Page 166 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR 166
1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin fiil kipinde an- 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gör-” fiili çekimli
lam kayması yoktur? fiil olarak kullanılmıştır?
A) Tatilimi genellikle İzmir’de geçiriyorum. A) Yüzü düşüyor beni görünce.
B) Okula gitmek için hazırlanıyor. B) Abisiyle görüşmek için buralara kadar gelmiş.

C) Sen hiçbir sözünü tutmuyorsun. C) Her gece görürüm onu ilk tanıştığımız sokakta.
D) Her ayın sonunda maaşını alıyor. D) Görüşü beklemek istemezsen hastaneden özel
izin al.

Çözüm: Fiilin bir kipe göre çekimlenip anlam olarak baş-
ka bir kipi kastetmesine fiilde anlam kayması denir. Buna Çözüm: Kip ve kişi eklerini alan fiillere çekimli fiiller denir.
EDİTÖR YAYINLARI
göre seçeneklerdeki anlam kayması durumları şöyledir: Verilen cümlelerden sadece C seçeneğinde “gör-” fiili kip
ve kişi ekleri almıştır: gör - ür - üm
A → Fiil (geçiriyorum), biçim olarak şimdiki zamanla çe-
kimlenmiştir ancak cümledeki “genellikle” ifadesi fiil kip kişi
eylemin her zaman yapıldığını yani geniş zamanın kökü eki eki
kastedildiğini gösterir. (Anlam kayması vardır.)
B → Fiil (hazırlanıyor), biçim olarak şimdiki zamanla çe- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan çe-
kimlenmiştir ve anlam olarak da söylendiği anda kimli fiil sayısı diğerlerinden fazladır?
(şimdi) yapılma anlamı vardır. (Anlam kayması yok-
tur.) A) Önce okula gittim sonra Sibel’e uğradım.
B) Tatil için burayı tercih etmişler.
C → Fiil (tutmuyorsun), biçim olarak şimdiki zamanla çe-
kimlenmiştir ancak anlam olarak geniş zamanı ifade C) Tanıdık yüzler gördüm pazarda.
etmektedir. (Anlam kayması vardır.) D) Aldığı sınav notunu duyunca ağlamaya başladı.
D → Fiil (alıyor), biçim olarak şimdiki zamanla çekimlen-
miştir ancak anlam olarak geniş zamanı ifade et- Çözüm: B (etmişler), C (gördüm) ve D (başladı) seçenek-
mektedir. (Anlam kayması vardır.) lerinde birer tane çekimli fiil vardır. Ancak A seçeneğinde
birbiri ardınca sıralanan cümlelerden oluşan cümlede iki
tane (gittim, uğradım) çekimli fiil vardır.

5. Annem haftaya beni oyuncakçıya götürüyor.
2. I. Bu olayın sorumlusu sadece sensin. Bu cümledeki anlam kayması olayı aşağıdakiler-
II. En sevdiğim renk mavidir. den hangisi ile açıklanabilir?
III. İşe önce yerleri silerek başladı. A) Şimdiki zaman kipi gelecek zaman anlamında kul-
IV. Bayramı büyük bir çoşkuyla kutladık. lanılmıştır.
Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde çekimli fiil B) Gelecek zaman kipi şimdiki zaman anlamında kul-
kullanılmamıştır? lanılmıştır.
A) I ve III B) II ve III C) Şimdiki zaman kipi geniş zaman anlamında kul-
C) I ve II D) II ve IV lanılmıştır.
D) Geniş zaman kipi şimdiki zaman anlamında kul-
lanılmıştır.
Çözüm: Çekimli fiiller sadece fiil cümlelerinde aranır.
İsim cümlelerinin olduğu yerde çekimli fiil aranmaz. Buna
göre I ve II numaralı cümleler isim cümlesi olduğundan Çözüm: Verilen cümlede fiil (götürüyor), şimdiki zaman
bu cümlelerde çekimli fiil yoktur. III ve IV. cümleler ise fiil kipinde çekimlenmiştir. Ancak cümlede geçen “haftaya”
cümlesidir ve bu cümlelerde çekimli fiil kullanılmıştır. sözünden, eylemin gelecekte gerçekleştirileceği anlaşılır.
Bu durumda cümledeki anlam kayması olayı, şimdiki za-
III → “başladı” ifadesi haber kipiyle çekimlenmiş bir fiildir. man kipinin gelecek zaman anlamında kullanılmasından

IV → “kutladık” ifadesi haber kipiyle çekimlenmiş bir fiildir. kaynaklanmıştır.