Page 193 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

EK F
EK FİİL (EK EYLEM) - 1İİL (EK EYLEM) - 1 4. BÖLÜM 193
EK FİİLİN GÖREVLERİ
• Basit zamanlı yani tek bir zaman eki almış fiillere eklenerek onları birleşik zamanlı yapan ve isimlere gelerek onları
yüklem yapan eklere ek fiil denir.

Ek Fiilin İsim soylu sözcükleri yüklem yapmak
Görevleri
Basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı yapmak

• Ek fiilin bu görevleri yerine getirebilmesi için çeşitli eklerden (-idi, -imiş, -ise, -dir) yararlanılır.

EDİTÖR YAYINLARI
Ek fiil, isim soylu sözcükleri yüklem yaparken dört kip ekinden yararlanır.

Görülen Geçmiş Zaman Öğrenilen Geçmiş Zaman Şart Kipi Geniş Zaman

Şart Kipi
Görülen Geçmiş Zaman Şart Kipi
Görülen Geçmiş Zaman
• Cümlede “-idi” ek fiili isimlere eklenir ve isimleri yük- • İsimlere “-ise” eklenerek yapılır.
lem yapar.
̛ Örnek: Odan dağınıksa annen sana kızabilir.

̛ Örnek: Sabahtan akşama kadar kütüphanedeydi� Bu cümlede “dağınık” ismi “-(i)se” ek fiilini almıştır.
Bu cümlede “kütüphane” sözcüğü isimdir ve “-(i)di” ek fiilini
alarak cümlenin yüklemi olmuştur. ̛ Örnek: Kardeşin evdeyse beraber bize gelin.
Bu cümlede “ev” ismi “-(i)se” ek fiilini almıştır.
̛ Örnek: Ahmet, en sevdiğim arkadaşımdı�
Bu cümlede “arkadaş” sözcüğü isimdir ve “-dı” ek fiilini ala-
rak cümlenin yüklemi olmuştur.
{ Not: Ek fiilin şart ekini alan sözcük cümlede yüklem
görevini üstlenmez.
Öğrenilen Geçmiş Zaman
Öğrenilen Geçmiş Zaman
• Cümlede “-(i)miş” ek fiili isimlere eklenir ve isimleri
Geniş Zaman
yüklem yapar. Geniş Zaman

̛ Örnek: En sevdiği renk kırmızıymış� • Ek fiilin geniş zaman çekimi “-dır” ekidir. Bu ek, isim-
Bu cümlede “kırmızı” sözcüğü isimdir ve “-(i)miş” ek fiilini lere eklenince ek fiil görevi üstlenir.
alarak cümlenin yüklemi olmuştur.
̛ Örnek: Yarışmanın son sorusu en zor sorudur�
̛ Örnek: En beğenilen eseri, son eseriymiş� Bu cümlede “-dur” eki, “soru” ismine gelerek onu cümlenin
Bu cümlede “eser” sözcüğü isimdir ve “-imiş” ek fiilini alarak yüklemi yapmıştır.
cümlenin yüklemi olmuştur.

{ Not: Ek fiilin geniş zaman çekiminde “-dır” eki bazı
{ Not: Ek fiil ayrı ya da bitişik yazılabilir. Bitişik ya-
zıldığında “-idi, -imiş, -ise” ek fiillerinin başındaki ünlü durumlarda düşer. Ancak hiçbir ad soylu sözcük ek fiil
düşer. almadan yüklem olamaz. Dolayısıyla herhangi bir ad
soylu sözcük yüklem olmuş ve orada ek fiil eki yoksa ek
fiil mutlaka geniş zamana göre çekimlenmiş demektir.
̛ Örnek: Ahu’nun köpeği çok güzel idi�
Ahu’nun köpeği çok güzeldi�
̛ Örnek: Arkadaşım çok çalışkan. (çalışkandır)
̛ Örnek: Kaan Bey öğretmen imiş� Bu cümlede “çalışkan” sözcüğü isimdir ve yüklem olmuştur.
Kaan Bey öğretmenmiş� Bu bakımdan “-dır” ek fiilinin düştüğü söylenebilir.