Page 154 - 9-sinif-telafi

TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ VE İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ 153

TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ • Karluk, Yağma ve Çiğiller İslamiyet’i kabul • Gaznelilere karşı giriştikleri mücadelede
• Türkler Gök Tanrı inancı dışında farklı zamanlar- eden ilk Türk boyları oldular. zayıflayıp iç karışıklık içine düşen Kara-
• Çinliler ile Abbasiler arasında Batı Türkistan’ın İTÖR YAYINEVİ
da çeşitli kültürlerden etkilenerek farklı dinlere Türklerin Müslüman Olmalarını Kolaylaştıran hanlılar 1042 yılında Doğu ve Batı Kara-
de inandılar. Türklerin bir kısmı Kök Türk Devleti hanlılar olmak üzere ikiye ayrıldılar.
zamanında Budizm’e Uygurlar Dönemi’nde Ma- Nedenler • Doğu Karahanlı Devleti önce Büyük Sel-
niheizm’e inandılar. • Türkler arasında İslamiyet’ten önce de tek çuklu Devleti’nin, 1211 yılında da Kara-
Tanrı inancının yaygın olarak görülmesi
• Hazarlar, Museviliği kabul ederken Peçenekler, hitayların yönetimi altına girerek siyasi
Kumanlar ve Bulgarlar ise Hristiyanlığı tercih etti- • İslamiyet’teki ahlak anlayışı ile Türklerin ahlak varlığını kaybetti.
ler. Türk topluluklarının İslamiyet’i kabul etmeleri anlayışının birbirine benzemesi • Aynı şekilde Batı Karahanlı Devleti de sı-
bir anda ve toplu olarak değil de aşamalı olarak • İslam dinindeki ahiret, kurban, cennet ve ce- rasıyla Karahitayların ve Harzemşahların
ve farklı zamanlarda gerçekleşti. hennem gibi kavramların Türklerin eski inan- egemenliği altına girdikten sonra 1212
• Türk-Arap ilişkileri Hz. Ömer’in İran’ı fethi ile cında var olması yılında yıkıldı.
başladı. Sınır komşusu olan Araplar ve Türkler • Türklerdeki cihan hakimiyeti düşüncesi ile İs-
arasındaki ilişki Hz. Osman zamanında Arap or- lamiyet’teki cihat anlayışının benzerlik göster- Gazneli Devleti (963-1187)
dularının Maveraünnehir’e girmesiyle çatışmaya mesi
dönüştü. • Türklerin İslamiyet’teki hoşgörü anlayışından • Alp Tigin önderliğinde bugünkü Afganis-
• Emeviler Dönemi’nde uzun süren savaşlar sonu- etkilenmesi tan ve Pakistan bölgesinde Gazne şehri
cunda Maveraünnehir bölgesi Müslüman Arapla- merkez olmak üzere kuruldular.
rın eline geçti. Emevilerin katı ve sert bir politika • Sebük Tigin Dönemi’nde tam bağımsız-
izlemeleri ve Arap milliyetçiliğine dayalı yakla- İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ lığını elde eden Gazneliler, Sultan Mah-
şımları Türklerin İslamiyeti kabul etmelerini bir Karahanlı Devleti (840-1212) mut Dönemi’nde ise en parlak dönemini
süre engellemiştir. • Karahanlı Devleti Uygur Devleti’nin yıkılmasın- yaşadılar.
• Abbasiler Dönemi’nde ise bu anlayış değişerek dan sonra bu devletin sınırları içinde yaşayan • Gazneli Mahmut, Abbasi halifesini Şii Bü-
ED
Türkler ve Araplar arasında olumlu ilişkiler ya- Karluk, Yağma ve Çiğil Türkleri tarafından 840 veyhoğullarının baskısından kurtarınca
şanmaya başlamıştır. yılında kuruldu. halife Gazneli Mahmut’a “sultan” unva-
nını verdi.
olan bu devletin başkenti Balasagun’dur.
hakimiyeti için yapılan Talas Savaş’ında Karluk- • Bilinen en eski hükümdarı Bilge Kül Kadır Han • Sultan unvanını kullanan ilk Türk hüküm-
luların Abbasileri desteklemesi üzerine savaşı • Satuk Buğra Han’ın İslamiyet’i kabul edip Ab-
Müslümanlar kazanmıştır. dülkerim adını almasıyla birlikte Karahanlılar darı Gazneli Mahmut’tur.
• Talas Savaşı sonucunda Türklerle Müslümanlar Orta Asya’daki ilk Müslüman Türk devleti hâ- • Hindistan’a on yedi sefer düzenleyen
arasında yakınlaşma olmuş ve ticari ilişkiler ge- line geldi. Gazneli Mesut İslamiyet’in bu coğrafya-
lişmeye başlamıştır. • Bu dönemde Karahanlılar bir başka Türk devle- da geniş bir alana yayılmasını sağladı.
• Müslüman tüccarlar ticaret yaptığı bölgelerde ti olan Gaznelilerle ittifak yaparak Samanoğul- • Gazneli Mahmut Dönemi, babası Sultan
aynı zamanda Türklere İslamiyet’i anlattılar. ları Devleti’ne son verdiler. Mahmut Dönemi gibi parlak geçmedi.