Page 93 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi
P. 93
ULUSALLAŞMANIN VE ENDÜSTRİLEŞMENİN SOSYAL ETKİLERİ TEST-4
1, 2, 3 ve 4. soruları aşağıdaki görsele göre cevaplayınız.
DATA YAYINLARI
XIX. yüzyıl sonunda bazı Alman şirketleri ve bankaları, Osmanlı topraklarının zenginliklerinden yararlanmak için faaliyete
geçti. Madencilik ve ulaştırma alanında o dönemde var olan imkânlar, İngiliz ve özellikle Fransız şirketleri tarafından
paylaşılmıştı ancak bazı yerlere dokunulmamıştı. Dolayısı ile buralar yeni girişimciler için ilgi çekici yerlerdi. Anadolu
ve Mezopotamya’nın zengin kaynakları Alman yatırımcıların ilgisini çekmekteydi. Bu yeraltı kaynaklarına ulaşabilmek
için Bağdat ve Basra’ya kadar uzanacak demir yolunun yapılması gerekiyordu. O güne kadar demir yolu teknolojisinde
görülmemiş hamleler yapan Almanya’nın Bağdat Demir Yolu’nun gerçekleşeceğine inançları tamdı. Almanya bu sayede
sıcak denizlere ulaşmayı planlıyordu. Almanya üstün bir teknoloji ile Doğu’ya doğru açıldı. Barışçı sızmayla yani demir yol-
ları ile yayılım asıl hedefine ulaşamadıysa da bir dizi sonuçlar doğurdu. Alman sermayeli Anadolu Demir Yolları, Anadolu
içlerine doğru yeni demir yolu imtiyazı elde etti. Osmanlı Devleti, Anadolu Demir Yolları’na kilometre garantisi olarak her
kilometre için yıllık on beş bin frank ödemeyi taahhüt etti. Bu ödemeyi de bazı Anadolu sancak ve vilayetlerinin âşâr ge-
lirleriyle karşılamayı planladı. Osmanlı Devleti yapılan demir yolları sayesinde tarımın gelişeceğine ve bu tarım ürünlerinin
de rahatça pazarlanacağına inanıyordu ancak bu sayılanlar uzun vadede gerçekleşebilirdi. Yeni yapılan demir yollarının
masrafları halk için oldukça ağırdı ve halkı harap hâle getirmişti. Alman sermayeli Anadolu Demir Yolları’nın imtiyaz alması
Fransızları da harekete geçirdi. İzmit - Ankara Demir Yolu imtiyazının Almanlara verilmesi ve Almanya’nın hattı Ankara’ya
doğru hızla ilerletmesi, aynı yıllarda Fransızların da Suriye-Lübnan’da bir sıra imtiyaz almasına, hızla bir demir yolu ağı
örmelerine neden oldu.
1 Avrupalı devletlerin Osmanlı toprakları üzerinde demir 3 Metne göre;
yollarının yapımında rekabet içerisine girmelerinde I. Avrupalı devletler Osmanlı ülkesinde ekonomik ve
Osmanlı'nın; siyasi çıkar elde etmek için ulaşım üzerinden rekabet
I. sahip olduğu zengin yeraltı kaynakları, içerisine girmişlerdir.
II. bulunduğu jeopolitik konumu, II. Osmanlı Devleti'nin yabancı devletlere demir yolu
yaptırması karşılığında teknolojik ve maddi imtiyaz-
III. yetişmiş iş gücüne sahip olması lar vermesi imkânların olmadığını göstermiştir.
durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? III. Osmanlı Devleti'nde demir yolu inşa eden ülkeler
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORULAR A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III kendi çıkarları doğrultusunda Osmanlı'yı bir sömürge
devleti haline getirmeye çalışmışlardır.
D) Yalnız III E) II ve III yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
2 Metne göre Osmanlı Devleti'nin demir yolu yaptır- D) II ve III E) I, II ve III
makla;
I. tarım ürünlerinin pazarlara sevkiyatını kolaylaş- 4 Metne göre İngiltere, Fransa ve Almanya gibi ülkeler
tırma, Osmanlı topraklarında;
II. ticareti geliştirerek halkın refahını artırma, I- askeri, II- iktisadi, III- strateji
III. yapılacak fetihlerde kolaylık sağlama beklentilerinden hangilerine ulaşmak için demir yol-
amaçlarından hangilerini hedeflediği söylenebilir? ları inşa etmişlerdir?
A) I, II ve III B) II ve III C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Yalnız II E) Yalnız I
D) II ve III E) I, II ve III
91
