Page 127 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ BEŞERİ SİSTEMLER § 1 12727

Dini Şehirler: Dini şehirlerin özelliği birden fazla, Liman Şehirleri: Gelişmesinde limanların etkisi-
dinin merkezi olmalarıdır. Örneğin; Kudüs, Mekke, nin daha fazla olduğu şehirlere liman şehri denir.
Medine ve Roma gibi. Liman şehirlerindeki önemli ekonomik etkinlikler-
den biri ticarettir. Marsilya (Fransa), Hamburg,
İstanbul, İzmir, Mersin ve Chicago (nehir limanı)
EKONOMİK FONKSİYONLARINA GÖRE ŞEHİRLER örnektir.
* Gelişmesinde tarım, sanayi (imalat sanayi, Turizm Şehirleri: Başlıca özellikleri, turistik
madencilik), hizmet (ulaşım), ticaret, turizm değeri olan doğal ve tarihi varlıklara sahip olmaları
EDİTÖR YAYINEVİ
vb. sektörlerinden biri veya birden fazlası ve turizm gelirinden yüksek gelir elde etmeleridir.
etkilidir. Antalya, İstanbul, Bodrum, Marmaris, Kuşadası,
Fethiye, Paris, Roma, Venedik ve New York örnektir.
Maden Şehirleri: Demir, kömür ve bakır gibi
madenlerin bulunduğu yerlerde maden ocakları Ulaşım Şehirleri: Eskişehir, Konya, Ankara ve
açılarak buralara maden işleme tesisleri kurulmuş- İstanbul gibi şehirler ulaşım şehirleridir.
tur. Bu alanlarda nüfus artmış ve maden kentleri
ortaya çıkmıştır. Zonguldak, Soma, Tavşanlı, Essen
ve Donetsk örnektir.
MESKENLERDE KULLANILAN YAPI
Tarım Şehirleri: Tarım şehirleri, verimli tarım MALZEMELERİ
alanlarında ya da onların yakınında kurulmuş- * İnsanların barınma, korunma, çalışma ve
tur. Ormancılık, hayvancılık ve balıkçılık da tarım dinlenme gibi ihtiyaçlarını karşıladığı yapıların
şehirlerindeki ekonomik etkinliklerdendir. Tarsus, tümüne mesken denir. Kırsal yerleşmelerdeki
Söke, İnegöl, Adana, Rize, Niğde, Kars, Şanlıurfa, meskenlerde doğal çevre koşullarının etkisi
Kadirli ve Burdur örnektir. daha belirgindir.

Ticaret Şehirleri: Ticaret şehirlerinin en önemli * Şehirsel yerleşmelerde olan mesken tiplerinde
ise ekonomik ve teknolojik şartlar etkilidir.
özelliği, belirli bir hinterlanda sahip olmalarıdır. Yapı malzemelerine göre başlıca mesken tip-
Bu tür yerleşim merkezleri, çevrelerindeki birçok leri şunlardır:
yerleşim birimlerinin alışveriş merkezidir. Mersin,
İstanbul, İzmir, Gaziantep, New York ve Hong Taş Mesken: Kalker, granit, bazalt ve andezit gibi
kayaçların fazla olduğu yerlerde görülür. Akde-
Kong örnektir.
niz iklim bölgesinde, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve
Güneydoğu Anadolu’da volkanik araziler çevresinde
Sanayi Şehirleri: Çeşitli sanayi kolları ön plana
çıkmıştır. Bu şehirlerde sanayinin yanı sıra tica- görülebilir.
ret ve hizmet sektörleri de önemli bir yer tutar. Ahşap Mesken: Ağaç malzemenin kullanıldığı
Sanayileşme nedeniyle şehirleşmenin başladığı ilk genellikle orman örtüsünün fazla olduğu kırsal
ülke İngiltere'dir. Bursa, İzmit, Manisa, İstanbul, yerleşmelerde görülür. Bu tür meskenler ülkemizde
Batman, İzmir, Adana, İskenderun, Zonguldak, Karadeniz iklim bölgesinde yaygınken dünyada
Manchester ve Düsseldorf örnektir. Ekvatoral ve muson iklim bölgelerinde yaygındır.