Page 10 - 7-sinif-bursluluk-konu

CÜMLEDE ANLAM 25

X ÖZÜ X ÖRNE
A, B seçeneklerindeki cümlelerde amaç­sonuç ilişkisi z “Sınavı kazanmak için her şeyi yapıyor.”
vardır. D seçeneğindeki cümlede koşul anlamı vardır. cümlesinde de hedef olan kazanmak henüz gerçekleş-
C seçeneğinde ise neden­sonuç ilişkisi vardır. memiştir. Bu da amaçtır. Bu nedenle bu cümle de bir
Cevap: C amaç­sonuç cümlesidir.

3. Amaç - Sonuç Cümleleri
4. Karşılaştırma Cümleleri
Eylemin hangi amaçla yapıldığını bildiren cümlelerdir.
Eylemin yapıldığı kesindir. Ama sonucu yoktur. Bir düşünceyi ya da kavramı daha anlaşılır bir hâle
getirmek için onu başka bir düşünce ya da kavramla
herhangi bir yönden karşılaştırmaktır. Karşılaştırma
X ÖRNE için en az iki durum, iki kişi, iki eser gereklidir. Kar-
“Borcunu ödemek için evini sattı.” cümlesinde amaç şılaştırmada benzerlik, farklılık, üstünlük gibi değişik
borcu ödemek, sonuç evin satılmasıdır. Amacı bildiren durumlar ifade edilir. Bu tür cümlelerde karşılaştırma-
bölüm henüz gerçekleşmemiştir. Amaç­sonuç cümle- nın hangi yönden yapıl dığı da belirtilir.
lerinde genellikle “­mek için, ­mek üzere” ifadelerine
yer verilir. Ŗ RNO
Genellikle karşılaştırma cümlelerinde “gibi, kadar,
daha, en, ise, çok, göre, aynı vb.” sözcükler yer alır.
X ÖRNE
Amaç Sonuç

z Sınava girmek için okula gitti. X ÖRNE
z Zayıflamak için yürüyüş yaptı.
z “Senin gibi güzelini görmedim.” cümlesinde kişi
Yukarıdaki cümlelerde eylemlerin hangi amaç için “güzellik yönünden” diğer insanlarla karşılaştırılmış-
yapıldığı vurgulanıyor. tır.

Ŗ RNO z “Atatürk gibi lider az bulunur.” cümlesinde “az
bulunma ilgisiyle” Atatürk ve diğer liderler kıyasla-
Neden­sonuç ile amaç­sonuç cümleleri karıştırıl- nıyor.
mamalıdır. “­dığı için” ifadesi neden­sonuç cümle-
lerinde bulunur. “­mak için” ifadesi ise amaç­sonuç
cümlelerinde bulunur. 5. Karşıt Anlamlı Cümleler
Birbirine zıt iki durumun, olayın, düşüncenin orta ya
konulduğu cümlelerdir. Bu tür cümlelerde zıt anlamlı
Ŗ RNO
sözcüklerden yararlanılabilir. Cümlelerin doğruluk
Neden­sonuç bildiren cümlelerle amaç­sonuç değeri birbirinden farklıdır.
bildiren cümleler birbiriyle benzerlik gösterseler
bile bunlar yargı bakımından ayrı ayrı cümlelerdir.
Neden­sonuç bildiren cümlelerde iki yargı arasına X ÖRNE
“­den dolayı” getirilirken amaç­sonuç cümlelerinde z İki gönül bir olunca samanlık seyran olur.
ise iki ifade arasına “amacıyla­maksadıyla” ifadesi
z Davul bile dengi dengine.
getirilir. Amaç­sonuç cümlelerinde amaç henüz
gerçekleşmemiştir, neden­sonuç cümlelerinde ise z İki çıplak bir hamama yakışır.
neden gerçekleşmiştir. Yukarıdaki cümleler incelendiğinde cümlelerin birbirle-
riyle çeliştiği görülür.
X ÖRNE

z “Montunu giymediği için üşüdü.”
6. Koşul (Şart) Cümleleri
cümlesi bir neden­sonuç cümlesidir çünkü montu giy- Herhangi bir durumun, olayın gerçekleşmesinin bir
meme eylemi gerçekleşmiştir ve sonucunda da eylemi koşula bağlı olduğunu anlatan cümlelerdir.
yapan kişi üşümüştür.

DATA YAYINLARI