Page 21 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

4. ÜNTE: MADDE VE ENDÜSTR PARAGRAF TESTİ 3

1 Madden�n sadece şek�l, görünüm, renk g�b� dış yapısını 3 Maddeler�n f�z�ksel yapısının yanı sıra �ç yapısını da
değ�şt�ren olaylara f�z�ksel değ�ş�m adı ver�l�r. Yan� f�z�ksel değ�şt�ren olaylara k�myasal değ�ş�m adı ver�l�r. K�mya-
değ�ş�mler sonucu maddeler�n renk, şek�l, büyüklük g�b� sal değ�ş�mler sonucu maddeler�n k�ml�ğ� değ�ş�r ve yen�
özell�kler� değ�ş�rken k�ml�ğ� değ�şmez. Kesme, koparma, maddeler oluşur. Maddeler�n k�ml�ğ�n�n değ�şmes�n�n
yırtma, ezme, kırma, çözünme ve hâl değ�ş�m� g�b� olaylar sebepler�nden b�r� de atomlar arası bağların kırılması ve
maddelerde f�z�ksel değ�ş�mlere neden olab�lmekted�r. yer�ne yen� bağların oluşması sonucu yen� maddeler�n
Aşağıdak�lerden hang�s� bu parçanın anahtar söz- meydana gelmes�d�r. Yanma, çürüme, p�şme, küfl enme,
cükler�nden b�r� olamaz? fotosentez, solunum, s�nd�r�m, mayalanma ve paslanma
g�b� olaylar maddelerde k�myasal değ�ş�mlere neden
A) dış yapı değ�ş�m� B) hâl değ�ş�m� olmaktadır.
C) çözünme D) özell�k Bu parçaya göre;

I. K�myasal değ�ş�mler, f�z�ksel değ�ş�mler� kapsayıcı
n�tel�kted�r.
II. F�z�ksel değ�ş�mde de k�myasal değ�ş�mde de madde-
n�n �ç yapısı değ�ş�me uğrar.
III. Maddede atom düzey�nde görülen değ�ş�mler k�mya-
sal değ�ş�mlerd�r.

IV. Her f�z�ksel değ�ş�m aynı zamanda b�r k�myasal değ�-
ş�md�r.

yargılarından hang�ler� doğrudur?
A) I ve III B) II ve III

2 As�d�k ve baz�k maddeler�n suda çözündüğünde oluştur- C) I ve IV D) II ve IV
duğu �yonlar b�rb�r�nden farklıdır. …………………………….
Örneğ�n gazlı �çeceklerde karbond�oks�t (CO ) gazı bulu-
2
+
nur. Karbond�oks�t gazı suda çözündüğünde H �yonu
oluşturur. Bu nedenle gazlı �çecekler as�d�k maddelerd�r.
Formülü NH olan ve tem�zl�kte kullandığımız amonyak 4 Dem�r, havadak� oks�jenle temas ett�ğ�nde pas adı ver�-
3
–
suda çözündüğünde OH �yonu oluşturur. Bu nedenle len b�r madde oluşur. Bu olay sonucunda dem�r�n tanec�k
amonyak baz�k madded�r. As�tlerle bazlar k�myasal tep- yapısı değ�ş�r. Bu nedenle dem�r�n paslanması k�myasal
k�meye g�rer. Buna nötralleşme tepk�mes� den�r. Nötral- değ�ş�md�r. Odunun yanması sonucu kül, duman ve ısı
leşme tepk�mes� sonucunda as�t çözelt�s�ndek� h�drojen oluşur. Kömür yandığında tanec�k yapısı değ�ş�kl�ğe
�yonuyla baz çözelt�s�ndek� h�droks�t �yonu b�rleşerek uğrar. Bütün yanma olayları g�b� kömürün yanması da
suyu (H O) oluşturur. As�tler ve bazlar suda �yonlarına k�myasal değ�ş�md�r. S�rkeye kabartma tozu koyduğu-
2
ayrışarak çözünür. Bu nedenle as�tler�n ve bazların sulu nuzda gaz çıkışı meydana geld�ğ�n� gözlemlers�n�z. Bu
çözelt�ler� elektr�k akımını �let�r. olay s�rken�n tanec�k yapısının değ�şt�ğ�n�n gösterges�d�r.
Yukarıdak� parçada boş bırakılan yere aşağıdak�ler- Bu nedenle s�rken�n kabartma tozu �le etk�leş�m� k�myasal
den hang�s� get�r�leb�l�r? değ�ş�md�r. Maddeler�n �ç yapısının ısı etk�s�yle değ�ş�me
uğraması k�myasal değ�ş�md�r. Ç�ğ yumurta �le haşlanan
A) Günlük hayatta tükett�ğ�m�z bazı y�yecek ve �çecekler yumurtanın tadı ve tanec�k yapısı farklıdır. Bu nedenle
as�t, bazıları baz özell�ğ� göster�r. yumurtanın haşlanması k�myasal değ�ş�md�r.
B) As�tler suda çözündüğünde h�drojen �yonu (H+), baz- Yukarıdak� parçaya göre k�myasal değ�ş�mden bah-
lar �se h�droks�t �yonu (OH−) oluşturur. sedeb�lmen�n koşulu aşağıdak�lerden hang�s�d�r?
C) As�d�k ve baz�k maddeler�n ayırt ed�lmes� �k� yolla
mümkün olab�l�r. A) Paslanma ya da yanma olaylarının görülmes�
B) Madden�n f�z�ksel görünümünde değ�ş�m olması
D) B�r madden�n as�d�k m� baz�k m� olduğunu çözelt�s�-
n�n elektr�k akımı �let�p �letmemes�ne bakarak anla- C) Madden�n tanec�k yapısının değ�ş�mden etk�lenmes�
yab�l�r�z. D) Madden�n ısı etk�s�yle değ�ş�me uğraması

Markaj Yaynlar / 8. Snf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI 21