Page 126 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
1 12626 BEŞERİ SİSTEMLER

Kasaba: Temel geçim kaynakları hayvancılık, Büyük Şehirler: Nüfusları 500.000 - 1.000.000
tarım, küçük çaplı sanayi ve ticaret olan nüfusu arasındadır.
2000’den fazla 20.000’den az olan yerleşmeler- Metropoliten Şehirler: Nüfusları 1.000.000’dan
dir. fazla olanlardır.

Köyler: Temel geçim kaynakları tarım ve hayvan- Mega Şehirler: Nüfusları 10.000.000'danı daha
cılık olan ve nüfusu 2000’in altında olan yerleş- fazla olan yerleşmelerdir.
melerdir. İşlevlerine göre şehir yerleşmeleri sınıflandır-
ması şu şekilde olur:
yerleşim birimlerine şehirsel (kentsel) yerleş-YAYINEVİ
Köy Altı Yerleşmeleri: İdari olarak köye bağlı,
köyden küçük, tek ev ya da birkaç evden oluşan
yerleşmelerdir. Mahalle, mezra, divan ve çiftlik » Turizm şehri » İdari şehir
devamlı; yayla, oba, ağıl, dam ve bağ evi geçici » Kültürel şehir » Tarım şehri
yerleşmelerdir. » Maden şehri » Sanayi şehri
» Ticaret şehri » Dini şehir

» Liman şehri
2. KENTSEL YERLEŞME İdari Şehirler: İdari şehirlerin en önemli özelliği,
EDİTÖR yönetim merkezlerinin bu şehirlerde bulunmasıdır.
Sanayi, ticaret, eğitim ve yönetim alanla-
*
rında çalışan insanların yoğun olduğu büyük
(Örneğin, Roma). Günümüzde de ülkenin yöne-
meler denir.
tim organlarının ve genel müdürlüklerin bulunduğu
Şehirleri kırsal yerleşmelerden ayıran başlıca şehirler, idari şehir özelliği taşımaktadır (Ankara,
*
Londra, Moskova, Washington).
kriterler; nüfus, yönetim biçimi, planlama ve
ekonomik etkinliklerdir.

Şehirlerde genellikle tarım dışı etkinlikler
*
bulunduğu, çeşitli bilim, sanat ve kongre etkinlikle-
gelişmiştir. Şehirler belirli bir plana göre
rinin düzenlendiği, festivallerin yapıldığı, tarihi zen-
kurulmuştur. Şehirlerde evler genelde çok Kültürel Şehirler: Üniversite ile yüksekokulların
katlıdır. ginliklerin bulunduğu şehirlerdir. İstanbul, İzmir,
Ankara, Eskişehir, Oxford ve Cambridge örnektir.
* Şehirler nüfusu 10.000’den fazla olan yer-
leşim birimleridir.
Askeri Şehirler: Askeri tesislerin ya da birliklerin
* Miktarlarına göre şehirlerin sınıflandırılması bulunduğu yerlerdir. Askeri şehirler daha çok Orta
şu şekilde olur. Çağ’da büyük bir önem taşımaktaydı. Savunması
kolay yerlerde kurulan bu şehirlerin etrafı surlarla
Küçük Şehirler: Nüfusları 10.000 - 100.000
arasındadır. çevriliydi. Askeri şehirler, eski önemini büyük ölçüde
yitirmiştir. Ancak bazı kentlerin gelişmesinde
Orta Büyüklükteki Şehirler : Nüfusları askeri birliklerin büyük katkısı olmuştur. Kars,
100.000 - 500.000 arasındadır. Tekirdağ, Manisa ve Malatya örnektir.