Page 63 - tyt-tum-dersler-konu
P. 63

II. DÜNYA SAVAŞI
             BÖLÜM                  SONRASI’NDA TÜRKİYE VE

                 25

                                                            DÜNYA





                1945 - 1950 YILLARI ARASINDA                Sosyal Gelişmeler
                             TÜRKİYE                        Ɖ   Savaş sonrası erkeklerin askerlikten dönmesiyle Türk
             Siyasi Gelişmeler                                nüfusunda büyük bir artış görülmüştür. 1945 sonrası
                                                              dünyada ortaya çıkan insan hakları ve özgürlüklerin
             Ɖ   II.  Dünya  Savaşı'ndan  sonra  uluslararası  ortamın   etkileri Türk toplumunda da görülmeye başlanmıştır.
               elverişli olması, batının demokratik fikirlerinden etki-  Savaş yıllarında tarım alanındaki gerileme nedeniyle
                              EDİTÖR YAYINEVİ
               lenmiş  bir  kuşağın  ve  halkının  demokrasi  talepleri,   köy nüfusu azalmıştır. Savaşın etkileri edebiyat ala-
               çok partili hayata geçişte etkili olmuştur.    nında  da  etkisini  göstermiştir.  Bir  çok  yazar  ve  şair
             Ɖ   Cumhurbaşkanı  İsmet  İnönü,  TBMM'nin  3.  Yasama   eserlerinde ülkenin içinde bulunduğu sosyal değişim
               yılının  açılış  konuşmasında,  bu  doğrultuda  bir  açık-  ve gelişmeyi bütün yönleriyle işlemişlerdir.
               lama yapmış ve açıklamasında “Bizim tek eksiğimiz,
               hükümet  partisinin  karşısında  bir  parti  bulunmama-  II. Dünya Savaşı Sonrası Uluslararası
               sıdır."  ifadesinde  bulunmuştur.  Arkasından  Türkiye
               1945  yılından  itibaren  çok  partili  hayata  geçiş  yap-   İlişkiler
               mıştır.                                      Ɖ   II. Dünya Savaşı'nın ardından ideolojik olarak devlet-
                                                              ler arasında bir yarış yaşanmıştır. Farklı siyasi fikirle-
                ŗ    NO                                       rin yol açtığı bu anlaşmazlıklar, tarafların birbirlerine
              Dörtlü Takrir: 7 Haziran 1945'te CHP milletvekillerin-  savaş  açmadan  gerginliklerin  yaşanmasına  neden
              den Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan ve   olmuştur.  Bu  nedenle  dünyada  yaşanan  ve  15  yıl
              Fuat Köprülü tarafından CHP meclis grubuna sunulan   süren bu döneme Soğuk Savaş Dönemi denilmiştir.
              önerilerdir. Bu önerilerde:                   Ɖ   II.  Dünya  Savaşı'ndan  sonra  egemen  güçler  (ABD-
                  Ý Parti programı                            SSCB) arasında iki kutuplu bir denge sistemi ortaya
                  Ý Hürriyet ve demokrasi beklentileri değişen dünya  çıkmıştır. Batı ve Doğu diye iki bloka ayrılan dünyada
                                                              soğuk savaş denilen bir mücadele başlamıştır.
                  Ý Anayasa değişikliği
                                                            Ɖ   Öte yandan bu dönemde bağımsızlığını elde etmeye
                  Ý Topraksız  köylüyü  topraklandırma  kanunu  gibi   çalışarak  iki  bloktan  uzak  durmaya  çalışan,  çoğun-
                  konular ele alınmıştır.                     luğu  ülkelerde  Asya  ve  Afrika  kıtasında  bulunan
              Ɖ   İsmet İnönü'nün parti içi muhalefet istemem, muha-  ülkelerde  boy  göstermeye  başlamıştır.  Bu  ülkelere
                lefet  yapacaklarsa  başka  parti  kursunlar  çıkışı   Bağlantısızlar  Bloku  ya  da  Üçüncü  Dünya  Ülkeleri
                üzerine,  dört  milletvekili  CHP'den  ihraç  edilerek   denilmiştir.
                Demokrat Parti’yi kurmuşlardır.
                                                            Doğu Bloku'nun Kurulması

             Ɖ   İlk çok partili seçim, 1946 yılında açık oy, gizli sayım   Ɖ   Almanların  işgal  ettiği  ülkelerde  adeta  kurtarıcı  gibi
               uygulamasıyla  gerçekleştirilmiş  ve  seçimlerde  CHP   görülen SSCB, buralarda komünist rejimler ve kendi-
               397, DP 69, Bağımsızlar da 7 milletvekilliği kazanmış-  sine uydu devletler oluşturmuştur.
               tır.
                                                            Ɖ   Zamanla SSCB, kontrolü eline alarak bu ülkelerdeki
             Ɖ   1950'de  Türkiye  batının  demokrasisine  ayak  uydur-  (Çekoslovakya,  Bulgaristan,  Romanya,  Polonya,
               mak  ve  NATO'ya  üye  olan  demokrasi  ile  yönetilen   Macaristan)  muhalefeti  de  etkisiz  hâle  getirmiştir.
               ülkelerin telkinleriyle (o dönemde Türkiye'nin NATO'ya   Böylece  bu  ülkeler  tamamıyla  SSCB'nin  etkisi  ve
               üye olma gayretleri vardır) antidemokratik olan açık   denetimi altına girmiştir.
               oy gizli sayım uygulamasından vazgeçti. Yerine günü-
               müzdeki gibi gizli oy, açık sayım uygulaması getirildi.   Ɖ   II. Dünya Savaşı'ndan sonra ABD, İngiltere ve Fransa
               Bu değişimle 14 Mayıs 1950'de yapılan seçimler Tür-  Almanya'nın  bütünlüğünün  yeniden  sağlanması  için
               kiye'de 27 yıllık tek parti devrini sona erdirdi.  Almanya’daki  işgal  bölgelerini  birleştirmeye  çalıştı.
                                                              Gelişmelerden  rahatsızlık  duyan  SSCB’de,  Berlin'i
             Ekonomik Gelişmeler                              denetimi  altına  alarak  Batılıları  buradan  çıkartmaya
             Ɖ   1945  yılı,  Türkiye'de  tarım  sorunu  için  belirleyici  bir   çalıştı.
               dönem olmuştur. Devlet bu dönemde korumacı eko-  Ɖ   Bu  gelişmeler  sonucunda  Almanya,  Batı  desteği  ile
               nomik politikalarından adım adım vazgeçmeye baş-  Federal Almanya Cumhuriyeti, (Batı Almanya) SSCB
               lamış mecliste Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu çıka-  desteği  ile  de  Demokratik  Almanya  Cumhuriyeti
               rılmıştır.                                     (Doğu Almanya) olarak ikiye bölündü.
   58   59   60   61   62   63   64   65   66   67   68