Page 141 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 1569
sığınaklar ise basınç ve serpinti sığınaklarıdır.
135 Sığınma yapıları ise nükleer ve konvansiyonel
Sığınaklar sivil halkın korunması için yapılan ve kendi
içinde kapalı, hava sızdırmaz ve kilitlenebilir inşaat
birimleridir.
silahlarla, biyolojik ve kimyevi harp maddelerinin
tesirlerinden ve tabii afetlerden insanlarla, insanların
yaşaması ve ülkenin harp gücünün devamı için zaruri
SIĞINMA VE canlı ve cansız kıymetleri korumak maksadıyla inşa
SAVUNMA YAPILARI edilen korunma yerleridir. Bu yapıların inşasında genel
ve özel olması bakımından farklı esaslar söz
DATA YAYINLARI
konusudur. Örneğin; kullanım amacına göre basınç ve
serpinti şeklinde ortaya çıkabilecek nükleer, biyolojik,
kimyasal, radyoaktif gibi tehlikeler için değişik işlev ve
teknik özelliklere sahip yapıların inşası söz konusu
olabilmektedir.
Basınç sığınakları özellikle nükleer silahların ani
(ışık, ısı, basınç ve ilk radyasyon) ve kalıntı (radyoaktif
serpinti) etkileriyle konvansiyonel silahların tesirlerine,
kimyasal ve biyolojik harp maddelerine karşı korunmak
amacıyla inşa edilen sığınaklardır. Serpinti sığınakları
ise radyoaktif serpinti etkilerine karşı korunmak
amacıyla inşa edilen sığınaklardır. Bu sığınaklar;
kimyasal ve biyolojik harp maddelerine, nükleer
silahların zayıflamış basınç ve ısı tesirlerine ve
konvansiyonel silahların parça tesirlerine karşı da
korunmayı sağlar. Serpinti sığınakları bina ve tesislerin
en alt bodrum katlarında veya toprağa oturan
Tarih boyunca insanoğlu doğanın ve diğer katlarında yapılması uygun olacaktır. Ayrıca, savunma
insanların istenmeyen saldırılarına karşı kendini ve sığınma yapılarının önemli bir kısmı (kabuk) beton
savunmak için büyük çaba göstermiştir. 20. yüzyılda esaslıdır. Bu nedenle tehlikenin türü ve şekli ne olursa
cephenin çok gerisindeki bir askeri üs ve yapıları, şehir olsun betonun bazı teknik özelliklere sahip olması
veya kamu tesisi tehditlere ve hasarlara karşı korunaklı beklenilir.
kabul edilmekteydi. Günümüzde ise ön cephe söz
konusu değildir ve savaş alanının ölümcüllüğü her 1. Savunma ve Sığınma Yapılarının Bazı Teknik
kenti ve askeri tesisi tehdit etmektedir. Modern savaşta Özellikleri
yanıltıcı-karmaşık uydu haberleşmesi, iyi organize Dış kuvvetlerin tesiri altında kalan yapı
edilmiş istihbarat ağı ve akıllı silahlar sayesinde tüm elemanlarında bir takım şekil değişmeler ve iç
hedefler vurulabilmektedir. Bu tehdide karşı kuvvetler (gerilmeler) meydana gelir. Birim alana gelen
mühendisler insan hayatını ve yaşamsal tesisleri iç kuvvet tanımına göre normal gerilme, kayma
koruyabilmek için büyük çaba harcamaktadırlar. gerilmesi, eğilme, burulma, burkulma gibi zorlanmalara
Modern savaş teknolojisine karşı koymanın en etkili maruz kalır. Taşıyıcı elemanlar öz ağırlık, servis
yöntemi, canlıların ve önemli savunma tesislerinin yükleri, deprem ve rüzgâr kuvvetlerinin etkileri altındaki
korunması için sağlam yapı ve sığınaklar bu zorlanmalara göre hesaplanır, tahkik edilir ve
oluşturulmasıdır. Hiçbir biçimde tahrip edilemez bir boyutlandırılırlar. Bu mekanik etkilere göre yapıların
sığınak yapılmasının mümkün değildir. Artık çok kalın dayanımları sağlanmış olur.
beton perdeleri ve sığınakları delici delebilen silahlar Geçmiş dönemlere göre son yıllarda küresel bir
geliştirilmiştir. tehdit haline gelen kimyasal, biyolojik, nükleer, termal
Genel bir ifadeyle, savunma yapıları; kale, kule, radyasyon, elektromanyetik dalgalar, atmosferik basınç
sur, burç, hendek, kışla, tabya, istihkamlar ile bunlarda oluşturan daha pek çok hususa karşısında canlı hayatı
bulunan sabit silahlar ve tophanelerdir. Tarihte, risk altına girmiştir. Bu nedenle, savunma ve sığınma
toplumlar bu savunma yapılarının inşasına çok önem yapıları canlıları hayatta tutma ve bunun için gerekli
vermişlerdir. Günümüzde savunma yapılarının tarihteki olan yaşam destek sistemlerini, zararlı etkilere karşı
önem ve işlevini kaybettiği söylenebilir. istenen düzeyde koruyacak bir sistemlerin inşası
Sığınaklar ise kullanacaklara göre olanlar, özel ve kaçınılmaz olmuştur.
genel amaçlı sığınaklardır. Kullanım amacına göre