Page 10 - 5. SINIF TÜRKÇE PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI
P. 10
PARAGRAF TESTİ 7 CÜmlEDE anlam
5 Nesnel cümleler bir durum, olay, nesne ya da insan hak- 7 Cümle tamamlama, verilen cümlelerde veya karşılıklı
kında bilgi verirken kurduğumuz, herkesçe aynı şekilde konuşma metinlerinde boş bırakılan yerlerin anlam bütün-
algılanabilen, kanıtlanabilir niteliği olan cümlelerdir. Nes- lüğünü ve uyumunu sağlayacak şekilde doldurulmasıdır.
nel cümleler, objektif bir yaklaşımın sonucu olarak varılan Yapılacak iş, cümlenin gelişinden ve sonraki cümleden
hükümlerdir ve kişiden kişiye değişmez. Bu cümlelerden çıkarılan anlam doğrultusunda boşlukları doldurmaktır.
daha çok bilimsel metinlerde yararlanılır. Bu yapılırken dil bilgisi kuralları göz önünde bulundurul-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın anahtar ifade- malıdır. Yani eklenecek sözcüklerin hem anlamca hem de
lerinden biri olamaz? yapıca cümleye uygunluk taşıması gerekir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi cümle tamam-
A) Objektif bir yaklaşım
lamada dikkat edilmesi gerekenlerden biri olamaz?
B) Kanıtlanabilir niteliği olma
C) Kişiden kişiye değişebilme A) Anlamsal bütünlük bozulmamalıdır.
GİRİŞ YAYINLARI
D) Bilimsel metin B) Sözcüklere yeni eklemeler yapılarak cümle daha an-
laşılır ve akıcı hâle getirilmelidir.
C) Boş bırakılan yerin öncesinde ve sonrasında anlatı-
lanlara dikkat edilmelidir.
D) Cümlelerin yapısında kopukluk oluşmamasına dikkat
edilmelidir.
6 İki cümle birleştirilerek tek cümle hâline getirilebilir. Ya da 8 Öğrenci: …………………..
tersi bir durum olarak bir cümle ikiye bölünerek iki cümle Türkçe Öğretmeni: Cümle oluşturma dediğimiz bu yön-
elde edilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken cümlenin temde sözcük ya da sözcük gruplarına ayrılmış olarak
ana düşüncesinin dışına çıkılmadan asıl anlatılmak iste- verilen cümlelerin genellikle anlamlı ve kurallı bir cümle
neni ifade edecek şekilde cümleleri birleştirmektir. Bazen hâline getirilmesi istenir. Yapılacak iş; öncelikle yüklemi
sadece fiiller birleştirilerek cümleler birleştirilirken bazen belirlemek ve eğer kurallı bir cümle isteniyorsa yüklemi
de cümlede kullanılan sözcüklere yakın sözcükler kulla- sona yerleştirmek, daha sonra varsa edat gruplarını, bağ-
nılarak ya da sözcüklerin yerleri değiştirilerek cümleler laçları ve tamlamaları bulmaktır.
birleştirilir.
Bu diyalogda boş bırakılan yere aşağıdaki sorular-
Yukarıdaki parçaya göre aşağıdakilerden hangisi iki dan hangisinin getirilmesi uygundur?
cümleyi birleştirirken dikkat edilmesi gereken temel A) Cümleler oluşturulurken her zaman yüklemin sonda
noktadır?
olması mı gerekir?
A) Eş ya da yakın anlamlı sözcüklerle cümleleri yeniden B) Devrik olarak verilen cümleleri kurallı cümle hâline
kurmak getirmek şart mıdır?
B) Yalnızca fiilleri birbirine bağlamak C) Sözcükleri karışık verilmiş cümleleri anlamlı hâle ge-
C) Sözcüklerin yerini değiştirerek yeni anlamlar oluştur- tirirken nasıl bir yol izlemeliyiz?
mak D) Cümle oluşturma sorularında edat ve bağlaçları tes-
D) Cümlenin ana fikrini değiştirmemek pit etmek bize ne gibi yararlar sağlar?
16 Giriş Yayınları / 5. Sınıf Türkçe