Page 3 - 8. SINIF MATEMATİK DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

1. ÜNİTE: Sayılar vE İşlEmlEr PARAGRAF TESTİ 1

1 Sümerlerde, matematikte 60 tabanlı sayı sistemi kul- 3 1. Metin
lanılıyordu. Neden altmış tabanlı bir sistem kullanıldığı
konusunda çeşitli görüşler mevcuttur. Bir görüşe göre Neşe ve Zeynep kütüphanede karşılaşıp tanışmışlar-
altmış sayısı son derece bileşik bir sayıdır çünkü tam on dır. İkisi de kitap okumayı çok sevdiklerinden bahsedip
iki tane çarpanı vardır (1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 15, 20, 30, tekrar görüşmek dileğiyle ayrılmışlardır. Neşe 6 günde
60). Altmış sayısı, ilk altı sayıya yani 1, 2, 3, 4, 5 ve 6’ya bir, Zeynep 10 günde bir kütüphaneye gelmektedir.
kalansız bölünebilen en küçük sayıdır. Dolayısıyla altmış Neşe ile Zeynep’in kütüphanede ne zaman karşılaşa-
tabanlı sayı sisteminde kesirlerden birçoğunu basitçe caklarını hesaplamak mümkün müdür? Mümkün ise
göstermek mümkün olabilmektedir. Örneğin, altmış daki- bu süre nasıl hesaplanır?
kadan oluşan bir saati; otuza, yirmiye, on beşe, on ikiye,
ona, altıya, beşe, dörde, üçe ve ikiye kalansız bölebilmek 2. Metin
olanaklı hâle gelmektedir. Yine bir başka görüş, Sümerle-
rin saymak için başparmak hariç dört parmağın parmak Çanakkale ilimizin sınırları içerisinde bulunan Truva
boğumlarını kullandıkları şeklindedir. Her parmakta üç Antik Kenti 1998 yılından beri UNESCO Dünya Kül-
boğum olduğu için toplam on iki etmektedir. Buna göre türel Mirası Listesi’ndedir. Bir tur şirketinin hazırladığı
örneğin, sağ el ile tekrarlı bir şekilde on ikiye kadar sayı- Truva Antik Kenti gezisine Erzurum’dan 27 kişi, Erzin-
lırken sol el ile on ikinin beşe kadar olan katları sayılmak- can’dan 48 kişi katılmıştır. Ziyaretçiler eşit kapasiteli
tadır ki bu da altmış etmektedir. odalarda ve aynı illerden gelenler birlikte kalmak şar-
tıyla konaklayacaklardır. Kalınan odalarda boşta yatak
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine kalmayacağına göre sizce her odada en çok kaç ziya-
ulaşılamaz? retçi kalabilir?

A) Sümerler’in altmış tabanlı sayı sistemini neden kul-
landıkları ile ilgili çeşitli görüşler vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin ortak özellik-
leri arasında sayılamaz?
B) Altmış tabanlı sayı sisteminde kesirlerden pek çoğu
kolayca gösterilebilir. A) Kişi isimleri açık olarak belirtilmiştir.
C) Altmış sayısının çarpanları, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 15, B) Sade ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.
20, 30 ve 60’tır. C) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.
D) Sümerler, başparmaklarını kullanamadıklarından D) Sorular sorularak okuyucunun düşünmesi sağlan-
saymak için diğer dört parmağın parmak boğumlarını mıştır.
kullanmışlardır.

4 1. Tanım: Sıfırdan farklı en az iki doğal sayının ortak
bölenlerinin en büyük olanına bu sayıların en büyük ortak
böleni denir. Bu, kısaca EBOB biçiminde gösterilir.
Örnek: 48’in bölenleri: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 16, 24 ve 48’dir.

2. Tanım: Sıfırdan farklı en az iki doğal sayının ortak
katlarının en küçüğüne bu sayıların en küçük ortak katı
denir. Bu, kısaca EKOK biçiminde gösterilir.
2 Bir sayıyı kalansız olarak bölebilen sayılara o sayının Örnek: EKOK (30, 54) = 2.3 �5 = 270 bulunur.
3
çarpanları denir. (I) O sayının çarpanları aynı zamanda
bölenleridir. (II) Örneğin; 12 sayısının çarpanları (bölen- Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin ortak özellik-
leri) 1, 2, 3, 4, 6 ve 12’dir. (III)Sadece 1’e ve kendisine leri arasında sayılamaz?
bölünebilen 1’den büyük sayılara asal sayı denir. (IV) Bir A) Aynı konunun farklı yönleri ele alınmıştır.
tam sayı, çarpanlarına kalansız olarak bölünür.
B) Yabancı sözcükler kullanılarak anlatımın etkileyiciliği
Metindeki kaç numaralı cümle parçanın anlam bütün- artırılmıştır.
lüğünü bozmaktadır? C) Konu örneklerle anlaşılır kılınmıştır.

A) I B) II C) III D) IV D) Tanımlama yoluyla düşünce geliştirilmiştir.

markaj yayınları / 8. Sınıf matematik 3
MARKAJ YAYINLARI