Page 15 - sağlık bakanlığı tıbbi sekreter konu anlatımlı soru bankası

8.
HALKLA ILIŞKILER
ÜNİTE

DATA YAYINLARI
ź Halkla ilişkiler; özel veya tüzel kişiliklerin belirtilmiş ź Türkiye’de halkla ilişkiler mesleğinin gerçek anlamda
kitlelerle dürüst ve sağlam bağlar kurup geliştirerek uygulandığı ilk birim, 1960 yılında kurulan Devlet
onları olumlu inanç ve eylemlere yöneltmesi, tepki- Planlama Teşkilatı (DPT) bünyesindeki “Yayın ve
leri değerlendirerek tutumuna yön vermesi, böylece Temsil Şubesi”dir
karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler sürdürme yolundaki
planlı çabaları kapsayan bir yöneticilik sanatıdır. ź Türkiye’nin modern halkla ilişkiler kavramıyla tanış-
ması İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra gerçekleşmiş-
ź Diğer bir ifadeyle halkla ilişkiler, özel veya kamusal tir.
kurum ve kuruluşları veya kamu oyu önüne çıkmış ź ABD ile yakınlaşmamız sonucunda ilk defa kamu
bireylerin, ilişkide olduğu veya olabileceği çevrele- kurumlarında halkla ilişkilerle görevli bölümler oluş-
rin sevgi, anlayış, güven ve desteğini elde etmek ve turulmuştur. Bunlar, basın bürosu, basın müşavir-
bunu sürdürmek için sürekli olarak yerine getirilmesi liği, tanıtma şubesi, enformasyon şubesi gibi farklı
gereken bir yönetim işlevidir. adlarla anılmıştır.
Halkla İlişkiler Kavramının Dünya’da ve ź 1962 Yılında hazırlanan Merkezi Hükümet Teşkilatı
Türkiye’deki Gelişimi Araştırma Projesi (MEHTAP) Raporu’nda, “devlet
kuruluşlarının her kademesindeki çalışmalarda ve
ź Halkla ilişkiler uygulamasının ana vatanı Amerika kararların alınmasında, halkla yakın temas sağlan-
Birleşik Devletleri’dir. Halkla ilişkiler deyimi ilk kez masının” zorunluluğu dile getirilip, Türk kamu yöne-
ABD Başkanı Thomas Jefferson’ın 1807 yılında timinde çeşitli kademelerdeki her kurumun, kendi
Kongreye gönderdiği mesajda kullanılmıştır. yapısına uygun biçimde halkla ilişkiler ve dinleme
teknikleri kurması önerilmiştir
ź Halkla ilişkilerin gerçek öncüsü 1900’lü yıllar başında
gazeteci Ivy Ledbetter Lee olmuştur. ź IPRA - Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği: IPRA,
bugün tüm dünyada yüze yakın ülkeden bine yakın
ź 1940’dan sonra ABD’den Kanada’ya geçen halkla Halkla ilişkiler uzmanının üye olduğu Uluslararası
ilişkiler kavramı daha sonra hızla gelişerek 1950’li Halkla ilişkiler Derneğidir (International Public Rela-
yıllarda Fransa, İngiltere, Hollanda ve diğer Avrupa
ülkelerine yayılmaya başlamıştır. tions Association: Uluslararası Halkla ilişkiler Der-
neği). Temelleri, 1949 Kasım ayında Londra’daki iki
ź Halkla ilişkiler tarihine geçen ilk planlı etkinliği Hollandalı ve dört İngiliz Halkla ilişkiler uzmanı tara-
Edward L. Bernays yapmıştır. fından atıldı. 1950 yılı Mart ayında Fransa, Norveç
ve ABD’li Halkla ilişkiler uzmanlarının katılımlarıyla
ź 1948 yılında İngiltere’de Halkla İlişkiler Enstitüsü ilk toplantı Hollanda’da yapıldı. IPRA’nin gerçek
adında bir meslek örgütü kurulmuş, bir benzeri 1950 anlamda uluslararası bir dernek olarak kurulusu,
yılında, Batı Almanya’da 1959 yılında kurulmuştur. Mayıs 1955 yılı Mayıs ayında IPRA Konseyi’nin
seçimiyle gerçekleşti. IPRA’nin 12 Mayıs 1965’te
ź Türkiye’de halkla ilişkiler çalışmaları ilk kez devlet Atina’da gerçekleştirilen toplantısında kabul edilen
kuruluşlarında kendini göstermiştir. 6 Nisan 1920’de
Anadolu Ajans kurulmuş; tanıtımı Atatürk tarafından Atina Bildirisi, dünyada halkla ilişkiler mesleğinin
yapılmıştır. ilk yazılı anayasasıdır. Birleşmiş Milletler tarafından
Sivil Toplum Örgütü (NGO) olarak kabul edilen IPRA,
ź 1919’da İrade-i Milliye Gazetesi yayınlanmış ve UNESCO tarafından uygulanan programlara da kati-
1920’de Atatürk öncülüğünde Basın Yayın ve Enfor- liyor. Merkezi İngilterede bulunan IPRA, yılda iki defa
masyon Genel Müdürlüğü kurulmuştur. toplanan dokuz kisilik Yönetim Kurulu ve 68 kisilik
Konsey tarafından yönetiliyor.
ź Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda, “halkın hiz-
metlere gönüllü katılma isteğinin teşvik edileceği ve
değerlendirileceği, kamu kurumları ile halkın temas
ve işbirliğinin gelişmesi ve daha verimli duruma geti-
rilmesinin sağlanacağı” ifade edilmiştir.

ź Türkiye’de çağdaş anlamda ilk halkla ilişkiler uygula-
masını başlatan birim Devlet Planlama Teşkilatı’dır.