Page 164 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 164

164
        FİİLLERDE SORU
        •   Fiillerde soru anlamı “mı/mi” soru eki kullanılarak sağlanır. “mı/mi” soru eki kendinden önceki sözcükten ayrı, ken-
           dinden sonra gelen eklerle bitişik yazılır.

                                Fiil Kök ya da Gövdesi   +   Kip Eki   +   mı / mi   +   Kişi Eki
        ̛    Örnek:  Ő geliyor mu? (Şimdiki zaman soru)      Ő  gelmeli misiniz? (Gereklilik kipi soru)

                  Ő  gelecek miyim? (Gelecek zaman soru)     Ő  gelse mi? (Dilek - şart kipi soru)
                  Ő  geldi mi? (Görülen geçmiş zaman soru)   Ő  gelelim mi? (İstek kipi soru)
                  Ő  gelmiş misin? (Duyulan geçmiş zaman soru)  Ő  gelsin mi? (Emir kipi soru)
                  Ő  gelir mi? (Geniş zaman soru)
       EDİTÖR YAYINLARI
         {   Not: Soru eki “mı / mi” genellikle kip ve kişi ekleri arasına girer, fiil kök veya gövdesinden ayrı yazılır.
        •   Fiillerin soru şeklinin olumsuz biçimi de vardır.

                           Fiil Kök ya da Gövdesi   +   -ma/-me   +   Kip Eki   + mı / mi  +   Kişi Eki

        ̛    Örnek: Ő Arkadaşlarına gitmeyecek misin?       Ő  Onlarla görüşmemeli miyiz?

                         fiil   olumsuzluk  kip   soru   kişi   fiil   olumsuzluk  kip   soru   kişi
                        kökü    eki    eki  eki  eki         gövdesi    eki    eki  eki  eki


                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR

        1.  “Arkadaşlarının annesini tanımamışlar.” cümlesindeki   3.  Rakipler, bu akşam karşı karşıya gelecekler.
           fiilin aldığı ekler hangisinde sırasıyla verilmiştir?  Cümlesinin olumsuz ve soru biçimi aşağıdakiler-

           A)  Duyulan geçmiş zaman - Olumsuzluk eki -     den hangisinde vardır?
              1. Çoğul şahıs                               A)  Rakipler bu akşam karşı karşıya gelmeyecekler
           B)  Olumsuzluk eki - Görülen geçmiş zaman -        mi?
              3. Çoğul şahıs
                                                           B)  Rakipler bu akşam mı karşı karşıya gelecekler?
           C)  Olumsuzluk eki - Duyulan geçmiş zaman -     C)  Rakipler ne zaman karşı karşıya gelmeyecekler?
              3. Çoğul şahıs
           D)  Görülen geçmiş zaman - Olumsuzluk eki -     D)  Rakipler bu akşam karşı karşıya gelecekler mi?
              1. Çoğul şahıs


        Çözüm: “tanımamışlar” fiilinin aldığı ekler:
                       tanı - ma - mış - lar             Çözüm: Fiillerin olumsuz soru şekli oluşturulurken şu sı-
                  fiil   olumsuzluk  duyulan   3. çoğul   ralamaya dikkat edilir:
                 kökü     eki   geçmiş z.  şahıs         Fiil kök ya da gövdesi  +  -ma/-me  +  Kip eki  +  mı / mi  +  Kişi eki
        Bu sıralama C seçeneğinde verilmiştir.           (Ancak  bazı  durumlarda  kişi  eki  soru  eki  “mi”den  önce
                                                         gelebilir.)

        2.  “Kurut-” fiilinin 1. çoğul şahsa göre duyulan geç-  Buna göre cümlenin yüklemi olan “gelecekler” ifadesi şu
           miş zamanda çekimlenmiş hâli hangisidir?      şekilde düzenlenmelidir:
           A) Kurutmadık         B) Kurutmuşuz           gelecekler → gelmeyecekler mi (Olumsuz soru hâli)
           C) Kurutmamışım       D) Kuruttuk                         gel - me - y - ecek - ler mi
                                                                fiil   olumsuzluk  kip   kişi   soru
        Çözüm: Fiil “kurut - muş - uz” şeklinde çekimlenmelidir.  kökü  eki   eki   eki    eki
                     duyulan     1. çoğul                3. çoğul şahıs eki, soru ekinden önce gelmiştir. Bu kulla-
                  geçmiş zaman    şahıs                  nım A seçeneğinde verilmiştir.
   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168   169