Page 128 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
1
12828 BEŞERİ SİSTEMLER
Toprak Mesken: Sıcaklık farkının fazla, yağışın * Yapılan araştırmalara göre Şanlıurfa yakın-
yetersiz olduğu alanlarda görülür. Kil, balçık ve larındaki Göbeklitepe ülkemizde bilinen en
mil en çok kullanılan malzemelerdir. Karasal iklim eski yerleşmelerden biri olup yaklaşık 12.000
bölgelerinde, ülkemizde İç Anadolu ve Güneydoğu yıl öncesine tarihlendirilmektedir.
Anadolu’da yaygındır.
* UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer almak-
tadır.
NOTOT
N
y Kutba yakın alanlarda igloo (buz evleri) * Göbeklitepe, etrafından herhangi bir yerle-
EDİTÖR YAYINEVİ
evler görülebilir. şim yeri bulunmayan ibadet yeridir.
* Göbeklitepe'de iki büyük tapınak bulunur. Bu
Betonarme Mesken: Şehirlerde görülür. tapınaklar tarihin ilk dini yapısı olarak kabul
edilir.
Diğer Mesken Tipleri: İklim, bitki örtüsü ve
yeryüzü şekillerinin etkisiyle farklı yapı malzeme- * Göbeklitepe’de toplamda 16 dairesel yapı
lerinin kullanıldığı meskenler de görülür. Örneğin; vardır.
Kuzey Kutbu’na yakın yerlerde Eskimo’ların buz ve * Sütunların üzerinde aslan, boğa, yılan gibi
kar kullanarak yaptıkları igloo adı verilen mesken- çeşitli tasvirlere rastlanmıştır.
ler vardır. Aynı zamanda volkanik arazilerde tüf, Neolitik Dönem’in en önemli yerleşmelerinden
karstik arazilerde kalker de yapı malzemesi olarak * biri Çatalhöyük’tür.

kullanılır.
* Çatalhöyük Konya’da Çumra ilçesinin 11 km

TÜRKİYE'DE YERLEŞMEYİ ETKİLEYEN kuzeyinde yer alır.
ETMENLER * Çatalhöyük’te evler kare şeklinde odalardan

* Türkiye, Dünya'nın ilk yerleşim alanlarından oluşur ve düz damlıdır.
biridir. * Alacahöyük’de Anadolu’da önemli yerleşme-

* Ülkemizde ilk yaşam, Paleotik Çağ’da mağa- lerden biridir.
ralarda ve açık alanda devam etmiştir. * MÖ 1600 yıllarında Hititlerin başkenti

* Yarımburgaz (İstanbul), Palanlı (Adıyaman), olmuştur.
Şarklı (Gaziantep), Üçağızlı (Hatay), Karain * Bulunduğu alanın tarım faaliyetlerine uygun
(Antalya) en eski barınaklardandır. olması kuruluşundaki en önemli faktördür.

* Alacahöyük'te bulunan buluntular Anadolu
Medeniyetler Müzesi'nde sergilenmektedir.
* Anadolu’da medeniyet kuran devletler Hitit-
ler, Urartular, Frigyalılar, İyonlar ve Roma-
lılardır.
* Türkiye'de yerleşmeyi etkileyen etmenler doğal
Göbeklitepe(Şanlıurfa) ve beşeri faktörler olmak üzere ikiye ayrılır.