Page 10 - 5. SINIF TÜRKÇE PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI
P. 10

PARAGRAF TESTİ  7                                                           CÜmlEDE anlam

       5  Nesnel cümleler bir durum, olay, nesne ya da insan hak-  7  Cümle tamamlama, verilen cümlelerde veya karşılıklı
          kında bilgi verirken kurduğumuz, herkesçe aynı şekilde   konuşma metinlerinde boş bırakılan yerlerin anlam bütün-
          algılanabilen, kanıtlanabilir niteliği olan cümlelerdir. Nes-  lüğünü ve uyumunu sağlayacak şekilde doldurulmasıdır.
          nel cümleler, objektif bir yaklaşımın sonucu olarak varılan   Yapılacak iş, cümlenin gelişinden ve sonraki cümleden
          hükümlerdir ve kişiden kişiye değişmez. Bu cümlelerden   çıkarılan anlam doğrultusunda boşlukları doldurmaktır.
          daha çok bilimsel metinlerde yararlanılır.            Bu yapılırken dil bilgisi kuralları göz önünde bulundurul-
          Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın anahtar ifade-    malıdır. Yani eklenecek sözcüklerin hem anlamca hem de
          lerinden biri olamaz?                                 yapıca cümleye uygunluk taşıması gerekir.
                                                                Buna göre aşağıdakilerden hangisi cümle tamam-
          A)  Objektif bir yaklaşım
                                                                lamada dikkat edilmesi gerekenlerden biri olamaz?
          B)  Kanıtlanabilir niteliği olma
          C)  Kişiden kişiye değişebilme                        A)  Anlamsal bütünlük bozulmamalıdır.
                GİRİŞ YAYINLARI
          D)  Bilimsel metin                                    B)  Sözcüklere yeni eklemeler yapılarak cümle daha an-
                                                                   laşılır ve akıcı hâle getirilmelidir.
                                                                C)  Boş bırakılan yerin öncesinde ve sonrasında anlatı-
                                                                   lanlara dikkat edilmelidir.
                                                                D)  Cümlelerin yapısında kopukluk oluşmamasına dikkat
                                                                   edilmelidir.





















       6  İki cümle birleştirilerek tek cümle hâline getirilebilir. Ya da   8  Öğrenci: …………………..
          tersi bir durum olarak bir cümle ikiye bölünerek iki cümle   Türkçe Öğretmeni: Cümle oluşturma dediğimiz bu yön-
          elde edilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken cümlenin   temde sözcük ya da sözcük gruplarına ayrılmış olarak
          ana düşüncesinin dışına çıkılmadan asıl anlatılmak iste-  verilen cümlelerin genellikle anlamlı ve kurallı bir cümle
          neni ifade edecek şekilde cümleleri birleştirmektir. Bazen   hâline getirilmesi istenir. Yapılacak iş; öncelikle yüklemi
          sadece fiiller birleştirilerek cümleler birleştirilirken bazen   belirlemek ve eğer kurallı bir cümle isteniyorsa yüklemi
          de cümlede kullanılan sözcüklere yakın sözcükler kulla-  sona yerleştirmek, daha sonra varsa edat gruplarını, bağ-
          nılarak ya da sözcüklerin yerleri değiştirilerek cümleler   laçları ve tamlamaları bulmaktır.
          birleştirilir.
                                                                Bu diyalogda boş bırakılan yere aşağıdaki sorular-
          Yukarıdaki parçaya göre aşağıdakilerden hangisi iki   dan hangisinin getirilmesi uygundur?
          cümleyi birleştirirken dikkat edilmesi gereken temel   A)  Cümleler oluşturulurken her zaman yüklemin sonda
          noktadır?
                                                                   olması mı gerekir?
          A)  Eş ya da yakın anlamlı sözcüklerle cümleleri yeniden   B)  Devrik  olarak  verilen  cümleleri  kurallı  cümle  hâline
             kurmak                                                getirmek şart mıdır?
          B)  Yalnızca fiilleri birbirine bağlamak              C)  Sözcükleri karışık verilmiş cümleleri anlamlı hâle ge-
          C)  Sözcüklerin yerini değiştirerek yeni anlamlar oluştur-  tirirken nasıl bir yol izlemeliyiz?
             mak                                                D)  Cümle oluşturma sorularında edat ve bağlaçları tes-
          D)  Cümlenin ana fikrini değiştirmemek                   pit etmek bize ne gibi yararlar sağlar?

        16    Giriş Yayınları / 5. Sınıf Türkçe
   5   6   7   8   9   10   11   12