Page 46 - 10_matematik_ogretmenin
P. 46

UZAY GEOMETRİ                          6. ÜNİTE   148


                    KATI CİSİMLER                  Örnek:
       DİK PRİZMALARIN UZUNLUK, ALAN VE HACİM
       BAĞINTILARI                                                        Şekildeki
                                                    D '              C'
       Prizmalar taban şekillerine göre ve konumlarına                    dikdörtgenler
       göre adlandırılırlar.                     A'               B'    4  prizmasında
       Dik prizmaların yanal ayrıtları aynı zamanda yük-                  |AB| = 8 cm
       seklikleri olur.                             D                C
                                                                   6      |BC| = 6 cm
        ÜÇGEN PRİZMA                              A       8      B        |CC'|  =  4  cm
                                                                          ise
        Tabanı üçgen olan prizmalara üçgen prizma
                                                               2
                                                        ı
        denir.                                  Alan (D¿BD ) kaç cm  dir?
                M         |AC| =  x birim
             x      y     |BC| = y birim
           K         L    |AB| = z birim           Çözüm:
                          Hacim = A(A¿ BC). h
         h       C        Yanal alan = (x+y+z). h  D '               C'   ABD dik
             x     y      Tüm  Yüzey  Alanı  =   A'               B'     üçgeninde
                                                                          2
                                                                            2
                          Yanal alanı + 2. Taban    4                4   6 +8  = |BD| 2
           A    z    B    Alanı                     D                C   |BD| = 10 cm
                                                   6                     DBD' dik üçge-
                                                        10         6
                                   2
                            2
                                                         8
                         2
                                                 A
                                2
                                                                 B
                                         2
                                      2
                                        h
                           h, x +
                                  h, z +
        Yüzey köşegenleri:  y + EDİTÖR YAYINEVİ                          ninde
                                                A(DBD') =¿  4.10 =  20cm dir.
                                                                  2
                                                          2
        DİKDÖRTGENLER PRİZMASI
        Tüm yüzeyleri dikdörtgenlerden oluşan priz-
        malara denir.
        Tüm yüzeyleri dikdörtgen olan prizmaya dik-
        dörtgenler  prizması  denir.  Prizmalar  taban-  ALTIGEN DİK PRİZMA
        larını  oluşturan  çokgene  göre  isimlendirilir.   2 tane altıgensel, 6 tane dikdörtgensel bölge-
        Taban kare ise kare prizmadır.           nin  birleşmesi  sonucu  meydana  gelen  priz-
                                                 maya altıgen prizma denir.
                 D '              C'
                                                      a         Altıgen  dik  prizmanın  bir
              A'               B'   c             a      a      kenarının  uzunluğu  a  br,
                          f
                                                                yüksekliği h olmak üzere,
                 D                C
                 b                                a      a
                       e        b                     a         Hacim = Taban alanı x
               A       a      B                                 Yükseklik,
                                                            h
        e: yüzey köşegeni    f: cisim köşegeni                               a 2  3
                                                      a          Taban alan =ý  6.
        ÖZELLİKLER                                a      a                    4
            ˇ Bütün Yüzey Alanı = 2 (a.b+a.c+b.c)               Hacim =  6. a 2  3  x h
            ˇ Hacim = a.b.c                      a        a               4
            ˇ Cisim Köşegeni: f =  a +  2  b +  2  c 2  a
                             2
            ˇ Yüzey Köşegeni: e =  a +  b 2      Yanal alan = Taban çevresi . Yükseklik
                                                            = 6a x h olur.
                                     2
                           2
         e =  1  a +  2  b ,e =  2  2  b +  2  c ,e 3 =  a +  2  c 'dir.
   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51