Page 18 - 9-sinif-telafi
P. 18

ZARFLAR   17

           ZARFLAR (BELİRTEÇLER)                       ZAMAN ZARFI                               YER-YÖN ZARFI
                                            EDİTÖR YAYINEVİ
           •  Fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ya da kendileri gibi zarf   •  Fiile ya da yükleme sorulan “Ne zaman?” so-  •  Fiile ya da yükleme sorulan “Nere?” so-
             olan sözcükleri türlü yönlerden (yer-yön, zaman,   rusunun  cevabı  olan  zarflardır.  Zaman  zarfları   rusunun cevabı olan zarflardır. Bu zarflar
             durum, miktar, soru) etkileyen, belirten, derece-  fiilin anlamını zaman bakımından tamamlar, ey-  yalın  durumda  kullanılarak  fiilin  yönünü
             leyen  sözcüklere  zarf  (belirteç)  denir.  Zarf  tü-  lemin yapılma zamanını belirtir.   (öznenin  yöneldiği  yeri)  belirtir.  “İleri,
             ründeki sözcükler cümlede genellikle öge olarak   ⤷   Seni  ziyarete  gelen  kişi  az  önce  çıktı.  (Bu   geri, öte, beri, doğru, içeri, dışarı, aşağı,
             zarf tümleci görevinde kullanılır. Zarflar görev ve   cümlede  “çıktı”  fiiline  (yüklemine)  “Ne  za-  yukarı” gibi.
             anlam bakımından; durum zarfı, zaman zarfı, yer   man?”  sorusunu  sorduğumuzda  “az  önce”
             - yön zarfı, miktar zarfı ve soru zarfı olmak üzere   cevabını almaktayız.)           ⤷   Tüm  öğrenciler  içeri  girsin!  (Bu  cüm-
             beş başlıkta incelenir.                                                                  lede  “girsin”  fiiline  “Nere?”  sorusunu
                                                        ⤷   Önümüzdeki  yıl  askere  gideceğim.  (Bu   sorduğumuzda “içeri” cevabını almak-

           DURUM ZARFI                                     cümlede  “gideceğim”  fiiline  “Ne  zaman?”   tayız.)
                                                           sorusunu  sorduğumuzda  “önümüzdeki  yıl”
           •  Fiile  sorulan  “Nasıl?”  sorusunun  cevabı  olan                                    ⤷   Sarsıntı  bittikten  sonra  hepimiz  dışa-
             zarflardır.  Fiilin  nasıl  yapıldığını  ve  ne  durumda   cevabını almaktayız.)         rı  çıktık.  (Bu  cümlede  “çıktık”  fiiline
             olduğunu  belirten  durum  zarfları  aynı  zamanda   ⤷   Kardeşimi karşımda görünce çok şaşırdım.   “Nere?”  sorusunu  sorduğumuzda  “dı-
             tavır  ifade  eder.  Durum  zarfları  kimi  zaman  da   (Bu cümlede “şaşırdım” fiiline “Ne zaman?”   şarı” cevabını almaktayız.)
             kendisi gibi zarfların durumunu belirtir.     sorusunu sorduğumuzda “kardeşimi karşım-
            ⤷   Düşüncelerini yazarak ifade ediyor. (Bu cüm-  da görünce” cevabını almaktayız.)    ⤷   Arabayı biraz daha ileri park eder mi-
                                                                                                      siniz? (Bu cümlede “park eder misiniz”
               lede “ifade etmek” fiiline (yüklemine) “Nasıl?”   ⤷   Süheyla  teyze  dün  akşam  üzeri  bize  gel-  fiiline  “Nere?”  sorusunu  sorduğumuz-
               sorusunu  sorduğumuzda  “yazarak”  cevabını   di. (Bu cümlede “geldi” fiiline “Ne zaman?”   da “ileri” cevabını almaktayız.)
               almaktayız.)
                                                           sorusunu sorduğumuzda “dün akşam üzeri”
            ⤷   Otomobili  oldukça  dikkatli  kullanıyordu.  (Bu   cevabını almaktayız.)           ⤷   Bir  gün  içinde  yukarıdan  aşağı  in-
               cümlede “kullanıyordu” fiiline “Nasıl?” sorusu-                                        miştik.  (Bu  cümlede  “inmiştik”  fiiline
               nu sorduğumuzda “dikkatli” cevabını almakta-  ⤷    NOT                                 “Nere?” sorusunu sorduğumuzda “yu-
               yız.)                                    Zaman  bildiren  sözcükler  cümlede  “zaman   karıdan aşağı” cevabını almaktayız.)
            ⤷   Damat çekine çekine odaya girdi. (Bu cümlede   zarfı” görevinde kullanılmayabilir.   ⤷   Herkes ileri baksın! (Bu cümlede “bak-
               “girdi” fiiline “Nasıl?” sorusunu sorduğumuzda   ⤷   Dünü  bilmeyen,  bugünü  ve  yarını  anla-  sın” fiiline “Nere?” sorusunu sorduğu-
               “çekine çekine” cevabını almaktayız.)        yamaz.                                    muzda “ileri” cevabını almaktayız.)
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23