Page 143 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 1591
Barajların yukarıda sayılan doğrudan faydaları
137 sağlar,
yanında aşağıda sayılan dolaylı faydaları da vardır:
 Su üzerinde ulaşıma olanak sağlar,
 Su ürünleri üretimi, özellikle balıkçılığın gelişmesini

 Avcılığın gelişmesini sağlar,
 Mesire yerleri sağlar,
 Toprak erozyonunun önlenmesi veya azaltılması,
AKARSU YAPILARI  Sureti ile toprak muhafazasını sağlar,
 Milli güvenlik üzerinde olumlu etki yapar,
 İklim üzerinde olumlu etkisi vardır,
denilmektedir DATA YAYINLARI
 İstihdama olumlu etkisi vardır,
 Gelir dağılımının düzeltilmesine yardımcı olur,
 Su kalitesinin ve kirlenmenin kontrolü sağlanabilir,
 Su sporları yapılmasına olanak verir,
Bu sayılan yararları yanında baraj yapımında
özellikle dikkat edilmesi gerekli konularında olacağı
doğaldır. Bunlar:
 Doğal dengenin bozulması,
 Göl sahası içinde kalan tarım alanlarının ve doğal
kaynakların kullanılamaması,
 Göl sahası içinde kalan yerleşim merkezlerinin
nakli,
 Göl sahası içinde kalan yol, köprü vb. yatırımların
yerine yeni yatırım yapma ihtiyacı,
Tarih boyunca insanın suya olan gereksinmesi, onu  Yer altı su seviyesinin yükseltilmesi dolayısı ile
suyun biriktirilmesine zorlamış, bu nedenle önceleri meydana gelen olumsuz etkiler,
günlük ihtiyaçlarını giderecek su kapları yapan insan,  Su yükünün artması dolayısı ile meydana
daha sonraları bilhassa su kaynaklarının kıt olduğu
yörelerde su biriktirme yapıları yapmak zorunda gelebilecek tehlikeli heyelanlar ve diğer jeolojik
olaylar,
kalmıştır. Bu yapılardan en önemlisi barajlardır.
Sözcük olarak baraj Fransızca kökenli olup sözlüklerde  Artan su buharlaşması dolayısı ile kullanılabilecek
su bendi, büget, engel olarak açıklanmaktadır. su miktarının azaltılması,
Çeşitli özel amaçlarla yapılanlar olduğu gibi genel  Akarsuların taşkın mevsimlerinde birlikte getirdikleri
olarak suların faydasını arttırmak için vadilerin toprak gücünü artıran besleyicilerden bilhassa delta
kapatılması suretiyle yapılan 15 metreden yüksek su ovalarının mahrum kalması,
depolayan yapay yapılara BARAJ diyoruz. Barajlar  Suyun içinde taşınan maddelerin azalması nedeni
yapımı çok uzun süren (3-10 yıl) ve pahalı olan, ile baraj mansabında daha fazla yatak oyulması,
yıkılmaları halinde çok büyük can ve mal kaybına  Kıyı erozyonunun artması,
sebep olan mühendislik eserleridir.  Göl alanında kalan tarihi eserler,
Yükseklikleri 15 metreye kadar olan ve barajlara gibi konular ile çok özel konular olabilir.
göre daha basit su depolama tesislerine de GÖLET Ancak sayılan bu hususlardan dolayı meydana
gelebilecek mahzurlar baraj planlaması veya proje
sırasında göz önünde bulundurulursa ortadan
1. Barajların Faydaları ve Dikkat Edilmesi kaldırılabilir veya en aza indirilebilir. Örneğin; Keban
Gerekenler Barajı gölalanı içinde kalacak tarihi eserler baraj
Barajların faydalarını kısaca aşağıdaki gibi devreye girmeden önce başka yere taşınmıştır.
özetleyebiliriz: Balıkların yaşamının yitirip doğal dengenin
 Tarım alanlarının zamanında ve yeterli olarak bozulmaması için gerektiğinde, balıkların akarsuyun
sulanmasını sağlar. kaynağına gidip gelmelerini sağlamak amacıyla balık
 Hidroelektrik enerji üretir. geçitleri yapılabilir.
 İçme, kullanma ve endüstri için gerekli suyu düzenli
ve sürekli sağlar.
 Yerleşim ve tarım alanlarını taşkınlardan korur.