Page 32 - 7. SINIF SOSYAL BİLGİLER DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF
P. 32

PARAGRAF TESTİ  2                                                4. ÜNTE: ZAMAN ÇNDE BLM

       5  Al� Kuşçu, bugünkü Özbek�stan’ın Semerkant şehr�nde   7  Kât�p Çeleb�, 1608’de İstanbul’da doğdu. 1623’te Ana-
          doğdu. Babası, Uluğ Bey’�n kuşçubaşısı �d�. O yüzden   dolu Muhasebes� Kalem�ne kât�p oldu. Batı’dak� b�l�msel
          “Kuşçu” lakabıyla anıldı. Avrupa’da b�r rasathane (gözle-  gel�şmeler� �zley�p pek çok tercüme yaptı. 1648’de yazdığı
          mev�) söz konusu b�le değ�lken Uluğ Bey muhteşem b�r   C�hannümâ (Dünyayı Gösteren), Osmanlı Devlet�’n�n üç
          rasathane kurdu. Burada Zîc−� Uluğ Bey’�n (Uluğ Bey’�n   kıtadak� konumu, şeh�r ve kasabaları hakkında b�lg�ler
          Astronom� Cetveller�) çalışmalarına katıldı ve 1018 yıldı-  �çeren �lk ve tek s�stemat�k coğrafya k�tabıdır. 1645’te
          zın gökyüzündek� konumlarını gözlemled�. Dünya’nın yüz   yazmaya başladığı Tuhfetü’l K�bâr fî−Esfâr�’l B�hâr (Den�z
          ölçümünü hesapladı. R�sâle f�’l−hey (Gökb�l�m� R�sales�)   Seferler� Hakkında Büyük Hed�ye) adlı eser�nde; coğ-
          adlı k�tabında; gezegenler�n hareketler�nden, yeryüzünün   raf� b�lg�ler�n yanı sıra, Osmanlı den�zc�l�ğ�n�n tar�hçes�,
          şekl�nden, yed� �kl�mden ve gök c�s�mler�n�n Dünya’ya   Osmanlı donanmasının, tersane ve bahr�ye örgütünün
          uzaklıklarından bahsett�. Ayrıca İstanbul’un yanlış ölçülen   �şley�ş�n�, kaptan−ı deryâların, yaşam öyküler�n�, den�z-
          enlem ve boylamını düzeltt�.                          lerde uğranılan başarısızlıkları g�derme yolundak� öğütler�
          Buna göre “Al� Kuşçu” �le �lg�l�;                     sıraladı. 1656’da tamamladığı eser� İng�ltere ve Fransa
                                                                tarafından tercüme ed�ld�.
          I.  B�l�me katkılarına
                                                                Bu parçada aşağıdak� anlatım b�ç�mler�nden hang�s�
          II.  D�l alanındak� çalışmalarına                     kullanılmıştır?
          III. Doğum yer�ne
                                                                A)  Öyküleme
          IV. Soyunun devam ett�ğ�ne                            B)  Bet�mleme

          numaralanmış b�lg�lerden hang�s� ya da hang�ler�ne    C)  Açıklama
          değ�n�lmem�şt�r?                                      D)  Tartışma

          A) Yalnız I        B) Yalnız III
          C) II ve IV        D) I, III ve IV










                                                             8  İbn−� Sînâ, 980 yılında Özbek�stan’ın Buhara şehr�nde
                                                                doğdu. El−Kanûn f�’t−tıb (Tıpta Kanun) adlı, beş c�ltten
                                                                oluşan ans�kloped�k b�r k�tap yazdı. Bu k�tap; Doğu’da
                                                                XIX. yüzyıla, Batı’da XVI. yüzyılın sonuna kadar ders
                                                                k�tabı  olarak  okutuldu  ve  Lat�nceye  on  kez  çevr�ld�.
                                                                Beden�,  parmakla  sertçe  yoklayarak  �ç  hastalıklarını
       6  (I) Pap�rüsün kullanımı ve taleb�, uygarlıkların yönet�m   tesp�t etme metodunu buldu. Amel�yatlarda kullanılmak
          merkezler�nde fazlaydı. (II)Bu da pap�rüs t�caret�n�n gel�-  üzere bazı aletler gel�şt�rd�. Ruh� tedav� yöntemler� �le �lg�l�
          ş�m�n� sağladı. (III) Önceden pap�rüs satışına �z�n veren   çalışmalar yaptı. Akıl hastaları, Avrupa’da karanlık del�k-
          Mısır Kralı Ptolema�os (Tolemyos), Bergama Kralı Eume−  lerde, mağaralarda ağır z�nc�rlerle bağlanırken; hastanın
          nes’�n (Yumenes) kütüphanes�n� kıskanınca pap�rüs satı-  müz�k d�nleyerek ve sevd�kler�yle b�r araya gelerek tedav�
          şını yasakladı. (IV) Bunun üzer�ne Bergama Krallığı’nda   olacağını açıkladı.
          “pergament” (parşömen) �cat ed�ld�. (V)Mezopotamya’dan
          gelen Asurlu tüccarlar, Sümerlerden öğrend�kler� ç�v�   Bu parçada “İbn-� Sînâ” �le �lg�l� aşağıdak�lerden han-
          yazısını Anadolu’ya get�rd�. (VI) Anadolu’da yazıyı MÖ   g�s�ne değ�n�lmem�şt�r?
          2000’lerde �lk kez H�t�t Uygarlığı kullandı.          A)  El−Kanûn  f�’t−tıb  adlı  k�tap  yazdığına  ve  bu  k�tabın

          Bu  met�n  �k�  paragrafa  bölünmek  �sten�rse  �k�nc�   ders k�tabı olarak okutulduğuna
          paragraf numaralanmış cümleler�n hang�s�yle baş-      B)  İç hastalıklarını tesp�t etme metodunu bulduğuna
          lar?                                                  C)  Müz�k d�nleyerek tedav� olunab�leceğ�n� açıkladığına

          A) II.        B) III.      C) IV.        D) V.        D)  Ruh� tedav� hususunda bazı aletler gel�şt�rd�ğ�ne

        32    Markaj Yaynlar / 7. Snf Sosyal Bilgiler
                                         MARKAJ YAYINLARI
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37