Page 120 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ §
1 12020 DESTAN / EFSANE

¦ TEST - 1§

1.
A. Metni
Günlerden bir gün bu gergedanı avlamaya karar verdi. Kargı, yay, ok, kılıç ve kalkanını
aldı ve ormana gitti. Bir geyik avladı ve onu söğüt dalı ile ağaca bağladı gitti. Tan ağa-
rırken geldiğinde gergedanın geyiği almış olduğunu gördü. Daha sonra Oğuz, avladığı bir
ayıyı altın kuşağı ile ağaca bağladı ve gitti. Tan ağarırken geldiğinde gergedanın ayıyı da
aldığını gördü. Bu sefer kendisi ağacın altında bekledi. Gergedan geldi ve başı ile Oğuz’un
EDİTÖR YAYINEVİ
kalkanına vurdu. Oğuz kargı ile gergedanı öldürdü. Kılıcı ile başını kesti. Gergedanın bağır-
saklarını yiyen aladoğanı da oku ile öldürdü ve başını kesti.

B. Metni

Nehrin iki yakasına yerleşen iki Oğuz boyundan iki genç, birbirlerini delice severler. Kız
geceleri ay ışığını yakarak oğlana yol gösterir. Kızın yaktığı ayın ışığını takip eden genç,
girdaba kapılmadan yüzerek karşı kıyıya çıkar. Bu gizli buluşmayı fark eden kızın babası
bir gece kızının yaktığı ayın ışığını söndürür. Suyun ortasında kalan genç yolunu bulamaz,
girdaba kapılarak boğulur. Kız, oğlanın kıyıya çıkmadığını görünce o da kendisini sulara
atar. Nehrin iki yakasındaki köylüler meşaleler yakarak suda kaybolan gençleri ararlar
ama bir türlü bulamazlar.

Bu parçalarla ilgili;

I. Her iki metin de destan türünün özelliklerini taşımaktadır.
II. A metninde inanç ögeleri varken B metninde inanç ögelerine rastlanmaz.

III. A metninde destan türlerinde önemli bir konu olan avcılık vurgulanmıştır.
IV. Her iki metinde öyküleyici anlatım baskındır.
V. A metninin konusu kahramanlık, B metninin konusu aşktır.
yargılarından hangileri söylenebilir?

A) I, II ve III B) I ve II C) II ve IV D) III ve V E) III, IV ve V

2. Aşağıdakilerden hangisi doğal destanların özellikleri arasında yer almaz?
A) Ait olduğu ulusun dili ile söylenmesi

B) Ulusları derinden etkileyen bir olayın anlatılması
C) Kahramanlarının ve anlatılan olayların olağanüstü özelliklere sahip olması

D) Halkın tanıdığı bir ozan tarafından yazılması
E) Halkın hayal dünyasında şekillenerek son hâlini alması