Page 553 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 553
TÜRKIYE'DEKI SULAR - 2 - TÜRKIYE'DE SU KULLANIMI
TÜRKIYE'DEKI SULAR - 2 - TÜRKIYE'DE SU KULLANIMI 1. ÜNİTE 553
B. Yapay Göller
• İnsanların elektrik enerjisi elde etmek, sulama, kullanma ve içme suyu sağlamak amacıyla akarsuların önünü bir
setle kapatmaları sonucu oluşan göllerdir. Bu göllere baraj gölleri de denir.
• Türkiye'de bazı nehirler üzerine inşa edilen barajlar şunlardır:
AKARSU BARAJ
Fırat Atatürk, Keban, Karakaya, Birecik, Karkamış
Dicle Devegeçidi, Ilısu, Batman, Dicle
Kızılırmak Hirfanlı, Altınkaya, Kesikköprü, Derbent
EDİTÖR YAYINLARI
Sakarya Hasan Polatkan (Sarıyar), Gökçekaya, Bayındır, Porsuk, Kurt Boğazı
Yeşilırmak Suat Uğurlu, Hasan Uğurlu, Almus, Kılıçkaya
Gediz Demir Köprü
Büyük Menderes Adıgüzel, Kemer
Manavgat Oymapınar
Seyhan Seyhan, Çatalan
Ceyhan Aslantaş, Menzelet, Berke, Sır, Kartalkaya
TÜRKİYE'NİN YER ALTI SULARI
• Türkiye, arazinin jeolojik yapısına ve yeryüzü şekillerine bağlı olarak oluşmuş yer altı suları ve kaynakları bakımın-
dan zengindir.
• Ülkemizde; fay, vadi, yamaç ve artezyen kaynakları yaygın olarak görülür.
1. Artezyen: İki geçirimsiz tabaka arasında bulunan suların insanlar tarafından sondaj yapılarak yeryüzüne çıkarıl-
masıyla oluşur. Türkiye'de ilk artezyen kuyuları Trakya'da şeker fabrikasının su ihtiyacını karşılamak için açılmıştır.
2. Karstik Kaynak: Kolay çözünen kayaçların yaygın olduğu yerlerde kaya boşluklarında suların birikip tekrar yeryü-
züne çıkmasıyla oluşur. Akdeniz Bölgesi'nde yaygındır.
4. Fay Kaynağı: Fay kaynaklarından suların çıkmasıyla oluşur. Yerin derinliklerinden geldiği için suları sıcak ve mi-
neral bakımından zengindir. Kaplıcalar turizm açısından önemlidir. Fay kaynaklarından bazılarından elektrik enerjisi
üretiminde yararlanılmaktadır. Ülkemizde ilk jeotermal santral Denizli Sarayköy'dedir.
TÜRKİYE'NİN DENİZLERİ VE BOĞAZLARI
• Türkiye; Akdeniz, Karadeniz, Ege ve Marmara denizleriyle toplam 8333 km kıyı uzunluğuna sahiptir.
MARMARA DENİZİ
Türkiye'deki en küçük iç denizdir.
Bir iç deniz olan Marmara, Asya ve Avrupa kıtalarını birbirinden ayırır.
Kıta sahanlığı geniştir.
Ege Denizi'ne bağlıdır. Balıkçılık ve limandan dolayı önemli bir yere sahiptir.
EGE DENİZİ
Türkiye ile Yunanistan arasında yer alır.
Türkiye'nin kıyı şeridinin en uzun olduğu denizdir.
Girinti ve çıkıntısı fazladır. Çok sayıda koy, körfez ve yarımada vardır.
Balıkçılık, liman etkinlikleri ve deniz turizmi bakımından önemli bir yere sahiptir.