Page 19 - 9-sinif-telafi
P. 19

18  ZARFLAR


               NOT                                     anlamını  ölçü  /  miktar  bakımından  tamamlar.   •  Zarfları  bulmak  için  kullandığımız  “na-
                                                       En fazla kullanılan miktar zarfları arasında “en,   sıl,  ne  zaman,  nereye,  niçin,  ne  kadar”
                                            EDİTÖR YAYINEVİ
         •  Yer  -  yön  zarflarının  her  zaman  yalın  halde   daha, pek, çok, hep, hiç, az, biraz, kadar, denli,   sözcükleri  cümlede  fiilin  anlamını  soru
            kullanıldığı unutulmamalıdır. Bu zarflar hâl ek-  gibi, fazla...” sözcükleri yer alır.   yoluyla belirtecek şekilde kullanıldığında
            lerinden herhangi birini aldığında zarf olmak-                                        soru zarfı olur.
            tan çıkar ve tür olarak isimleşir.        ⤷   Maç  uzayınca  çok  yoruldum.  (Bu  cümlede
           ⤷   Hep  birlikte  yukarı  çıkalım.  (“Yukarı”  söz-  miktar zarfı olan “çok” sözcüğü “yorulmak”   ⤷    NOT
             cüğü yer - yön bildirir, yalın haldedir ve fiile   fiilinin  anlamını  ölçü  bakımından  tamamla-  Bir  soru  cümlesine  verilen  cevap  zarf
             sorulan “nereye’’ sorusunun cevabıdır. Do-  mıştır.)
                                                                                                ise cümledeki soru anlamı soru zarfıyla
             layısıyla bu sözcük yer - yön zarfıdır.)   ⤷   Çok güzel bir elbise aldım. (Bu cümlede mik-  sağlanmıştır. Burada alınan cevap zarf
           ⤷   Hep  birlikte  yukarıya  çıkalım.  (“Yukarıya”   tar zarfı olan “çok” sözcüğü “güzel” sıfatının   olduğu için soru kelimesi de soru zarfı-
             sözcüğü yalın halde olmadığından, hâl ekle-  anlamını ölçü bakımından tamamlamıştır.)  dır, denilebilir.
             rinden birini aldığından bu sözcüğün, “Nere-  ⤷   Çok çalışkan bir insandır. (Bu cümlede  mik-
             ye?” sorusuna cevap verse de yer - yön zarfı
                                                         tar zarfı olan “çok” sözcüğü fiilimsi olan “ça-  ⤷   Toplantı ne zaman yapılacak?
             olduğu söylenemez.)
                                                         lışkan”  sözcüğünün  anlamını  ölçü  bakımın-  ⤷   Bunları bana niçin soruyorsun?
         •  Yer - yön bildiren sözcükler, isimleri niteleyip
            belirttiğinde bu sözcüklerin türü zarf değil sı-  dan tamamlamıştır.)               ⤷   Buraya kadar nasıl geldin?
            fat olur.                                 ⤷   Çok hızlı koşuyor. (Bu cümlede miktar zar-  ⤷   Daha ne kadar bekleyeceğiz?
           ⤷   Aşağı  sokakta  kavga  çıkmış.  (“Aşağı”  söz-  fı olan “çok” sözcüğü zarf olarak kullanılan   ⤷   Patikaları da geçtik, eve ne zaman va-
             cüğü sokak ismini nitelediğinden sıfattır.)  “hızlı” sözcüğünün anlamını ölçü bakımından   rırız?
                                                         tamamlamıştır.)
                                                                                                ⤷   Şirketin yeni çalışanlarını nasıl buldun?
                                                     SORU ZARFI                                 ⤷   Bu hasretlik ne kadar sürer?
        ÖLÇÜ / MİKTAR ZARFI
                                                     •  Eylemin anlamını soru yoluyla belirten zarflar-  Yukarıdaki  soru  cümlelerine  verdiğimiz
                                                       dır. Başka bir ifadeyle diğer zarfları ve cümle-
        •  Fiillere,  fiilimsilere,  sıfatlara  ve  zarflara  sorulan                          cevaplar zarf olduğu için bu cümlelerde yer
           “Ne kadar?” sorusunun cevabı olan zarflardır. Bu   deki zarf tümlecini bulmaya yarayan soru söz-  alan soru sözcüklerinin soru zarfı olduğu
           zarflar; fiillerin, fiilimsilerin, sıfatların ve zarfların   cükleridir.            söylenebilir.
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24