Page 37 - 7. SINIF SOSYAL BİLGİLER DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

5. ÜNTE: EKONOM VE SOSYAL HAYAT PARAGRAF TESTİ 2

1 Türk−İslam devletler�nde, eğ�t�mde öneml� kurumların 3 Ah� teşk�latının temel�n� �nsan oluşturmaktaydı. Ah�l�ğ�n
başında yer alan medreseler, “ders ver�len yer” anlamına amacı, k�ş�y� hem �y� b�r meslek sah�b� yapmak hem de
gelmekted�r. Bu eğ�t�m kurumları bugünkü anlamıyla yük- toplumsal kurallara uyan faydalı b�r �nsan olarak yet�şt�r-
seköğret�me benzet�leb�l�r. Büyük Selçuklu Devlet� Döne- mekt�. Bu teşk�latın en öneml� vaz�fes�, toplumun sosyal
m�’nde �lk medrese bugünkü İran sınırları �ç�nde bulunan ve ekonom�k yönler� �le b�r bütün hâl�nde yaşamasını ve
N�şabur’da Tuğrul Bey tarafından kuruldu. N�zam�ye Med- �nsanlar arasında �ş b�rl�ğ�n� sağlamaktı. Ah� teşk�latına
reses� olarak b�l�nen kurum �se Alparslan Dönem�’nde esnaf, sanatkâr ve meslek sah�b� k�ş�ler kabul ed�l�rd�. Bu
ünlü vez�r N�zâmülmülk’ün gayretler�yle bugün Irak top- s�stemde usta ve çırak �l�şk�s� bulunmaktaydı. Mesleğe
rakları �ç�nde bulunan Bağdat’ta kuruldu. Eğ�t�m gelene- g�recek k�ş�, hang� mesleğ� yapacak �se o mesleğ�n usta-
ğ�n� Selçuklulardan m�ras alan Osmanlı Devlet�’nde �se �lk sına götürülürdü. Yamak olmak �ç�n on yaşından küçük
medrese, Orhan Bey Dönem�’nde İzn�k’te kuruldu. olma şartı aranırdı. İk� yıl yamaklıktan sonra çıraklığa
geç�l�rd�. Üç yıl çıraklık görev�n� tamamlayan k�ş� kalfalığa
Bu metn�n d�l ve anlatımıyla �lg�l�;
yüksel�rd�. Kalfalığa yükselme büyük b�r tören �le yapılırdı.
I. Açık olmayan b�r anlatım vardır.
Yukarıdak� parçadan “ah�l�k” �le �lg�l� aşağıdak�lerden
II. Benzetme vardır. hang�s� çıkarılamaz?
III. Karşılaştırma vardır.
A) Ah�l�k Anadolu'nun Türkleş�p İslamlaşmasını sağla-
IV. Olay, b�r�nc� k�ş� ağzından anlatılmıştır. mıştır.

V. Sayısal ver�lerden yararlanılmıştır. B) Ah�l�k teşk�latının bel�rlem�ş olduğu s�stemde her za-
VI. Tanımlamaya başvurulmuştur. naatkar kend� çırağını ve kalfasını yet�şt�rmekted�r.
C) Ah�l�k; b�rl�ğ�, refahı, toplum düzen�n� sağlayan ve hal-
numaralanmış yargılardan hang�ler�ne ulaşılamaz?
kın maddî, manevî tüm �ht�yaçlarına cevap verecek
A) I ve III B) II ve IV tarzda teşk�latlanan s�v�l toplum kuruluşudur.
C) I, IV ve V D) III, V ve VI D) S�stem�n kend� �çer�s�nde özel b�r eğ�t�m yöntem� bu-
lunmaktadır.

2 Osmanlı Devlet�’nde II. Murad Dönem�’nde temel� atılan
Enderun Mekteb�ne öğrenc� alımı devş�rme s�stem�ne
göre yapılırdı. Fat�h Sultan Mehmet Dönem�’nde �ht�yaç 4 Meslek odaları günümüzde Ah� ve Lonca geleneğ�n�n
duyulan devlet adamı ve asker kadrosunun büyük kısmı devamı n�tel�ğ�nded�r. Bu odalar, meslek ahlakının korun-
Enderun Mekteb� �le sağlanırdı. Enderun Mekteb�nde masını ve esnafl ar arasında dayanışmayı sağlayarak
dersler; beden eğ�t�m�, uygulamalı saray �şler�, İslam� b�l- meslek� eğ�t�m�n gel�şmes�ne katkıda bulunur. Meslek
g�ler, sanat ve meslek� eğ�t�m g�b� bölümlere ayrılmıştı. odaları, üret�len mal ve h�zmetler�n kal�tes�n�, standart-
Enderun Mekteb�, İstanbul’da Topkapı Sarayı’nın �ç�nde lara ve sağlık koşullarına uygun üret�l�p üret�lmed�ğ�n�
eğ�t�m veren b�r okuldu. Mus�k�, c�lt sanatı, m�mar�, güreş, denetler. Odalar, tüket�c�n�n korunması �ç�n önlemler alır.
ok atma, kuyumculuk, �laç yapımı ver�len dersler arasında Meslek odaları, üyeler�ne meslek� konularda danışmanlık
yer alırdı. Enderun Mekteb�nden mezun olanlar �se sadra- yapar ve eğ�t�m faal�yetler� düzenler.
zam, kaptan−ı derya, sancak beyl�ğ� g�b� üst düzey görev- Parçada “meslek odaları” �le �lg�l�;
lere gel�rd�. Ün kazanmış şa�r, ressam, m�mar, tar�hç� ve I. Denet�m
müz�syenler de Enderun Mekteb� mezunları arasındaydı.
II. Eğ�t�m
Bu parçada aşağıdak� sorulardan hang�s�n�n cevabı
yoktur? III. Dayanışma
IV. Üret�m
A) Enderun Mekteb�’n� b�t�renler hang� vaz�feye gel�rd�?
B) Enderun mekteb�nde neden devş�rme s�stem� uygu- numaralanmış maddelerden hang�s� ya da hang�ler�
lanırdı? yoktur?
C) Enderun mekteb�nde okutulan dersler nelerd�? A) Yalnız I B) Yalnız IV
D) Enderun Mekteb�ne alımlar nasıl yapılırdı? C) II ve IV D) I ve III

Markaj Yaynlar / 7. Snf Sosyal Bilgiler
MARKAJ YAYINLARI 37