Page 161 - 7. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

FİİLLER (ÇEKİM EKLERİ) - 2
FİİLLER (ÇEKİM EKLERİ) - 2 1. BÖLÜM 161
Dilek (Tasarlama) Kipleriasarlama) Kipleri
Dilek (T
• Fiile gereklilik, dilek, şart, istek veya emir anlamları katan kiplerdir. Bu kiple çekimlenen sözcükler, belirli bir zaman
anlamı taşımaz.

̛ Örnek: Ő Sabah altıda ofiste olmalıyım. (gereklilik) Ő Balkonda biraz konuşalım. (istek)

Ő Keşke siz de görseydiniz. (dilek) Ő Kanepenin üstünde zıplamayın! (emir)
Ő Kursa gidersen dilini geliştirirsin. (şart)
Gereklilik Kipi Dilek-Şart Kipi

• Fiilde bildirilen işin yapılması gerektiğini ifade eden • Cümleye dilek veya şart anlamı katan kiptir.
kiptir. • Dilek kip eki “-sa/-se” ekidir.
Siz (2. Çoğul) GörmelisinizYAYINLARI
• Gereklilik kip eki “-malı/-meli” ekidir. Bu kip eki bazı
durumlarda cümleye ihtimal anlamı da katar. ̛ Örnek:
̛ Örnek: Ő Hafta sonu pikniğe gitsek. (istek anlamı)
Ő Akşama bu işlerin hepsini bitirmeliyim. (gereklilik) Ő Oraya gidip doğduğum evi bir görsem. (istek anlamı)
Ő Uçak, havalimanına inmiş olmalı� (ihtimal) Ő Erken kalkarsam balığa gideceğim. (koşul anlamı)
Ő Bu toplantıya katılmalıyım. (gereklilik)
̛ Örnek: “Yüz-” fiilinin dilek-şart kipinde altı farklı
̛ Örnek: “Gör-” fiilinin gereklilik kipinde altı farklı kişiye göre çekimli hâli:
kişiye göre çekimli hâli:
Fiil Kişi Çekimli Hâli
Fiil Kişi Çekimli Hâli Ben (1. Tekil) Yüzsem
Ben (1. Tekil) Görmeliyim Sen (2. Tekil) Yüzsen
EDİTÖR
Sen (2. Tekil) Görmelisin
O (3. Tekil) Görmeli Yüz- O (3. Tekil) Yüzse
Gör- Biz (1. Çoğul) Yüzsek
Biz (1. Çoğul) Görmeliyiz
Siz (2. Çoğul) Yüzseniz

Onlar (3. Çoğul) Görmeliler Onlar (3. Çoğul) Yüzseler

İstek Kipi Emir Kipi
• Cümleye istek, temenni anlamı katan kiptir. • Fiilde bildirilen işi “buyurma, emretme” şeklinde ifade
• İstek kip eki “-a/-e” ekidir. eden kiptir.

̛ Örnek: • Emir kipinin belli bir eki yoktur. Ayrıca kişi kendisine
ve içinde bulunduğu gruba emredemeyeceği için bi-
Ő Şimdi biraz televizyon izleyelim.
rinci kişili çekimleri de bulunmaz.
Ő Ben de sizinle birlikte spora geleyim.
̛ Örnek:
Ő Ödevlerimizi erkenden bitirip oyun oynayalım. Ő Bu kitapları bir haftada okuyun.
Ő Sesimi duyar duymaz hemen yanıma gel.
̛ Örnek: “Git-” fiilinin farklı kişilere göre çekimli hâli:
Fiil Kişi Çekimli Hâli ̛ Örnek: “Yaz-” fiilinin farklı kişilere göre çekimli hâli:
Ben (1. Tekil) Gideyim Fiil Kişi Çekimli Hâli
Ben (1. Tekil) -
Sen (2. Tekil) Gidesin
Sen (2. Tekil) Yaz
O (3. Tekil) Gide
Git- O (3. Tekil) Yazsın
Biz (1. Çoğul) Gidelim Yaz-
Biz (1. Çoğul) -
Siz (2. Çoğul) Gidesiniz Siz (2. Çoğul) Yazın/Yazınız
Onlar (3. Çoğul) Gideler Onlar (3. Çoğul) Yazsınlar