Page 64 - tyt-tum-dersler-konu

TOPLUMSAL DEVRİM BÖLÜM

ÇAĞINDA DÜNYA VE TÜRKİYE 26

1960 SONRASINDA DÜNYA SİYASETİ SSCB'nin Afganistan'ı İşgali (27 Aralık

Ɖ Dünya, ABD -SSCB öncülüğünde farklı ekonomik ve 1979)
toplumsal sistemlere sahip ülkeler ya da ülke grupları
arasında barış içinde, bir arada yaşamayı amaçlayan, Ɖ Afganistan'da SSCB yanlısı partilerin yönetimi ele
uzun süreli ve kapsamlı bir iş birliğini amaçlayan, ger- geçirmesi, halkın tepkisine yol açtı. SSCB yanlısı
EDİTÖR YAYINEVİ
ginliğin aşamalı olarak azaltılmasını öngören politi- Afgan hükümetinin yardım çağrısı üzerine SSCB
kaların yaşanacağı ve adına Yumuşama (Detanat) ülkeyi fiilen işgal etti. İşgal üzerine ABD, Salt-2'yi
Dönemi (1961 - 1990) denilen bir sürece geçti.
onaylamadı ve Batı Bloku 1980 Moskova olimpiyatla-
Küba Bunalımı (1962) rını boykot etti. 1988 Cenevre Antlaşması ile SSCB,

Ɖ 1959 Küba'da, bir darbe sonucu ABD yanlısı diktatör Afganistan'dan çekildi.
Batista'yı devirerek yönetimi ele geçiren Fidel Castro,
komünizme dayalı bir yönetim kurarak SSCB yanlısı III. Dünya Ülkelerinin Ortaya Çıkışı
bir politika izlemeye başlayınca, ABD bu durumdan
rahatsız oldu. Bu gelişme üzerine Castro, SSCB'den (Bağlantısızlar Hareketi)
yardım istemiş ve ülkesine nükleer başlıklı füzeleri
(Ekim Füzeleri) yerleştirmiştir. Buna karşılık ABD de Ɖ İki kutuplu bir dünya düzeninden rahatsızlık duyan ve
Türkiye'ye Jüpiter Füzelerini yerleştirmişti. Yeni bir ABD ve SSCB karşısında varlıklarını korumak, birlik
dünya savaşının çıkması ihtimaline karşı iki tarafta ve beraberliği sağlayarak olası tehdit ve tehlikelere
karşılıklı füzelerini sökerek sorun çözülmüştür. Bu karşı dayanışma içerisinde olabilmek için Hindistan
sorunun çözülmesiyle Dünya Soğuk Savaş Dönemin-
den Yumuşama Dönemi’ne geçmiştir. (Nehru), Yugoslavya (Tito) ve Mısır (Nasır) devletle-
rinin öncülüğünde Bağlantısızlar Bloğu olarak anılan
SALT-1 VE SALT-2 (Stratejik Silahları yeni bir devletler grubu ortaya çıkmıştır. Bağlantısız-
Azaltma Antlaşması) lar Bloğu ilk kez Endonezya'nın başkenti Bandung'ta
Ɖ Salt-1; SSCB ile ABD arasında Moskova'da 1969'da toplanmıştır.
başlayan görüşmeler, 1971'de savunma füzelerinin
sınırlandırılması antlaşması ile sona erdi.
Arap - İsrail Savaşları
Ɖ Salt-2; 1972'de Viyana'da başlayan görüşmeler,
1979'da uzun menzilli nükleer silahların sınırlandı- Ɖ 1948 Arap - İsrail Savaşı: İsrail'in kurulması üzerine
rılması antlaşması ile sona erdi. Mısır, Suriye, Lübnan, Irak ve Ürdün İsrail ile savaştı.
İsrail bu savaşta Arap ittifakını yenmeyi başardı. 1949
Vietnam Savaşı (1965 - 1973) Rodos Antlaşması’yla savaş sona ermiş ve Filistin
Ɖ ABD'nin Güneydoğu Asya'da komünizmin yayılma- halkı mülteci olarak komşu devletlere sığınmıştır.
sını engellemek istemesi nedeniyle çıkan savaşı
SSCB - Çin - Kuzey Kore ve Kuzey Vietnam ittifakı Ɖ 1956 Arap - İsrail Savaşı: Mısır'ın Süveyş Kana-
kazanmıştır. ABD kamuoyu için nedeni anlaşılama- lı'nı millileştirmesi üzerine Fransa, İngiltere ve İsrail,
yan anlamsız ve amaçsız bu savaş ABD'ye büyük Mısır'a saldırdı. SSCB'nin, Fransa ve İngiltere'yi
prestij kaybettirdi.
nükleer silahla tehdit etmesi sonucu yapılan ateşkes
sonucunda İsrail savaştan önceki sınırlarına çekildi.
Keşmir Sorunu
Ɖ Soğuk Savaş Dönemi'nde Pakistan ve Hindistan Ɖ 1967 Arap - İsrail Savaşı (6 Gün Savaşı): Mısır'ın
İngiltere'den ayrılıp bağımsızlıklarını ilan edince yer 1948 ve 1956 Savaşları'nın intikamını almak iste-
altı ve yer üstü kaynakları bakımından zengin olan mesi ve FKÖ'nün (Filistin Kurtuluş Örgütü) faaliyetleri
Keşmir'i kendi topraklarına bağlamak istediler. Keş- nedeniyle çıkan savaşta İsrail, Arap ittifakını (Mısır,
mir Sorunu 1948'de Pakistan - Hindistan savaşının
çıkmasına neden oldu. Keşmir sorunu günümüzde Ürdün, Suriye) yenmiş Golan Tepeleri, Sina Yarıma-
hala devam etmektedir. dası ve Batı Şeria’yı almıştır.