Page 131 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 131

DIK PRIZMALARDA HACIM
            DIK PRIZMALARDA HACIM                                                           6. ÜNITE   131
            •   Dik prizmalarda hacim taban alanı ve prizma yüksekliğinin çarpımı ile bulunur.
            •   Prizmayı oluşturan taban hangi geometrik şekil ise; alanı hesaplanır ve yükseklik ile çarpılır.
            •   Hacim "V" ile gösterilir.  V = Taban Alanı x Yükseklik




            ̛    Örnek: Aşağıda verilen geometrik cisimlerin hacimlerinin hesaplanmasını inceleyelim.



                  F              E
              G              H   c                  a                                              h
                 A                          A                        A    h              A      F
       EDİTÖR YAYINLARI
               B      a      C  b  D    B     a C  a  D                                B         E
                                                                 B        C
                                                                                          C   D

                  Dikdörtgenler               Küp                Üçgen Prizma           Altıgen Prizma
                    Prizması            Tüm ayrıtları eşittir.   Tabanı = Üçgendir.   Tabanı = Altıgendir.
                Tabanı = Dikdörtgen      Tabanı = Karedir.
             V = A(ABCD) x c = a . .                             V = A(ABC) x h        V = A(ABCDE) x h
                                b   c V = A(ABCD) x a
                                        = a . .  3
                                           a   a = a


            ̛    Örnek:                                      ̛   Örnek:

                                        11

                                                                                                  5 cm
                                                                 2 cm
                        5         12
                                                                     2 cm
            Yukarıda verilen üçgen prizmanın tabanı dik üçgen olup                     3 cm    4 cm
            kenar uzunlukları 5 cm ve 12 cm'dir.             Yukarıda gösterilen küp şeklindeki metal cisimlerin birer

            Prizmanın yüksekliği 11 cm olduğuna göre hacmini   ayrıtı 2 cm'dir. Bu metal cisimler içinde su bulunan taban
            hesaplayalım.                                    ayrıtları 3 cm ve 4 cm olan prizmanın içine atılıyor. Metal
                                                             cisimler suya tamamen battığına göre başlangıçta yük-
                                                             sekliği 5 cm olan suyun işlem sonunda kaç cm yükseldi-
                                                             ğini bulalım.

                                                             ̚   Çözüm: Içinde 5 cm yüksekliğinde su bulunan priz-
            ̚    Çözüm:                                      madaki suyun hacmini bulalım.
                                                                   . .
                                          h = 11 cm          V  = 3   4   5 = 60 cm 3
                                                              su
                                                             Batan cisimler hacimleri kadar suyu yükseltir.
                                                                    . .
                                                             V cisim  = 2   2   2 = 8 olup 2 tane olduğundan toplam
                                                                     .
                                                                              3
                        5 cm        12 cm                    hacim = 2   8 = 16 cm 'tür.
                                                                                                  3
                          .
                        5   12                               Son durumdaki suyun hacmi = 60 + 16 = 76 cm tür.
                                                             Yüksekliği bulalım.
            Taban Alanı =      = 30 cm 2
                          2                                  3 . .           76       19
            Hacim = Taban Alanı x Yükseklik                     4   h = 76 ⇒ h =  12   ⇒ h =   3   cm
                = 30 .  11                                   Yeni suyun yüksekliği  19   - 5 =  4   cm yükselmiştir.
                                                                               3       3
                         3
                = 330 cm  'tür.
   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136