Page 160 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ §
160 TÜRKLERİN İSLAMİYET'İ KABULÜ VE İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ
160
* Karahanlı Hükümdarı Mahmud ile idaresi altındaki Türk boylarından olan Karluklar ara-
sında anlaşmazlık çıktı. Hükümdar Mahmud Sultan Sencer’den yardım isterken Karluklar da
Karahitaylar’dan yardım istedi.

* Sonuçta Selçuklu ve Karahitay kuvvetleri arasında Katvan Savaşı meydana geldi (9 Eylül 1141).

* Selçuklular Karahitaylarla yapılan Katvan Meydan Savaşı‘nı kaybetti.
* Selçuklu ordusunun Katvan Savaşı'nda aldığı bu yenilgi Selçukluların yıkılma sürecine girmesine
neden oldu.
EDİTÖR YAYINEVİ
* Bu sırada Oğuzlarla vergi konusunda çıkan anlaşmazlık sonucunda Belh’te iki taraf meydan
savaşına tutuştu.

* Yapılan savaşta Sultan Sencer esir düştü (1153).

* 1156’da esaretten kurtulan Sencer 1157’de öldü. Sultan Sencer’in ölümü ile devlet parçalandı.
* Selçuklularda ülke toprakları hanedanın erkek üyeleri arasında paylaştırıldı.

* Melikler de kendilerine bırakılan bölgeleri melik unvanıyla yönetirlerdi.
* Melikler görünüşte Büyük Selçuklu Sultanı’na bağlı olsa da çoğu zaman bağımsız bir hükümdar
gibi hareket ederlerdi.

* Merkezi otoritenin zayıflaması ve en sonunda Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılışıyla birlikte melik-
ler hüküm sürdükleri topraklarda ayrı birer devlet hâline gelmişlerdir.
* Adların kuruldukları yerlerden ve Selçuklu hanedanından alan bu devletler şunlardı:
» Irak Selçukluları (1118-1194)

» Kirman Selçukluları (1048-1187)

» Suriye Selçukluları (1078-1117)
» Türkiye Selçukluları (1075-1308)

ATABEYLIKLER
* Eyaletlere melik olarak gönderilen şehzadelerin; iyi bir devlet adamı ve asker olarak yetiştiril-
mesi için atanan devlet adamına atabey denirdi.

* Şehzadeler büyüdükten sonra da onların veziri, komutanı veya danışmanı atabey olarak göre-
vinde kalırdı.
* Atabeyler, şehzadelerin devlet adamı olarak yetişmelerinde faydalı olmuşlar ancak onları sul-
tanlık için kışkırtarak kendi mevkilerini yükseltmek istemeleri devlete zarar vermiştir.