Page 196 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

196
EK FİİLİN OLUMSUZU
• Ek fiillere olumsuzluk anlamı “değil” sözcüğüyle kazandırılır.

̛ Örnek: Arkadaşım benim kadar çalışkan değil. → çalışkan(dır)

{ Not: Ek fiilin olumsuz yapılabilme hâli, ek fiilin bulunması için ipucu niteliğindedir.

̛ Örnek: Aşağı mahalledeki tarlalarına domates ekti� ek fiil almamış
Aşağı mahalledeki tarlalarına domates ekmedi. (anlamlı)
Aşağı mahalledeki tarlalarına domates ek değildi. (anlamsız)

̛ Örnek: Sözcüğün sonundaki son iki ses ekti� ek fiil almış
Sözcüğün sonundaki son iki ses ekmedi. (anlamsız)
EDİTÖR YAYINLARI
Sözcüğün sonundaki son iki ses ek değildi. (anlamlı)
EK FİİLİN SORU HÂLİ
• Ek fiilin soru hâli, “mi” soru eki ile yapılır.

̛ Örnek: Ő Genç misiniz? Ő Tombul muyum? Ő Çalışkan mıdır?

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR

1. “Çık-” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde birleşik Çözüm: İstek kipinin eki “-e/-a”, rivayet birleşik zamanın
zamanlı fiil olarak kullanılmıştır? eki “-imiş”tir. Bu iki eki birlikte alan sözcük istek kipinin
rivayetine göre çekimlenmiş olur. C seçeneğinde verilen
A) Eline batmış olan dikeni çıkardı.
“geleymişiz” fiili bu özelliktedir.
B) Her yaz tatilinde yurt dışına çıkardı.
B → gel - e - y - miş - iz → rivayet birleşik zaman
C) Hayat Hanım’ın kızı diş çıkardı. fiil istek duyulan şahıs
D) Üzerindeki mantoyu çıkardı. kökü kipi g. zaman eki

Çözüm: Birleşik zamanlı fiil, birden çok kip-zaman eki
alan fiildir. Seçeneklerde verilen “çık-” fiili B seçeneğinde 3. Fabrikaya kazasız belasız geldi. Park yerinin güney
birleşik zamanlı kullanılırken A, C ve D seçeneklerinde kapısını, Joe’nun kulübesinde bıraktığı yedek anah-
basit zamanlıdır. tarla açtı ve otomobili içeriye soktu. Anahtarı yerine
bırakmayı unutmaması gerekiyordu. Gerçekte bekçi,
A, C ve D → çık - ar - dı → basit zamanlı fiil
fiil yapım haber anahtarın yerinde olmadığını günlerce fark etmedi
kökü eki kipi ama güvenliği elden bırakmamak gerekecekti.
B → çık - ar - dı → birleşik zamanlı fiil Bu parçada birleşik zamanla çekimlenmiş kaç ey-
fiil haber ek lem vardır?
kökü kipi fiil
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

Çözüm: Parçada geçen “geldi, açtı, soktu, gerekiyordu,
2. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik zamanlı fiil, is-
tek kipinin rivayetine göre çekimlenmiştir? fark etmedi, gerekecekti” ifadeleri eylem niteliğindedir. Bu
ifadelerden iki tanesi birleşik zamanlı eylemdir.
A) Bu derse keşke vaktinde çalışsaymış.
B) Bir kitap da sana alalım. Basit zamanlı eylemler Birleşik zamanlı eylemler

C) Keşke seninle tiyatroya geleymişiz. geldi, açtı, gerekiyordu,
soktu, fark etmedi gerekecekti
D) Sen de onlarla kütüphaneye gideydin.