Page 18 - 9-sinif-telafi
P. 18
ZARFLAR 17
ZARFLAR (BELİRTEÇLER) ZAMAN ZARFI YER-YÖN ZARFI
EDİTÖR YAYINEVİ
• Fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ya da kendileri gibi zarf • Fiile ya da yükleme sorulan “Ne zaman?” so- • Fiile ya da yükleme sorulan “Nere?” so-
olan sözcükleri türlü yönlerden (yer-yön, zaman, rusunun cevabı olan zarflardır. Zaman zarfları rusunun cevabı olan zarflardır. Bu zarflar
durum, miktar, soru) etkileyen, belirten, derece- fiilin anlamını zaman bakımından tamamlar, ey- yalın durumda kullanılarak fiilin yönünü
leyen sözcüklere zarf (belirteç) denir. Zarf tü- lemin yapılma zamanını belirtir. (öznenin yöneldiği yeri) belirtir. “İleri,
ründeki sözcükler cümlede genellikle öge olarak ⤷ Seni ziyarete gelen kişi az önce çıktı. (Bu geri, öte, beri, doğru, içeri, dışarı, aşağı,
zarf tümleci görevinde kullanılır. Zarflar görev ve cümlede “çıktı” fiiline (yüklemine) “Ne za- yukarı” gibi.
anlam bakımından; durum zarfı, zaman zarfı, yer man?” sorusunu sorduğumuzda “az önce”
- yön zarfı, miktar zarfı ve soru zarfı olmak üzere cevabını almaktayız.) ⤷ Tüm öğrenciler içeri girsin! (Bu cüm-
beş başlıkta incelenir. lede “girsin” fiiline “Nere?” sorusunu
⤷ Önümüzdeki yıl askere gideceğim. (Bu sorduğumuzda “içeri” cevabını almak-
DURUM ZARFI cümlede “gideceğim” fiiline “Ne zaman?” tayız.)
sorusunu sorduğumuzda “önümüzdeki yıl”
• Fiile sorulan “Nasıl?” sorusunun cevabı olan ⤷ Sarsıntı bittikten sonra hepimiz dışa-
zarflardır. Fiilin nasıl yapıldığını ve ne durumda cevabını almaktayız.) rı çıktık. (Bu cümlede “çıktık” fiiline
olduğunu belirten durum zarfları aynı zamanda ⤷ Kardeşimi karşımda görünce çok şaşırdım. “Nere?” sorusunu sorduğumuzda “dı-
tavır ifade eder. Durum zarfları kimi zaman da (Bu cümlede “şaşırdım” fiiline “Ne zaman?” şarı” cevabını almaktayız.)
kendisi gibi zarfların durumunu belirtir. sorusunu sorduğumuzda “kardeşimi karşım-
⤷ Düşüncelerini yazarak ifade ediyor. (Bu cüm- da görünce” cevabını almaktayız.) ⤷ Arabayı biraz daha ileri park eder mi-
siniz? (Bu cümlede “park eder misiniz”
lede “ifade etmek” fiiline (yüklemine) “Nasıl?” ⤷ Süheyla teyze dün akşam üzeri bize gel- fiiline “Nere?” sorusunu sorduğumuz-
sorusunu sorduğumuzda “yazarak” cevabını di. (Bu cümlede “geldi” fiiline “Ne zaman?” da “ileri” cevabını almaktayız.)
almaktayız.)
sorusunu sorduğumuzda “dün akşam üzeri”
⤷ Otomobili oldukça dikkatli kullanıyordu. (Bu cevabını almaktayız.) ⤷ Bir gün içinde yukarıdan aşağı in-
cümlede “kullanıyordu” fiiline “Nasıl?” sorusu- miştik. (Bu cümlede “inmiştik” fiiline
nu sorduğumuzda “dikkatli” cevabını almakta- ⤷ NOT “Nere?” sorusunu sorduğumuzda “yu-
yız.) Zaman bildiren sözcükler cümlede “zaman karıdan aşağı” cevabını almaktayız.)
⤷ Damat çekine çekine odaya girdi. (Bu cümlede zarfı” görevinde kullanılmayabilir. ⤷ Herkes ileri baksın! (Bu cümlede “bak-
“girdi” fiiline “Nasıl?” sorusunu sorduğumuzda ⤷ Dünü bilmeyen, bugünü ve yarını anla- sın” fiiline “Nere?” sorusunu sorduğu-
“çekine çekine” cevabını almaktayız.) yamaz. muzda “ileri” cevabını almaktayız.)