Page 19 - sağlık bakanlığı tıbbi sekreter konu anlatımlı soru bankası

GÜZEL KONUŞMA VE 12.

DIKSIYON ÜNİTE

DATA YAYINLARI
Dil ve Diksiyon ź İyi bir konuşmacı, amacına uygun yönde ve mantıki
bir akış içinde düşünme yeteneğini geliştirir. Alanına
ź Latince’de “dictio” ve “distus” sözcüklerinden Fran- yönelik yeterli bilgi birikimine sahip olsa da bunu
sızca’ya “diction” olarak geçmiş olan bu kelime, düzenli bir biçimde aktarmayı bilmeyen konuşmacı
Fransızca’dan da dilimize söylendiği gibi “diksiyon” başarılı olamaz.
olarak alınmıştır. Bu kelimenin Latince anlamı “söz İyi bir konuşmacı, hem kendi yeteneklerini hem de
söylerken sözcüklerin seçilip düzenlenerek düşünce- ź karşısındaki kişinin yani dinleyicinin yeteneklerini
leri kolaylıkla anlatma tarzı”dır.
ve ilgi alanlarını bilir. Özellikle farklı düşüncelere
ź Herhangi bir dili konuşmak yalnızca dil hakkında sahipse bu görüşlerini yumuşatmak için “bana öyle
birtakım temel bilgilere sahip olmak, dilin kelime geliyor ki, bana kalırsa, benim düşünceme göre” şek-
kadrosunu öğrenmek ve iletişim kurmaktan ibaret linde hitaplarda bulunabilir.
değildir. Dilin doğru ve güzel kullanılması da önem- İyi bir konuşmacı dinleyicisini yakından tanır. Neleri,
lidir. Dilin seslerini doğru telaffuz edebilmek ve keli- ź nasıl ve ne ölçüde söylemesi gerektiğini bilir.
meleri doğru seçerek yerinde kullanabilmek de ayrı
bir sanattır. ź İyi bir konuşmacı konuşmada kişiliğin önemini bilir.
Konuşmacı ne derecede çekici bir kişiliğe sahipse
ź Kuşkusuz konuşmayı oluşturan ses, dilin doğma- düşüncelerini ve duygularını dinleyicileriyle pay-
sında temel elemandır. İnsan düşünce, duygu ve laşma, onları bu doğrultuda etkileme gücü de oranda
coşkularını kendi vücudunda bulunan ses yardımıyla artar.
söze dönüştürerek başkalarına anlatabilir.
ź İyi bir konuşmacı, konuşma eylemini oluşturan fizik-
sel ögelerin önemini bilir. Sesin tonları ve dalgalan-
Diksiyon Kuralları maları, jestler, hareketler, duruşlar, yüz anlatımları
konuşma eylemini oluşturan ögelerdir. Dinleyicileri
ź Sesleri doğru boğumlamak etkilemek için bu ögelerin ustaca kullanılması gerekir.
ź Hece ve kelime vurgusuna dikkat etmek İyi bir konuşmacı, kendisinin titiz bir eleştiricisidir.
ź
ź Uzun ve kısa heceleri doğru söylemek Konuşmacı, kendi konuşmasını inceleyerek başa-
ź İşitilebilir bir sesle konuşmak rılı ve başarısız olduğu yönleri tespit eder. Bunların
nedenlerini araştırıp neleri yapması ya da yapma-
ź Sesi, kelimelerin anlam değerlerine göre kullanmak
ması gerektiğini saptayarak işinde daha verimli bir
ź Yerinde ve doğru tonlama yapmak yola gidebilir.
ź Jest ve mimiklere dikkat etmek ź İyi bir konuşmacı, ahlaksal sorumluluklarının bulun-
duğunu hatırdan çıkarmaz. İnsani etkinliğin hemen
hemen her alanında benimsenen dürüstlük, doğruluk
Konuşma konusundaki kurallar konuşma eylemi için de aynı
ölçüde geçerlidir.
ź En kısa tanımı ile konuşma; duygu, düşünce ve dilek-
leri görsel, işitsel ögeler aracılığı ile karşımızdakine
iletmektir, açıklamaktır, dışa vurmaktır. Üslup

ź Konuşma, sadece birtakım sözcükleri ses aracılığı Konuşmacı düşüncelerini, duygularını ve bilgilerini
ile başkalarının kulaklarına iletme olmadığı gibi din- karşı tarafa aktarırken “üslup” adı verilen değişik yollar
leme de sadece işitmek demek değildir. kullanmaktadır. Üç tür üslup vardır. Bunlar:
Sade üslup: Konuşmacının doğal ve açık anlatım özel-
İyi Bir Konuşmacının Özellikleri liği kullanmasıdır. Bu üslupta kolay ve anlaşılır bir tarz
esastır. Kolay ve pratik öğretmek, eğlendirmek bu üslu-
ź İyi bir konuşmacı, gözlem gücünü geliştirmiştir (Çev- bun özellikleri arasında yer almaktadır.
resine duyarlı olması gerekir.). Duyuları uyanık, canlı Yüksek üslup: Konuşmacının düşünce ve duygularını
ve gerçek dünya ile sıkı sıkıya ilişkili olduğu için aktarırken çok yüksek, sanatlı ve görkemli bir üslup
konuşması anlamca zengindir. kullanmasıdır. Bu üslupta kelimeler seçkin ve parlaktır.

ź İyi bir konuşmacı, seçtiği konuşma alanlarında geniş İmajlara ve söz sanatlarına dayalı ifadeler kullanılır. Kül-
bir bilgi birikiminin desteğinden yararlanır. türlü insanlar bu tarz konuşmaları anlayabilir.