Page 11 - 9. SINIF COĞRAFYA PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

4. Ünite: Çevre ve Toplum PARAGRAF TESTI 1

1 İnsanlar; tarihin ilk dönemlerinde yeryüzünün yaşama 3 İnsanlar, başlangıçta avcılık ve toplayıcılık yaparak
uygun yerlerinde beslenme, giyinme ve barınma gibi doğadan basit bir şekilde yararlanıyordu. Ardından alet
temel ihtiyaçlarını doğal ortamdan doğrudan karşılamış- kullanmayı ve tarım yapmayı öğrenerek doğayı kullan-
tır. Uzun bir süre doğadan basit bir şekilde yararlanıp ilkel maya başladı. İnsanlar, Sanayi Devrimi’nden sonra artan
bir yaşam sürdürmüştür. Günümüzden 10-12 bin yıl önce ihtiyaçlarını karşılamak ve yaşamsal faaliyetlerini kolay-
insanlar, tarım yapmayı öğrenmiş ve besin maddelerini laştırmak için doğal çevrede ciddi değişimler yapmaya
üretmeye başlamıştır. İnsanların ilerleyen dönemlerde başladı. Örneğin; artan nüfusun gıda ihtiyacını karşı-
lamak için, başta Güneydoğu Asya ülkelerinde olmak
hayvancılık yapmaya ve maden işlemeye başlaması, üzere, dünyanın birçok yerinde eğimli yamaçlar terasla-
doğal ortamı kullanma becerilerini artırmıştır. Doğayı narak tarım alanına dönüştürülmektedir. Akarsular üze-
kullanma becerileri geliştikçe ve nüfus arttıkça doğa- rine barajlar ve hidroelektrik santraller kurularak başta
dan yararlanma biçimleri de çeşitlenmiştir. Günümüzde tarım alanlarının sulanması ve enerji üretimi olmak üzere
insanlar, doğal ortamdan farklı amaçlar doğrultusunda birçok fayda sağlanmaktadır. Örneğin; Fırat Nehri üze-
GİRİŞ YAYINLARI
değişik biçimlerde yararlanmaktadır. rindeki Türkiye’nin en büyük barajı olan Atatürk Barajı
sayesinde önemli miktarda tarım alanı sulanmakta ve
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme- hidroelektrik enerji üretilmektedir.
miştir?
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
A) Günümüzde doğanın insan hayatını ne ölçüde etki- hangisidir?
lediğine
A) Tarihi süreçlerde insan faaliyetleri farklılaşmıştır.
B) İnsanların tarım yapmaya ne zaman başladıklarına
C) İnsanın doğal ortamı kullanabilme becerisini artıran B) İnsanlar başlangıçta doğaya bağımlıyken zamanla
gelişim göstererek doğaya hâkim olmayı bilmişlerdir.
gelişmeye
C) İnsanın doğayla ilişkisi farklı çağ özelliklerine göre
D) Tarihin ilk dönemlerinde insanların, ihtiyaçlarını do- artıp azalsa da bu ilişkinin ortadan kalkması müm-
ğadan doğrudan karşıladıklarına kün değildir.
E) Nüfus artışının insan faaliyetlerini nasıl etkilediğine D) Doğa, her çağda insan yaşamının önemli bir parçası
olmuştur.
E) Günümüzde doğa; insan faaliyetlerini kısıtlayabilen
2 18. yüzyılın sonlarına doğru başlayan Sanayi Devrimi’yle bir güç olarak değil, üzerinde değişiklikler yapılabile-
insanların ihtiyaçları çoğaldı ve çeşitlendi. Bu nedenle cek bir unsur olarak görülmektedir.
ham maddeye olan talep arttı. Hızla artan insan nüfusu
sadece temel ihtiyaçları değil; ulaşım, iletişim, turizm,
spor, sosyal, kültürel vb. yaşamsal faaliyetlere bağlı ihti- 4 İnsanlar, ekonomik faaliyetlerini geliştirmek ve yaşamsal
faaliyetlerini kolaylaştırmak için doğal çevrede değişimler
yaçları da hızla artırdı ve çeşitlendirdi. Bu durum, insanla- meydana getirmektedir. Bu değişimlerin önemli bir kıs-
rın doğal çevreyi çok daha fazla kullanmaya başlamasına mını dağlık bölgelerin dar kıyı şeritlerinde denizin dol-
neden oldu. Bununla birlikte bilim ve teknolojinin geliş- durulmasıyla elde edilen alanlar üzerinde yapılan ulaşım
mesi insanların doğayı etkileme gücünü artırdı. Böylece projeleri oluşturur. Türkiye’nin Karadeniz kıyılarındaki
insanların doğal çevreyi kullanma biçimleri değişti. Karadeniz Sahil Yolu’nun önemli bir kısmı ve Ordu-Gi-
resun Havalimanı, denizin doldurulmasıyla elde edilen
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık alanlar üzerinde yapılmıştır.
olarak söylenmiş olabilir?
Bu parçadan hareketle;
A) İnsanların ihtiyaçları geçmişten bugüne nasıl değişim
göstermiştir? I� İnsanın doğal çevreye müdahalesiyle bazı kısıtlılıklar
imkâna dönüştürülebilir.
B) İnsanın doğayla etkileşim düzeyini belirleyen unsur-
lar nelerdir? II� İnsanın doğaya olan bağımlılığı her geçen gün azal-
maktadır.
C) Sanayi Devrimi’nin insan ve doğa etkileşimine nasıl
bir etkisi vardır? III� Doğal koşulların yerleşmede göz ardı edilmesi, eko-
nomik faaliyetlerin kapsamını daraltabilir.
D) İnsanların doğal çevreyi kullanma biçimi, Sanayi
Devrimi’yle nasıl değişmiştir? yorumlarından hangileri yapılabilir?
E) Beşerî faaliyetlerin doğada var olan dengeyi bozdu- A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
ğunu söylemek mümkün müdür? D) I ve II E) II ve III

Giriş Yayınları / 9. Sınıf Coğrafya 43