Page 25 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

4. ÜNTE: MADDE VE ENDÜSTR PARAGRAF TESTİ 5

1 Çağımızın en öneml� çevre sorunlarından b�r� de as�t yağ- 3 As�t yağmurları, yağdığı bölgelerdek� toprakta bulunan
murlarıdır. Yağmur suları az m�ktarda as�t �çer�r. Çünkü m�neral oranını düşürür. Bu durum b�tk�ler�n topraktan
atmosferdek� CO gazı y�ne atmosferde bulunan su m�neral almasını engelled�ğ�nden b�tk� örtüsü zarar görür.
2
buharı �le b�rleşmekte, bu da yağmur suyunun pH değe- B�tk�ler� ve ormanları bes�n ve barınma amaçlı kullanan
r�n�n 7’n�n altına düşmes�ne neden olmaktadır. Yapılan b�rçok canlı dolaylı olarak as�t yağmurlarından olumsuz
araştırmalara göre Sanay� Devr�m�’nden önce yağmur etk�len�r. As�t yağmurları su kaynaklarına yağdığında
sularının pH değer� yaklaşık 6 c�varındayken günümüzde suyun as�tl�k dereces�n� artırır. Bu durum su kaynakların-
bu değer yaklaşık 4’e kadar düşmüştür. B�l�nd�ğ� üzere dak� canlıların yaşamını tehd�t etmekte ve balık ölümle-
Sanay� Devr�m�’nden sonra bazı ülkeler fabr�kalar kur- r�ne sebep olmaktadır. As�t yağmurlarının zararlarından
maya başlamıştır. Kurulan her fabr�kanın enerj�ye �ht�yacı b�r� de motorlu taşıtların metal yüzeyler�n� ve tar�hî eser-
vardır. Bu enerj� �ht�yacının büyük b�r çoğunluğu kömür, ler�n dış yüzeyler�n� aşındırmasıdır.
petrol g�b� fos�l yakıtlarının yakılmasıyla elde ed�lmekted�r.
Yukarıdak� parçaya get�r�leb�lecek en uygun başlık
Bu parçadan hareketle ulaşılab�lecek en kapsamlı aşağıdak�lerden hang�s�d�r?
yargı aşağıdak�lerden hang�s�d�r?
A) As�t Yağmurlarının B�tk�lere Verd�ğ� Zarar
A) Sanay� Devr�m� sonucu gezegen�m�z�n denges� bo- B) As�t Yağmurlarının Oluşum Nedenler�
zulmuştur. C) As�t Yağmurlarının Zararları
B) Sanay� Devr�m� sonucu artan fos�l yakıt m�ktarı, as�t D) Tar�hî ve Doğal Yapının Bozulma Nedenler�
yağmurlarına neden olmaktadır.
C) As�t yağmurlarında, yağmur suyunun pH değer� 7’n�n
altına düşer.

D) Fos�l yakıtlar, as�t yağmurlarına neden olması yönüy-
le çevreye en fazla zararı ver�r.

4 As�t yağmurlarının olumsuz etk�ler�nden korunmak �ç�n
2 Fos�l yakıtlar büyük oranda karbon ve h�drojen element- öncel�kle hava k�rl�l�ğ�n� azaltacak aşağıdak� önlemler
ler�nden oluşmuştur. Ancak düşük oranda da olsa fos�l alınab�l�r: Fos�l yakıtların yer�ne havaya daha az atık gaz
yakıtlarda kükürt ve azot elementler� vardır. Dolayısıyla salınımı gerçekleşt�ren güneş enerj�s�, rüzgâr enerj�s� ve
fos�l yakıtlar yandığında CO , NO , SO g�b� gazlar jeotermal enerj� g�b� enerj� kaynakları kullanılmalıdır. Fab-
2
2
2
havaya karışır. Bu gazlar havadak� su buharı �le tepk�- r�ka bacalarına f�ltre takılmalıdır. Büyük kentlerde toplu
meye g�rerek karbon�k as�t (H CO ), n�tr�k as�t (HNO ) taşıma h�zmetler� yaygınlaştırılmalıdır. Boş araz�ler ağaç-
3
3
2
ve sülfür�k as�t (H SO ) g�b� as�tler� oluşturur. Dolayısıyla landırılmalıdır. Ağaçlandırma �ç�n kışın yaprak dökmeyen
4
2
fos�l yakıtların çok fazla yakıldığı sanay� bölgeler�ndek� b�tk�ler terc�h ed�lmel�d�r. Motorlu taşıtların bakımı zama-
yağmurlar, as�d�k özell�k göster�r. Bu yağmurlara as�t yağ- nında yaptırılmalıdır.
murları adı ver�l�r.
Parçada as�t yağmurlarına karşı alınması �stenen
Yukarıdak� parçada aşağıdak� sorulardan hang�s�n�n tedb�rler�n ortak yönü aşağıdak�lerden hang�s� ola-
cevabı yoktur? b�l�r?
A) Fos�l yakıtların �çer�ğ�nde hang� elementler bulun- A) Havanın k�rlenmes�n� azaltmak
maktadır? B) Enerj� tüket�m�n� azaltmak
B) As�t yağmurlarının fos�l yakıt kullanımıyla �lg�s� ned�r? C) Havaya ver�len oks�jen m�ktarını artırmak
C) As�t yağmurları ned�r? D) Tükeneb�l�r enerj� kaynaklarından uzaklaşarak eko-
D) As�t yağmurlarının çevreye ne g�b� zararları vardır? nom�y� güçlend�rmek

Markaj Yaynlar / 8. Snf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI 25