Page 9 - 9. SINIF COĞRAFYA PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

3. Ünite: Bölgeler ve Ülkeler PARAGRAF TESTI 1

1 Yeryüzünün doğal veya beşerî unsurlar bakımından kendi 3 Okyanus, deniz, göl, akarsu gibi su kaynaklarının dağı-
içinde benzerlik gösteren parçalarına bölge adı verilmek- lışı esas alınarak oluşturulmuş bölgelere hidrografik böl-
tedir. Yeryüzünde farklı ölçütler ve amaçlarla çok çeşitli geler denir. Örneğin; Büyük Okyanus (Pasifik) Bölgesi,
bölge türleri oluşturulabilmektedir. Bölge türleri genel ola- Akdeniz Bölgesi, Mississippi Nehri Havzası, Van Gölü
rak şekilsel bölgeler ve işlevsel bölgeler olmak üzere iki Havzası; su kaynaklarının dağılışı esas alınarak oluştu-
gruba ayrılır. Sahip oldukları doğal ve beşerî özellikleriyle rulmuş doğal bölgelerdir. Toprak tiplerinin dağılışı esas
dünyanın diğer alanlarından ayrılan bölgelere şekilsel alınarak oluşturulmuş doğal bölgeler de toprak bölgeleri
bölge denir. Örneğin; iklim, bitki, toprak gibi doğal unsur- olarak adlandırılır. Örneğin; dünyadaki laterit toprakların
ların dağılışı esas alınarak oluşturulmuş doğal bölgeler görüldüğü bölgeler, Avrupa’da kahverengi orman topra-
ile nüfus, yerleşme, kültür, tarım ve madencilik gibi beşerî ğının görüldüğü bölgeler, Türkiye’de çernezyom toprak
unsur ve faaliyetlerin dağılışı esas alınarak oluşturulmuş tipinin görüldüğü bölgeler toprak tiplerinin esas alındığı
bölgeler şekilsel bölgelerdir. Mekânsal yapıyı ve mekân doğal bölgelerdir.
GİRİŞ YAYINLARI
üzerindeki ekonomik ve kültürel işleyişi daha iyi organize Bu parçadan hareketle;
edebilmek amacıyla oluşturulan bölgelere işlevsel bölge
adı verilir. I� Bölgeler, oluşturulma ölçütlerine göre farklı şekillerde
adlandırılırlar.
Bu parçaya göre aşağıdaki bölgelerden hangisinin
belirlenmesinde diğerlerinden farklı bir ölçüt göz II� Bölgeler, geniş bir alanı kapsayabileceği gibi daha
önüne alınmıştır? küçük alanlarla da sınırlandırılabilir.
III� Beşeri unsurlar esas alınarak oluşturulmuş bölgelere
A) Türkiye’deki çay üretim bölgeleri
Van Gölü Havzası örnek verilebilir.
B) Akdeniz havzasında kızılçamların yayılım bölgeleri
C) Orta Doğu petrol bölgeleri yorumlarından hangileri yapılamaz?
D) Toplu yerleşim bölgeleri A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) İsviçre kış turizm bölgesi D) I ve II E) II ve III

2 Dağ, ova veya plato gibi yer şekillerinin dağılışı esas alı-
narak oluşturulmuş bölgelere yer şekillerine göre bölgeler 4 Bitki (flora) bölgeleri, bitki topluluklarının dağılışı esas
denir. Örneğin; Alp-Himalaya dağlık bölgesi, Tibet Pla- alınarak oluşturulmuş doğal bölgelerdir. Örneğin; Tür-
tosu, Mezopotamya Ovası; belirli bir yer şeklinin dağılışı kiye’nin orman alanları, Amazon yağmur ormanları,
esas alınarak oluşturulmuş doğal bölgelerdir. İklim bölge- Afrika’nın savan bölgesi, Kuzey Yarım Küre’nin tundra
leri ise iklim kuşaklarının veya iklim tiplerinin dağılışı esas bölgesi bitki topluluğunun dağılışına göre oluşturulmuş
alınarak oluşturulmuş bölgelerdir. Örneğin; ılıman iklimler bölge örnekleridir. Doğal afet bölgeleri, doğal afet türleri-
kuşağı, ekvatoral iklim bölgesi, Türkiye’de Akdeniz iklim nin gerçekleşme alanlarının dağılışı esas alınarak oluştu-
bölgesi; bu şekilde oluşturulmuş doğal bölgelerdir. rulan doğal bölgelerdir. Örneğin; dünyadaki kasırga böl-
geleri, Afrika’daki kuraklık bölgeleri, Türkiye’deki deprem
Bu parçadan hareketle aşağıdaki çıkarımlardan han-
gisi yapılabilir? bölgeleri bu şekilde oluşturulmuş doğal bölgelerdir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada açıklanan böl-
A) Bölgelerin tespitinde birden fazla ölçüt göz önüne
alınabilir. gelerden herhangi birine ait değildir?
B) Bölgeler, genellikle özel konum şartlarıyla belirlenir. A) Türkiye kıyılarında tsunami riski yüksek bölgeler
C) Bölgelerin herkesçe kabul edilen sınırları olmayabilir. B) Türkiye’deki turunçgil üretim bölgeleri
D) Yeryüzünün bir alanı birden fazla bölgenin içinde yer C) Avrupa kıtasında meşe ormanları görülen bölgeler
alabilir. D) Kıyı Ege’de zeytin topluluklarına rastlanan bölgeler
E) Bölgelerin tespitinde doğal yapının yanında beşerî E) Kuzey Afrika ülkelerinde erozyonun sık görüldüğü
yapı da belirleyici olabilir. bölgeler

Giriş Yayınları / 9. Sınıf Coğrafya 39