı.

• Şehzadelerin eğitime başlaması Bed-i Besmele adı verilen bir törenle başlardı.
• Şehzadelere konusu besmele öğretimi olan ilk dersi şeyhülislam verirdi.
• 10 - 12 yaşına kadar süren bu eğitim sürecinde şehzadelere Kur’an eğitimi, Arapça, Farsça, tarih ve coğrafya gibi
bilimler ile ilgili dersler verilirdi.
• Ayrıca ok atma, ava gitme, cirit, güreş gibi spor faaliyetleri ile farklı meslekler ve güzel yazı yazma sanatı da öğ-
retilirdi.
• Bu şekilde şehzadeler can sıkıntısından kurtulurken, ileride padişah olduklarında kendilerine ait bir meslek kazan-
mış olurlardı.

SANCAĞA ÇIKMA
• I. Murat Dönemi’nden itibaren Şehzadeler ilk eğitimlerinin ardından 10 - 12 yaşlarında Şehzade Alayı adı verilen
büyük bir törenle sancaklara gönderilmeye başlandı.
• Buradaki temel amaç ileride tahta geçebileceği düşünülen şehzadelerin devlet işlerini uygulamalı bir şekilde öğ-
renmelerini sağlamaktı.