Page 148 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 148

148
        BATI ETKISINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI
        •   Türk edebiyatının Batılılaşma serüveni XIX. yüzyılda başlamış ve günümüze kadar devam etmiştir.

        •   1839 yılında Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla sosyal, siyasi, askerî gibi birçok alanda çeşitli değişiklikler meydana
           gelmiş ve bu değişiklikler edebî hayatı da değiştirmiştir.
        •   Bu dönemde Batılı bir kültür ve dünya görüşüyle yetişen genç sanatçılar önce çevirilerle daha sonra da yazdıkları
           eserlerle Türk edebiyatında Batıya açılan kapıyı aralamışlardır.
        •   Özellikle roman, hikâye, tiyatro gibi türlerle ilk defa bu dönemde tanışılmış; divan edebiyatı etkisini yitirmeye baş-
           lamış ve Batılı tarzda yeni bir şiir anlayışının temelleri atılmıştır.
        •   Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatı; Tanzimat edebiyatı (1860-1896), Servetifünun edebiyatı (1896-1901), Fecriati
           edebiyatı (1909-1911), Millî edebiyat (1911-1923) ve Cumhuriyet edebiyatı (1923-...) şeklinde dönemlere ayrılır.
       EDİTÖR YAYINLARI




                                  MAKBER                           MONA ROZA

                      Her yer karanlık pür-nür o mevki?..  Mona Roza, siyah güller, ak güller
                      Mağrib mi yoksa makber mi ya Rab'  Geyvenin gülleri ve beyaz yatak
                      Ya hâbgâh-ı dilber  mi ya Rab!    Kanadı kırık kuş merhamet ister
                      Rüya değil bu ayniyle vâkî        Ah, senin yüzünden kana batacak
                                                        Mona Roza siyah güller, ak güller

                      Kabrin çiçekten bir türbe olmuş   Açma pencereni perdeleri çek
                      Dönmüş o türbe bir haclegâhe      Mona Roza seni görmemeliyim
                      Bir haclegâha dönmüşse türben     Bir bakışın ölmem için yetecek
                      Aç koynunu aç maşukanım ben       Anla Mona Roza ben bir deliyim
                                  Tanzimat Dönemi'nden  Açma pencereni perdeleri çek
                                                                  Cumhuriyet Dönemi'nden



                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR

        1.  Aşağıda verilen eserlerden hangisi "Geçiş Döne-  2.
           mi" olarak adlandırılan dönemde yazılmış ilk İsla-  I.  Roman   II.  Tiyatro   III.  Şiir
           mi eserler arasında yer almaz?                  Yukarıda verilen edebî türlerden hangisinin Türk
                                                           edebiyatındaki ilk örnekleri Batı etkisinde gelişen
           A) Kutadgu Bilig      B) Divan-ı Hikmet
                                                           Türk edebiyatı döneminde verilmiştir?
           C) Atabetü'l Hakayık   D) Göktürk Abideleri
                                                           A) Yalnız I       B) Yalnız II      C) I ve II
           E) Dîvânu Lugâti't-Türk
                                                                    D) I ve III     E) I, II ve III



                                                         Çözüm: Türk edebiyatında şiir İslamiyet öncesi dönem-
        Çözüm: Geçiş  Dönemi  olarak  adlandırılan  dönemde   den günümüze kadar her zaman varlığını koruyan bir tür-
        kaleme  alınan  ilk  İslami  eserler  Kutadgu  Bilig,  Divan-ı   dür. Bu nedenle "şiir" edebiyatımıza Batı etkisinde gelişen
        Hikmet,  Atabetü'l  Hakayık  ve  Dîvânu  Lugâti't-Türk'tür.   Türk edebiyatı döneminde girmemiştir. Ancak roman ve
        Göktürk Abideleri İslamiyet öncesinde II. Göktürk Devleti   tiyatronun edebiyatımızdaki ilk örnekleri Tanzimat Döne-
        döneminde oluşturulmuş yazıtlardır.              mi'nde verilmiştir. Tanzimat Dönemi de Batı etkisinde ge-
                                                         lişen Türk edebiyatının ilk dönemidir.
   143   144   145   146   147   148   149   150   151   152   153