Page 61 - tyt-tum-dersler-konu

MİLLİ MÜCADELE 427
Sevr'den Lozan'a Türkiye Gördesli Makbule: İzmir’in işgaline karşı kocasıyla bir-
likte Türk çetelerine katılmış, Sakarya Savaşı’nda başın-
Ɖ Sevr Antlaşması, galip devletler tarafından hazır- dan vurularak şehit olmuştur.
lanmış ve Osmanlı Devleti'ne zorla dikte edilmiştir.
Lozan Antlaşması ise devletlerin eşitliği prensibine Çete Emir Ayşe: Çanakkale’de kocası şehit olunca,
saygı esasına göre hazırlanmış, karşılıklı anlaşma ve kocasından kalan tek hatıra elmas küpeleri bozdurup
uzlaşma yolu ile barışa varılmıştır. kendisine bir tüfek almış ve Yörük Ali Efe’ye katılmıştır.
Ɖ Sevr I. Dünya Savaşı sırasında yapılan gizli antlaş- Tayyar Rahmiye: 1920 yılında Fransızlarla yapılan
maların bir sonucu olup Türk milleti için ağır bir yük savaşa katılmıştır. Ateş hattında kalan iki arkadaşını
teşkil etmiştir. Lozan Antlaşması'nda böyle ağır bir
yüke yer verilmemiştir. korumak için ileriye atılarak şehit olmuştur.
Ɖ Sevr Antlaşması Türk Milleti'ni savunma hakların- Milli Mücadele’nin Gerçekleşmesinde Rol
dan tamamen mahrum bırakırken Lozan'da genel
anlamda istiklal ve hâkimiyeti kısıtlayacak bir hükme Oynayan Kahramanlar
EDİTÖR YAYINEVİ
yer verilmemiştir.
Korgenaral Musa Kazım Karabekir (1882 - 1948):
Ɖ Sevr'de iktisadi ve ticari konularda sınırlayıcı hüküm- Doğu Cephesi komutanlığı sırasında Kars, Ardahan ve
ler yer almaktadır. Lozan'da buna benzer hükümler Artvin’in işgalden kurtarılmasını sağladı.
mevcut değildir.

Ɖ Sevr antlaşması I. Dünya savaşı sırasında yapılan Mareşal Mustafa Fevzi Çakmak (1876 - 1950): 1921’de
Genelkurmay Başkanı oldu. Aynı yıl orgeneralliğe yük-
gizli antlaşmaların yürürlüğe girmiş hâlidir. Lozan
Antlaşması ile Türkiye bütün yükümlülüklerden kur- seldi. Sakarya Savaşı’nda önemli rol aldı. Tarih
tulmuştur. Orgeneral Mustafa İsmet İnönü (1884 - 1973): Batı
Ɖ Sevr Antlaşması ile Osmanlı, topraklarının tamamına Cephesi Komutanı olarak başarılı hizmetler yaptı. I. ve II.
yakınını kaybedecekken, Lozan'da ise bir kaç madde İnönü muharebelerini zaferle sonuçlandırdı. Mudanya ve
dışında bugünkü sınırlarımız belirlenmiştir. Kapitülas- Lozan konferanslarında TBMM Hükümetini temsil etti.
yonlardan tüm devletler faydalanırken Lozan'da kapi-
tülasyonlar kesin olarak kaldırılmıştır. Orgeneral Fahrettin Altay (1880 - 1974): Büyük Taar-
ruza önce Süvari Grup Komutanı daha sonra Süvari
Ɖ Sevr'le Türk ordusu sınırlamalara tabi tutulmuş. Kolordusu Komutanı olarak katıldı.
Lozan'da ise Türkiye tam bağımsız bir devlet olarak
kabul edilmiş ve bu tür sınırlamalar ortadan kaldırıl- Orgeneral Cevat Çobanlı (1870 - 1938): 16 Mart
mıştır. 1920’de İstanbul işgal edilince tutuklanarak Malta’ya
MİLLİ MÜCADELE TARİHİNDE EŞSİZ sürüldü. 1921 yılında yurda dönünce, Elcezire Cep-
KAHRAMANLAR hesi Komutanı olarak İstiklal Savaşı’na katıldı. Büyük
Zafer’den sonra bir süre 3. Ordu Komutanlığı yaptı.
Türk Kadınlarının Kurtuluş Savaşı’na Korgeneral Ali Fuat Cebesoy (1882 - 1968): Sivas
Katkıları Kongresi’nde Batı Cephesi’ndeki Kuvayimilliye birlikleri-
nin başına komutan olarak atandı. Daha sonra 1920 yılı
Halide Onbaşı (Halide Edip Adıvar): 1919 yılında
İstanbul halkını ülkenin işgaline karşı harekete geçirmek sonunda Moskova Büyükelçiliğine atandı.
için yaptığı konuşmaları ile zihinlerde yer etmiş usta bir Şahin Bey (1887-1920): Antep’te doğdu. Asıl adı Meh-
hatiptir. met Sait’tir. Şahan Bey olarak da bilinir. Mondros Ateş-
Nezahat Onbaşı (Nezahat Baysal): Babasıyla birlikte kes Anlaşması’ndan sonra, Nizip Askerlik Şubesi’ne
Geyve Savaşı, Konya İsyanı, Birinci ve İkinci İnönü atandı. Fransızlar Antep’i işgal edince, Kilis Kuvayımil-
savaşları, Sakarya ve Gediz muharebelerinde yer ala- liye Komutanı olarak işgal kuvvetleriyle çarpıştı.
rak, 70. Alay’ın simgesi olmuştur.
Sütçü İmam (1884 - 1922): Maraş’ta bağımsızlık müca-
Şerife Bacı: İnebolu’da bulunan cephaneleri Ankara’ya delesini başlattı.
götürürken ağır kış şartlarında cephane ıslanmasın diye
üzerindeki battaniyesini cephaneye sarmış, bu nedenle Rauf Orbay (1880 - 1964): İstiklal Savaşı’nda Temsil
donarak şehit olmuştur. Heyeti adına Son Osmanlı Mebusan Meclisi çalışmala-
rına katıldı. I. TBMM’de başkan vekilliği yaptı. Malta’ya
Kara Fatma (Fatma Seher Erden): II. Balkan Savaşı’na
ve Sarıkamış Harekâtı’na katıldı. Milis Müfreze Komu- sürgün edildi.
tanı olarak Batı Cephesi’nde rol almıştır. Cafer Tayyar Eğilmez (1878 - 1958): Milli Mücadele
Halime Çavuş: Erkek kılığına girerek Türk askeri ara- Dönemi’nde Trakya Milli Kumandanı olarak tanınmıştır.
sına karıştı, mühimmat taşımada birçok görev aldı. Kırmızı ve Yeşil şeritli İstiklal Madalyası sahibidir.
Hafız Selman İzbeli: Kastamonu’daki kadınları topla- Yakup Şevki Subaşı (1876 - 1939): Başkomutanlık
yarak; askerler için çorap ve fanila ördürüp cephaneye Meydan Muharebesi’ne katıldı ve İzmir’in kurtuluşunda
göndermiştir. önemli görevler aldı.