Page 108 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları
P. 108

¦ §
           1 10808                                                                 ŞİİR

          17.  Aşık edebiyatı nazım şekilleri, en çok tercih  18. Günümüzde Osmanlı divan edebiyatının en
             edilenlere göre şöyle sıralanabilir: Koşma  ,   önemli  şairlerinden  biri  olarak  görülse  de
                                            I         bu algı ancak yakın zamanda oluşmuş ve
             daha çok 11’li ve 8’li hece ölçüleriyle kuru-  sağlığında iken Nedim o kadar takdir gör-
             lur. Dörtlüklerden oluşan koşmanın özel bir   memiştir. Örneğin “Reis-i Şairan” unvanı;
             kafiye  örgüsü  vardır.  Saz  şairlerinin  en   III. Ahmet tarafından ona değil, şimdi-
             güzel  ve  en  güçlü  eserleri  bu  türdendir.   lerde  daha  az  bilinen  Osmanzâde  Tâib’e
                                                      verilmişti.  Yaşadığı  dönemde  kendisinden
             Türkü  , Türk kelimesinden gelir ve nazım şekli
             Destanlar  , büyük olaylar üzerine 7’li, 8’li YAYINEVİ
               II                                     daha başka meşhur olan şairler de vardı.
             olarak koşmaya benzer. Koşmadan ayrıl-   Bu  tanınmamışlık  ile  eserlerinde  kullan-
             dığı en önemli nokta ezgisidir. Selis  , hem   dığı ve kendi zamanında oldukça alışılmadık
                                        III           olan üslubu arasında bir bağlantısı olabi-
             aruzla  hem  heceyle  yazılır.  Aruzla  söyle-  lir. Gerek kasidelerinde, gerekse tebrik ve
             nenlerin vezni dört “mefailün” şeklindedir.   kutlama  amaçlı  yazdığı  şiirlerinde  çağdaşı
             Hece  ile  yazılanlar  ise  koşmadan  farklı   Divan  şiirlerinde  gözüken  kalıp,  imge  ve
                                                      kelime haznesini tekrarlayan Nedim; şarkı
             değildir.  Semâi  ,  saz  şairlerinin  aruzun
                       IV                             ve gazellerinden ise hem dil hem de içerik
          EDİTÖR                                      Yukarıdaki paragrafta Nedim ile ilgili aşa-
                                                      bakımından yenilikçi bir yola girmiş görü-
             “Feilâtün feilâtün feilâtün feilün” kalıbına
                                                      nüyor.
             uyan  genellikle  gazeli  andıran  şiirleridir.
                 V
                                                      ğıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
                                                      A)  Yaşadığı dönemde adını bugün duyurdu-
             ve 11’li hece vezniyle koşma tarzında söy-
                                                         ğu kadar duyuramamıştır.
             lenmiş uzunca manzumelerdir. Tarihî olay-
                                                      B)  Yazdığı  şarkılarla  döneminde  büyük
             lar yanında âşıkların çevresi için üzerinde
                                                         yankı uyandırmıştır.
             durulmaya değer sel, yangın, salgın hasta-
             lıklar da destanların konusunu teşkil etmiş-
                                                         den farklı bir tarza sahip olduğu an-
             tir.                                     C)  Eserlerinde  kullandığı  dili  ile  dönemin-
                                                         laşılmaktadır.
             Bu  parçada  altı  çizili  sözcüklerden  han-
             gileri  yer  değiştirdiğinde  parçadaki  bilgi   D)  Bazı konularda divan edebiyatı gelene-
                                                         ğini olduğu gibi devam ettirmiştir.
             yanlışı düzeltilmiş olur?
                                                      E)  Farklı edebî türlerde eserler yazmıştır.
             A) I ve II         B) I ve III
             C) II ve III       D) III ve IV

             E) IV ve V
   103   104   105   106   107   108   109   110   111   112   113