Page 468 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

7. Osmanlı Devleti’nin ilk zamanlarında ciddi bir taht 9. I. Murat Dönemi’nden itibaren şehzadeler saray için-
mücadelesi yaşanmamıştır. Ancak Ankara Sava- de şehzadegan Mektebi’nde aldıkları temel dersle-
şı’nın ardından Yıldırım Bayezid’in çocukları arasın- rin ardından eğitimlerinin devamı için 14-15 yaşına
da yaşanan taht mücadelesi (Fetret Devri) Osmanlı geldiklerinde sancaklara gönderildiler. Şehzadeler
Devleti’ne yıkılma tehlikesi yaşatmıştır. Fatih Sultan yanlarında bulunan lala adı verilen hocalarıyla çı-
Mehmet bu sarsıntıların bir daha yaşanmaması için karıldıkları sancaklar rastgele seçilmiş yerler değil-
kardeş katlini çıkardığı kanunname ile hukuki bir dir. Seçilen sancağın önemli bir kültür, medeniyet
statüye kavuşturmuştur. Kardeş katlinin meşrulaş- ve ticaret merkezi olmasına önem verilmiştir. Ayrıca
tırılması Osmanlıları Türk tarihi içerisinde farklı bir şehzadelerin sancağa çıkmaları, devletin o bölgeye
konuma taşımıştır. Bu sayede önceki Türk devletle- verdiği önemin de bir göstergesi olarak kabul edilir-
rinde olduğu gibi Osmanlı Devleti’nde bölünme ya- di. Şehzadelerin sancaklara çıkarılması ile fiili uygu-
şanmamıştır. Avrupa’ya karşı üstünlüğünü korumuş- lamalarda başarı ve tecrübe kazanması amaçlan-
tur. Kısacası kardeş katli, 600 yıl devam eden büyük mıştır. Sancaklarda şehzadelerin başkanlık yaptığı,
EDİTÖR YAYINLARI
bir devletin istikrarını korunmasında en önemli köşe Divan-ı Hûmayun benzeri şehzade divanları vardır.
taşlarından biri olmuştur. Şehzade, sancağı yönetirken kendi divanına gelen
Her yönüyle eleştirilen kardeş katlinin doğru bir davalara bizzat kendisi bakmıştır.
uygulama olduğunu anlatan yukarıdaki görüş, bu Buna göre sancağa çıkma usulünün yararları ile
düşüncesini aşağıdaki tarih biliminin hangi ilke- ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
sine dayandırmış olabilir?
A) Sancağa çıkma sayesinde şehzadeler aldıkları
A) Tarihi olaylar incelenirken gerçekleştiği dönemin teorik bilgileri uygulamaya dönüştürmüştür.
şartları dikkate alınarak değerlendirilmelidir. B) Yöneticilik yaptıkları sancaklardaki halkın devle-
B) Geçmişte yaşanmış olaylar arasında neden-so- te karşı bağlılığı daha da artmıştır.
nuç ilişkisi vardır. C) Şehzadeler sancaklarda özerk bir yapı oluştur-
C) Tarihi belgeler yoruma muhtaçtır. muştur.
D) Geçmişte yaşanan bir olay bugünün değer yar- D) Şehzadeler bulundukları sancaklarda idari, sos-
gılarıyla ele alınmalıdır. yal, ticari, kültürel gibi birçok alanda kendilerini
E) Geçmişte yaşanan her olayın bir doğruluk payı geliştirmişlerdir.
vardır. E) Bu sistem sayesinde hem şehzade devlet tecrü-
besi kazanmış hem de merkezi yönetime bağlı
8. Altı yüz yıllık bir tarihi dönem içeren; dil, din, ırk, ge- taşra yönetimi oluşturulmuştur.
lenek ve kültürleri farklı milletlerin aynı siyasal orga-
nizasyon içinde teşkilatlanmasıyla oluşan Osmanlı
toplumunun merkezinde, Osmanlı padişahı ve saray
kurumunun yer aldığı görülür. Her türlü otoriteyi elin-
de bulunduran, iktidarı kullanan padişah ve onun ha-
yatının geçtiği saray, aynı zamanda Osmanlı siyasi
ve yönetim sisteminin de özünü teşkil etmektedir.
Yukarıdaki bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi 10. Osmanlı Devleti'nde görülen;
söylenebilir? I� devlet idaresinde akrabalık bağları gelişmemiş
A) Osmanlı sarayları Islam kültürünün izlerini taşı- olan devşirme kökenlilere daha fazla yer veril-
mıştır. mesi,
B) Osmanlı’da devlet yönetiminin merkezinde pa- II� göçebelerin yerleşik hayata geçirilmesi,
dişah ve ülkenin yönetildiği saray teşkilatı bu- III� müsadere usulünün uygulanması,
lunmaktadır.
IV� dirlik topraklarının peşin para karşılığında mülte-
C) Ilk Osmanlı sarayı Bursa ve Edirne’de inşa edil- zimlere kiralanması
miştir.
durumlardan hangileri merkezi otoriteyi güçlen-
D) Osmanlı’da saray sadece devlet idaresinin yü- dirmeye yönelik uygulamalardır?
rütüldüğü yerlerdir.
A) I ve IV B) II ve III C) I, II ve III
468 E) Farklı ırklardan oluşan Osmanlı toplumu saray D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
kültürüne uymak zorundadır.