Page 17 - sağlık bakanlığı tıbbi sekreter konu anlatımlı soru bankası

10.
MESLEK ETIĞI
ÜNİTE

DATA YAYINLARI
ETIK ILKELER Aydınlatılmış Onam İlkesi

Etik ilkeler evrenseldir ve her ülkede geçerliliği olan Hastanın sağlık durumu, konulan teşhis, uygulana-
kurallardır. Profesyonel davranış standartlarını, gele- cak tedavi yöntemi, önerilen tedaviyi kabul etmemesi
nek, alışkanlık, karakter, ahlak gibi kavramları içerir ve durumunda yaratacağı sonuçlar ve riskler konularında
kısaca genel ahlak olarak tanımlanır. Dürüstlük, doğ- aydınlatılmasıdır.
ruluk, yardımseverlik, adaletli olmak, sadakat, taraf-
sızlık, doğruluk, hırsızlık yapmamak, cana kıymamak, Onay için verilmesi gereken bilgiler
dedikodu etmemek, görevini en iyi şekilde yapmak gibi aşağıdakilerin tümünü kapsamalıdır:
dünyanın her yerinde erdem sayılan ahlaki değerlerden
oluşur. Tutum ve davranışların iyi ya da kötü yönden ź Hastanın sağlık durumu ve konulan tanı
değerlendirilmesi olarak da kullanılır. ź Önerilen tedavi yönteminin türü

ź Başarı şansı ve süresi
Etikle İlgili Kavramlar ź Tedavi yönteminin hastanın sağlığı için taşıdığı risk-
ler
Etik, Latince “Ethicus” veya Yunanca “Ethicos” kelime-
sinden gelen ve Türkçe karşılığı “ahlak bilim, kuramsal ź Verilen ilaçların kullanılışı ve olası yan etkileri
ahlak ya da meslek ahlakı” olan bir terimdir. Ahlak ise ź Hastanın önerilen tedaviyi kabul etmemesi duru-
daha çok genel ve bireysel davranış kurallarını anlatır. munda, hastalığın yaratacağı sonuçlar
ź Olası tedavi seçenekleri ve riskleri
Meslek Etiği (Deontoloji)
Adalet İlkesi
Deontoloji bir mesleği uygularken uyulması gereken
ahlaki değer ve etik kuralları inceleyen bilim dalıdır. Etik Adalet ilkesi, tıbbi kaynakların ihtiyaca göre dürüstçe ve
kurallar, meslek üyelerinin mesleğe, meslek örgütüne, hakça paylaştırılmasını gerektirmektedir. Bu ahlaki ilke
meslektaşlarına, hizmet verdiği bireylere, iş birliği yap- ile tedavi ve bakımda kullanılan araç, gereç ve teknik
tığı bireylere ve kendine karşı sorumluluklarından olu- donanım kaynakları, hastanın bireysel gereksinimleri
şur. belirlenerek eşitlik ilkesine uygun olarak dağılımı sağ-
lanır.

SAĞLIK MESLEK ETIĞI ILKELERI Dürüstlük ve Doğruluk İlkesi
Türkiye’de mesleki etik ilkelerinin denetlenmesini sağ- Bu iki ilke, hasta ve ailesine gerçeği söyleme, dürüst
lamak amacıyla yapılan ilk düzenlemeler, 1928 yılında olma zorunluluğunu getirir.
çıkarılan 1219 sayılı “Tababet ve Şuabatı Sanatlarının
Tarzı İcrasına Dair Kanun” ile olmuştur. Sadakat/Sözünde Durma İlkesi
Bireyin kendisi dışında birine inanması, bağlanması ve
Özerkliğe Saygı İlkesi (Otonomi) verdiği söze sadık kalması anlamında kullanılan ahlaki
bir ilkedir. Verilen sözün tutulması sağlık personeli ile
Hastaların haklarına saygı göstermek ve tıbbi bakım hasta ilişkisinin güven ortamında olmasını sağlar.
ile ilgili kararlara onların katılımını sağlamaktır. Hasta-
nın ya da hizmeti alan bireyin özerk seçimlerine saygı
duyulmalıdır. Herhangi bir işlem ya da tedaviye başla- Sır Saklama İlkesi
madan önce hastaya bilgi verip onay alınmalıdır. Sağlık personeli, sağlık kurumunda hastalar hakkında
öğrendiği tüm bilgileri gizli tutmak durumundadır.
Yararlılık İlkesi
Gerçeğe Uyma İlkesi
Sağlık meslek etiğinin, en eski ilkesi yararlılık ilkesidir.
Bu ilke, sayesinde sağlık çalışanı hastanın yaşamına Ahlaken ve yasal açıdan gerçeğe bağlılık ilkesidir. Sağ-
destek verir, onu tedavi ederek ağrı ve acısını dindirir. lık personeli bu ilke ile akılcı, gerçeği araştıran ve hiz-
Her durumda hastaya yararlı olur. meti belgeleyen davranışlarla doğruya yönelir.