Page 15 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI

ANLATIM BOZUKLUĞU BÖLÜM 14

ANLATIM BOZUKLUĞU

Günlük yaşamda ve yazılı anlatımda insanlarla olan iletişim cümlelerle sağlanır. Dil kurallarına uygun olmayan anlatımlarda, söyle-
nenler ya yanlış anlaşılır ya da söylenen sözden birden çok anlam çıkarılır. Bu da iletişimi olumsuz etkiler. Dilin yanlış kullanılmasın-
dan kaynaklanan ve doğru iletişimi engelleyen anlatım yanlışlarına anlatım bozukluğu denir. Anlatım bozuklukları anlama dayalı ve
yapıya dayalı bozukluklar olmak üzere iki başlıkta incelenir:

ANLAMA DAYALI ANLATIM BOZUKLUKLARI
DATA YAYINLARI
GEREKSIZ SÖZCÜK KULLANILMASI X Örnekler
Bir cümlede eş anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılması ya da ► Bu şehirde aşağı yukarı tam on sekiz yıl kaldı.
bir sözcüğün anlamını başka bir sözcüğün içermesi durumunda tahmin kesinlik
(aynı anlama gelen ifadelerin bir arada kullanılması durumunda) ► Şüphesiz sen bu soruları yapabilirsin.
gereksiz sözcük kullanılmış demektir.
kesinlik olasılık
X Örnekler
► Bundan tam tamına altı yedi yıl önceydi.
► Sağlık ve sıhhatinize dikkat etmelisiniz. kesinlik ihtimalli durum
► Onunla ilk kez durakta tanıştım.
► Yarın hava sıfırın altında eksi beş derece olacak. SÖZCÜĞÜN YANLIŞ ANLAMDA KULLANILMASI
► Komşuları ona beklenmedik bir sürpriz yaptılar. Cümlelerde, anlamca ya da yazım olarak birbirine yakın olan
► Ahmet, az kalsın merdivenden düşeyazdı. sözcükler birbiriyle karıştırıldığından anlatım bozukluğu yapıla-
bilmektedir.
Önemli Bilgi X Örnekler

• Aynı anlama gelen ek ve sözcüğün aynı cümlede kullanıl- ► Bütün konuları kaplayan bir deneme yapacağım. (“kapla-
ması da gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan anlatım yan” yerine “kapsayan” kullanılmalı)
bozukluğuna neden olur. kaplayan: her yanıyla örten, kuşatan
X Örnekler kapsayan: içine almak
► Kuzenim Almanca dilini çok iyi konuşuyor.
► Meyve ücretlerine zam yapıldı. (“ücret” yerine “fiyat” kul-
“-ca” yapım eki, sözcüğe zaten dil anlamını katmıştır. lanılmalı)
► Maç akşam saat 22.00’de başlayacakmış. ücret: iş gücünün, emeğin karşılığı olan para
“22.00” zaten akşam vaktini ifade eden bir zaman dilimidir. fiyat: alım satımdaki parasal karşılık, eder

• Yardımcı fiil kullanılmasına gerek olmayan durumlarda, bir
isim ile yardımcı fiili birlikte kullanmak anlatım bozukluğuna SÖZCÜĞÜN YANLIŞ YERDE KULLANILMASI
neden olur. Cümlede herhangi bir sözcük, olması gereken yerde kullanıl-

X Örnek mazsa anlatım bozukluğu yapılmış olur.
► Topluma etki eden olaylara herkes yorumunu katıyor. X Örnekler
“Topluma etki eden” değil “toplumu etkileyen” olmalıydı.
► Hazırlıksız sınava girdiği için çok heyecanlandı.
ANLAMCA ÇELIŞEN SÖZCÜKLERIN “hazırlıksız” sözcüğü “girdiği” sözcüğünden önce gelmeli
KULLANILMASI ► Zincirsiz trafiğe çıkanlar çok zorluk yaşadılar.

Cümlede anlamca çelişen ifadelerin bir arada kullanılması anla- “zincirsiz” sözcüğü “çıkanlar” sözcüğünden önce gelmeli
tım bozukluğuna yol açar. Genellikle “kesinlik” anlamı içeren bir
sözle “olasılık” anlamı içeren bir sözün birlikte kullanılmasından ► Burada davetiyesiz salona girilmez.
kaynaklanır. “davetiyesiz” sözcüğü “salona” sözcüğünden önce gelmeli

123