Page 32 - 7. SINIF SOSYAL BİLGİLER DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF
P. 32
PARAGRAF TESTİ 2 4. ÜNTE: ZAMAN ÇNDE BLM
5 Al� Kuşçu, bugünkü Özbek�stan’ın Semerkant şehr�nde 7 Kât�p Çeleb�, 1608’de İstanbul’da doğdu. 1623’te Ana-
doğdu. Babası, Uluğ Bey’�n kuşçubaşısı �d�. O yüzden dolu Muhasebes� Kalem�ne kât�p oldu. Batı’dak� b�l�msel
“Kuşçu” lakabıyla anıldı. Avrupa’da b�r rasathane (gözle- gel�şmeler� �zley�p pek çok tercüme yaptı. 1648’de yazdığı
mev�) söz konusu b�le değ�lken Uluğ Bey muhteşem b�r C�hannümâ (Dünyayı Gösteren), Osmanlı Devlet�’n�n üç
rasathane kurdu. Burada Zîc−� Uluğ Bey’�n (Uluğ Bey’�n kıtadak� konumu, şeh�r ve kasabaları hakkında b�lg�ler
Astronom� Cetveller�) çalışmalarına katıldı ve 1018 yıldı- �çeren �lk ve tek s�stemat�k coğrafya k�tabıdır. 1645’te
zın gökyüzündek� konumlarını gözlemled�. Dünya’nın yüz yazmaya başladığı Tuhfetü’l K�bâr fî−Esfâr�’l B�hâr (Den�z
ölçümünü hesapladı. R�sâle f�’l−hey (Gökb�l�m� R�sales�) Seferler� Hakkında Büyük Hed�ye) adlı eser�nde; coğ-
adlı k�tabında; gezegenler�n hareketler�nden, yeryüzünün raf� b�lg�ler�n yanı sıra, Osmanlı den�zc�l�ğ�n�n tar�hçes�,
şekl�nden, yed� �kl�mden ve gök c�s�mler�n�n Dünya’ya Osmanlı donanmasının, tersane ve bahr�ye örgütünün
uzaklıklarından bahsett�. Ayrıca İstanbul’un yanlış ölçülen �şley�ş�n�, kaptan−ı deryâların, yaşam öyküler�n�, den�z-
enlem ve boylamını düzeltt�. lerde uğranılan başarısızlıkları g�derme yolundak� öğütler�
Buna göre “Al� Kuşçu” �le �lg�l�; sıraladı. 1656’da tamamladığı eser� İng�ltere ve Fransa
tarafından tercüme ed�ld�.
I. B�l�me katkılarına
Bu parçada aşağıdak� anlatım b�ç�mler�nden hang�s�
II. D�l alanındak� çalışmalarına kullanılmıştır?
III. Doğum yer�ne
A) Öyküleme
IV. Soyunun devam ett�ğ�ne B) Bet�mleme
numaralanmış b�lg�lerden hang�s� ya da hang�ler�ne C) Açıklama
değ�n�lmem�şt�r? D) Tartışma
A) Yalnız I B) Yalnız III
C) II ve IV D) I, III ve IV
8 İbn−� Sînâ, 980 yılında Özbek�stan’ın Buhara şehr�nde
doğdu. El−Kanûn f�’t−tıb (Tıpta Kanun) adlı, beş c�ltten
oluşan ans�kloped�k b�r k�tap yazdı. Bu k�tap; Doğu’da
XIX. yüzyıla, Batı’da XVI. yüzyılın sonuna kadar ders
k�tabı olarak okutuldu ve Lat�nceye on kez çevr�ld�.
Beden�, parmakla sertçe yoklayarak �ç hastalıklarını
6 (I) Pap�rüsün kullanımı ve taleb�, uygarlıkların yönet�m tesp�t etme metodunu buldu. Amel�yatlarda kullanılmak
merkezler�nde fazlaydı. (II)Bu da pap�rüs t�caret�n�n gel�- üzere bazı aletler gel�şt�rd�. Ruh� tedav� yöntemler� �le �lg�l�
ş�m�n� sağladı. (III) Önceden pap�rüs satışına �z�n veren çalışmalar yaptı. Akıl hastaları, Avrupa’da karanlık del�k-
Mısır Kralı Ptolema�os (Tolemyos), Bergama Kralı Eume− lerde, mağaralarda ağır z�nc�rlerle bağlanırken; hastanın
nes’�n (Yumenes) kütüphanes�n� kıskanınca pap�rüs satı- müz�k d�nleyerek ve sevd�kler�yle b�r araya gelerek tedav�
şını yasakladı. (IV) Bunun üzer�ne Bergama Krallığı’nda olacağını açıkladı.
“pergament” (parşömen) �cat ed�ld�. (V)Mezopotamya’dan
gelen Asurlu tüccarlar, Sümerlerden öğrend�kler� ç�v� Bu parçada “İbn-� Sînâ” �le �lg�l� aşağıdak�lerden han-
yazısını Anadolu’ya get�rd�. (VI) Anadolu’da yazıyı MÖ g�s�ne değ�n�lmem�şt�r?
2000’lerde �lk kez H�t�t Uygarlığı kullandı. A) El−Kanûn f�’t−tıb adlı k�tap yazdığına ve bu k�tabın
Bu met�n �k� paragrafa bölünmek �sten�rse �k�nc� ders k�tabı olarak okutulduğuna
paragraf numaralanmış cümleler�n hang�s�yle baş- B) İç hastalıklarını tesp�t etme metodunu bulduğuna
lar? C) Müz�k d�nleyerek tedav� olunab�leceğ�n� açıkladığına
A) II. B) III. C) IV. D) V. D) Ruh� tedav� hususunda bazı aletler gel�şt�rd�ğ�ne
32 Markaj Yaynlar / 7. Snf Sosyal Bilgiler
MARKAJ YAYINLARI