Page 8 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ DOĞAL SİSTEMLER § 7 7

Okyanusun yoğunluğu fazla olduğu için kıta-
sal kabuğun altına dolar. Ör: Güney Amerika
levhasının altında kalan Nazka Levhası, And
Dağları’nı oluşturmuştur.

Kıta Okyanus

Hendek ya da volkanik dağ oluşabilir.
EDİTÖR YAYINEVİ

Ör: Afrika, Arabistan ve Hindistan levhaları
Avrasya ile çarpışmış Alp - Himalaya Dağları
oluşmuştur.

Kıta Kıta
Deprem ya da sıradağ oluşabilir.

Dalma batma kuşakları, derin okyanus hendek-
leri (Mariana, Filipin, Peru), deprem, volkanizma,
volkanik adalar ve sıcak su kaynakları oluşur.

Örneğin: Hawaii adaları, Japonya ve Filipin-
ler'deki volkanik adalar bu şekilde oluşmuştur.
Okyanus Okyanus

JEOLOJİK ZAMANLAR

* Dünya, ilk oluşumundan günümüze kadar birçok aşamadan geçmiştir. Fosiller, kayaçların özellik-
leri, tabakaların yapısı ve uzanış şekilleri Dünya’nın geçmişi hakkında bilgi vermektedir.

* Yer kabuğunun oluşması ve canlıların ortaya çıkmasından günümüze kadar geçen zaman Pre-
kambrien, Paleozoik, Mezozoik ve Senozoik olmak üzere birbirinden farklı dönemlere ayrılmıştır.
Bu dönemlere Jeolojik zamanlar denir.
Prekambrien (İlkel Zaman): En eski kara ve deniz çanakları bu dönemde oluşmuştur. İlk tek hücreli
canlılar (bakteriler, algler-su yosunu) ortaya çıkmıştır. İlk çok hücreli canlılar ve atmosfer oluşmuştur.
Kıta ve okyanus çekirdekleri oluşmuştur.
Paleozoik (I. Jeolojik Zaman): Kaledoniyen (Norveç - İsveç çevresi) - Hersinyen (Ural, Appalaş, Ren
dağları) orojenezleri oluştu. İlk ağaçlar ve sık ormanlar oluştu. İlk kara bitkileri, ilk balıklar ve ilk deniz
kabukluları ortaya çıktı. Sıcak ve nemli iklim sonucunda taş kömürü yatakları oluştu. Pangea adı verilen
karalar tek parça halindeydi.